Antipiraterij-cel speurt naar gekopieerde aardappelen

Achter het initiatief zitten twee grote Nederlandse aardappelkwekers (HZPC en Agrico) en twee Duitse (Europlant en Solana). Ze zijn het beu dat hun rassen door Belgische landbouwers schaamteloos worden gekopieerd. "De ontwikkeling van nieuwe aardappelrassen - die beter smaken of een grotere opbrengst hebben - is een duur en tijdrovend proces", legt Jan Hoogenboom uit, woordvoerder van de betrokken bedrijven. "Reken maar op acht jaar voor we een nieuwe variëteit op de markt kunnen brengen. Vandaar dat we dertig jaar lang genieten van een kwekersrecht om die zware kosten te recupereren".

In theorie dan toch. "Want we stellen vast dat onze rassen onder andere in België regelmatig worden gekopieerd. Moeilijk is dat niet. Een landbouwer die bij ons een originele partij kocht, moet gewoon een deel van die aardappeloogst opzij houden. De misbruiken gaan zelfs zover dat we in vaktijdschriften advertenties vinden voor goedkopere versies van onze beschermde aardappelrassen". Om aan die praktijken paal en perk te stellen, richten de vier bedrijven in België nu een gezamenlijke antipiraterij-afdeling op.

"We willen in de eerste plaats preventief te werk gaan en landbouwers waarschuwen voor de nadelen. Zo zijn landbouwers niet zeker van de kwaliteit van deze gekopieerde aardappelen. Niet dat er gezondheidsnadelen aan verbonden zijn, maar bijvoorbeeld de groeikracht van deze aardappelen ligt door het kopiëren van het pootgoed lager. Logisch: van een tweedehandse wagen mag je ook niet verwachten dat hij als een nieuwe rijdt", aldus nog Hoogenboom.

Naast preventie gaat de antipiraterij-afdeling ook effectieve misbruiken opsporen. "Verwacht niet dat onze mensen op de velden aardappelen uit de grond gaan trekken. We hebben geen opsporingsbevoegdheid. Maar manifeste overtredingen en misbruiken zullen we met alle middelen proberen aanpakken". Na België komt zeker ook Italië aan de beurt. "In Nederland en Duitsland bestaan vrij strikte afspraken tussen telers en kwekers, daar is een initiatief niet meteen nodig", zegt Hoogenboom.

De omvang van de financiële schade als gevolg van het illegaal kopiëren, is volgens hem moeilijk in te schatten. "Maar een licentie om met onze aardappelen aan de slag te mogen, draait toch om zo'n 2 à 3 euro per 100 kilo pootgoed". In totaal zou het daardoor toch om enkele miljoenen euro's gaan. Belgapom, de Belgische beroepsvereniging van de handelaars en verwerkers van aardappelen, verwachtte het initiatief van de kwekers.

"Nu Belgische landbouwers steeds meer beschermde variëteiten planten, wordt het voor de aardappelkwekers interessant om hun rechten te doen gelden. Voor enkele jaren waren onze landbouwers nog vooral met het bekende bintje in de weer, dat vrij van rechten is", legt algemeen secretaris Romain Cools uit. Hij geeft toe dat het kopiëren of vermeerderen van gecertificeerd pootgoed op dit moment in België schering en inslag is, "weliswaar door het ontbreken van afspraken met de aardappelkwekers. Hopelijk kunnen die nu wel worden gemaakt".

Of deze financiële regeling de winkelprijs van aardappelen naar boven zal stuwen, is onduidelijk. "In Nederland was dat alvast niet het geval", zegt Jan Hoogenboom. "De winkelprijs van aardappelen wordt door veel meer factoren bepaald".(KS)