"Bodemrijkdom van economisch belang voor landbouw"

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek van de Europese Commissie lanceerde vorige week tijdens de conferentie ‘Soil, climate change and biodiversity: where do we stand?’ de Europese atlas voor bodembiodiversiteit. Daaruit bleek dat de Benelux-landen een hoog risico lopen op verlies aan diversiteit in de bodem.

Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege benadrukte op de conferentie naast het ecologische belang, ook het economische belang van bodembiodiversiteit. Wervel vzw, de Werkgroep voor een Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw, beaamt dat het verlies aan bodemrijkdom uiteindelijk de kosten voor landbouwers de hoogte injagen.

“Een rijke bodem zorgt voor ‘gratis’ ecosysteemdiensten. Zo is biodiversiteit belangrijk voor het beschikbaar maken en vasthouden van nutriënten, voor het onschadelijk maken van pathogene schimmels en voor koolstofopslag. Bij gebrek daaraan zal het kostenplaatje voor de maatschappij maar ook voor de landbouwers hoog oplopen”, klinkt het bij Wervel.

Uit de voorlopige resultaten van een Zweedse studie die voorgesteld werden op de conferentie blijkt dat gewasopbrengst en inkomen dalen bij een afname van het koolstofgehalte in de bodem. Wanneer het koolstofgehalte jaarlijks met één procent afneemt tot het jaar 2035, zoals vandaag het geval is in Zweden, zal de gewasproductie dalen met zes procent per hectare.

Het landbouwinkomen zal dalen met 27 tot 134 procent per hectare, afhankelijk van het gekozen beleid. Wanneer de hoeveelheid koolstof in de bodem daarentegen jaarlijks stijgt met één procent, neemt de gewasopbrengst tegen 2035 toe met acht procent en het landbouwinkomen met 34 tot 170 procent.

Wervel stelt dat een verhoging van organische stoffen in de bodem door bewuste keuzes van grondbewerking mogelijk is. Als bewijs haalt de werkgroep een praktijkvoorbeeld aan van een akkerbouwer in Waals-Brabant die al tien jaar ploegloos boert.

“Het gehalte organisch stof in zijn bodem steeg van 1,9 naar 2,4 in acht jaar tijd”, verklaart Wervel. “De opbrengsten van zijn suikerbieten, aardappelen, tarwe, gerst en koolzaad stegen in vergelijking met die bij andere landbouwers en de kosten daalden. Zijn brandstofverbruik nam af alsook het gebruik van fungiciden, kalium en fosfor.”

“We zijn het eens met minister Schauvliege als ze zegt dat we nu moeten ingrijpen om de bodembiodiversiteit veilig te stellen”, klinkt het nog. “Spreken in termen van financiële kosten en baten is daarbij een goed begin.”