43 procent meer onregelmatigheden met EU-landbouwsteun

Vorig jaar werden aanzienlijk meer onregelmatigheden gerapporteerd met EU-gelden in uitgaveposten als landbouw, cohesiebeleid en steun voor kandidaat-lidstaten. Die stijging is vooral een gevolg van een beter rapportagesysteem waarvan de lidstaten gebruik kunnen maken. Meestal gaat het om onvrijwillige fouten en niet om fraude. Dat blijkt uit het jaarrapport over de financiële belangen van de EU.

Volgens het rapport van de Europese Commissie nam de financiële impact van aangemelde onregelmatigheden in het landbouwbudget met 43 procent toe tot 125 miljoen euro, wat het gevolg zou zijn van het nieuwe rapportagesysteem IMS. Dat laat lidstaten toe om sneller en eenvoudiger onregelmatigheden te melden via internet. Meestal gaat het om onvrijwillige fouten. De Commissie vermoedt slechts fraude voor een bedrag van 13,3 miljoen euro, een bescheiden som (0,03 procent) in verhouding tot de omvang van de betalingen uit het landbouwbudget.

Ook in de budgetten voor achtergestelde regio's signaleert de Commissie een forse toename met 23 procent van de gerapporteerde onregelmatigheden tot 1,2 miljard euro. Die stijging heeft te maken met de audits aan het einde van de programmaperiode 2000-2006. De vermoedelijke fraudezaken worden geraamd op 109 miljoen euro.

Wanneer een onregelmatigheid wordt ontdekt in het aanwenden van EU-budgetten, dan betekent dat niet noodzakelijk dat het geld verloren is. De Europese Commissie en de lidstaten kunnen administratieve en financiële maatregelen treffen om de gelden te recupereren voor andere projecten. In 2009 werd 167,3 miljoen euro landbouwsubsidies teruggeëist door de lidstaten en het nog te recupereren bedrag op het einde van het jaar bedroeg 1.136 miljoen euro.

Als lidstaten erin slagen om de EU-steun te recupereren, dan moeten die bedragen terug in het EU-fonds worden gestort. Als de lidstaat daar niet in slaagt binnen de vier jaar, of acht jaar in geval van een gerechtelijke procedure tegen de begunstigde, dan legt de Commissie de lidstaat een heffing op van 50 procent van het uitstaande bedrag om de financiële belangen van de EU veilig te stellen. De lidstaat blijft ertoe gehouden om de gelden terug te vorderen en zal dan de resterende 50 procent aan de EU doorstorten.

Vatbaar voor fraude lijken vooral de fondsen die uitbetaald worden aan kandidaat-lidstaten. De impact van de onregelmatigheden steeg met 35 procent tot 117 miljoen euro en bijna de helft van dat bedrag zou te wijten zijn aan fraude. Vooral Bulgarije wordt in het vizier genomen. Het Europees Bureau voor Fraudebestrijding OLAF meldde dat eind vorig jaar 68 van de 354 lopende zaken betrekking hadden op Bulgarije. België staat met 48 lopende zaken op de tweede plaats, wat evenwel een gevolg is van de aanwezigheid van de Europese instellingen in Brussel.