Ifpri wil bescherming landbouwmarkten tegen speculatie

In een nieuw rapport toont het International Food Policy Research Institute (Ifpri) aan dat speculatie de prijzen van landbouwgewassen zoals tarwe en soja wel degelijk beïnvloedt. Om excessen te vermijden, zijn volgens het Amerikaanse onderzoeksinstituut regels nodig. De instelling suggereert de mogelijkheid om die regels te implementeren via een internationaal platform.

Prijsstijgingen als gevolg van speculatie kunnen het vertrouwen in graanmarkten flink ondermijnen, waardoor de markten niet langer adequaat reageren op veranderingen inzake vraag, aanbod en productiekost. Op die manier kan speculatie volgens het Ifpri aan de basis liggen van ongewenste en onredelijke prijsschommelingen, die vooral ontwikkelingslanden bijzonder hard kunnen treffen. 

De voedselcrisis van een jaar geleden werd deels veroorzaakt door een onevenwicht tussen vraag en aanbod en door allerlei overheidsinterventies, weet het Ifpri. Een andere oorzaak was dat financiële instellingen actief werden op de termijnmarkten voor agrarische grondstoffen, zo staat te lezen in het rapport. De speculatie werkte extra hoge prijzen voor graan en soja in de hand.

Het Ifpri ijvert voor regels die de speculatie onder controle houden. "Het volume waarmee mag gespeculeerd worden, kan beperkt worden. Ook kunnen verplichtingen opgelegd worden met betrekking tot de fysieke levering van de grondstof die verhandeld wordt", zo luidt het. Een internationaal orgaan, dat aangestuurd wordt door de belangrijkste graanproducenten, zou de nieuwe regels en een virtuele reservevoorraad kunnen beheren. Alleen al het bestaan van zo'n virtuele reserve zou speculanten wellicht afschrikken, aldus het Ifpri.

Volgens het instituut is een bedrag nodig van ongeveer 10 à 15 miljard euro om de graan- en sojamarkt afdoende te sturen. Maar als daarmee nieuwe voedselcrisissen kunnen vermeden worden, zal het initiatief een ruime nettowinst opleveren, besluit het Ifpri.

Meer informatie: When speculation matters