"Landbouw cruciaal in de duurzame samenleving van 2050"

Het ontwerp voor een nieuwe Vlaamse Strategie Duurzame Ontwikkeling (VSDO) wordt positief onthaald door de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV), onder meer omdat land- en tuinbouw en visserij, als onderdeel van een duurzaam voedingssysteem, een belangrijke plaats toegewezen krijgen. De ontwerp VSDO biedt een kader voor de ontwikkeling naar een duurzame samenleving in 2050.

Het idee voor een Vlaamse Strategie Duurzame Ontwikkeling (VSDO) ontstond acht jaar geleden in de rand van de wereldtop in Johannesburg, waar regio’s zich engageerden voor duurzame ontwikkeling. De eerste VSDO liep van 2006 tot 2010 en had als doel het duurzaam ontwikkelingsbeleid in Vlaanderen structureel op poten zetten. In 2008 werd het door de Vlaamse wetgever verankerd in een decreet en duurzame ontwikkeling staat ook al bekend als een overkoepelende doelstelling van de Europese Unie.

De SALV beschouwt het voedingssysteem, en als cruciaal onderdeel daarvan de land-, tuinbouw en visserij, als één van de belangrijkste behoeftesystemen van onze maatschappij, waarvan de duurzaamheid verzekerd moet worden. De duurzaamheid van onze sector mag voor de SALV bovendien ruimer bekeken worden dan enkel voedselproductie, aangezien landbouw ook producent is van energie (bijvoorbeeld energiegewassen) en van grondstoffen voor industriële materialen (bijvoorbeeld vlas, katoen, rubber).

Om tegen 2050 een duurzaam voedingssysteem te realiseren, zijn er transitieprocessen nodig. Het plan om een ‘arena’ op te zetten over duurzame innovaties op bedrijfs- en ketenniveau, past volgens de SALV prima in dat plan. Initiatieven die de omschakeling naar meer duurzaamheid mogelijk maken, moeten verband houden met alle dimensies van duurzaamheid en mogen niet beperkt blijven tot hetgeen gekend is en in het VSDO opgesomd wordt: biolandbouw, handelspraktijken, glastuinbouwbedrijvenzones, duurzame zeevisserij en een CO2-, water- en afvalneutrale voedingsnijverheid.

De voedselketen zal maar duurzaam worden als zoveel mogelijk gesloten kringlopen per deelcontinent nagestreefd worden, aldus de SALV. Waar zij meteen aan toevoegt dat dit voor producten als koffie, cacao of bananen geen realistische doelstelling is. Handel is met andere woorden geen slechte zaak, meent de SALV, al mag de voorkeur in een context van een toenemende (wereld-)markttoegang wel uitgaan naar eigen producten. Een label ‘eerlijke handel’ voor regionale Europese productie, ziet de adviesraad wel zitten. Wat opnieuw in het teken staat van zo kort mogelijke kringlopen om voldoende zelfvoorziening per deelcontinent te waarborgen en de milieu-impact van (productie en transport van) voedingsproducten te beperken.

De SALV vraagt, met verwijzing naar de biogebaseerde economie, het voedingssysteem in onderlinge samenhang met andere systemen te bekijken. Voorbeelden van ‘systemen’ waar een meer duurzame toekomst voor wordt uitgetekend, zijn het energiesysteem, het materialensysteem en het gezondheidssysteem. Tot slot verwijst de SALV naar zijn oproep aan de onderzoeksinstellingen om de CO2-voetafdruk van de Vlaamse veehouderij te meten. “Een goed meetinstrument zou kennis helpen opbouwen bij de overgang naar een meer duurzame primaire sector, en bij uitbreiding voedingsketen”, klinkt het.

Meer info: Ontwerpversie VSDO  en SALV-advies