1 op 3 Cristalpintjes wordt vanaf najaar gebrouwen met lokaal geteeld gerst

Op vandaag gebruiken Belgische brouwerijen voornamelijk brouwgerst uit Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Denemarken, Tsjechië en Slowakije. Naar een reden is het niet ver zoeken: de geteelde oppervlakte in ons land is te klein om de bierproductie te dekken. ​Daarnaast is voedergerst vaak nog een interessanter gewas door de hoge vraag en de betere prijs die ervoor betaald wordt.

De afgelopen jaren werden in België wel verschillende succesvolle, maar kleinschalige proefprojecten rond brouwgerst opgestart, gaande van een paar hectare tot enkele uitschieters rond 25 tot ongeveer 90 hectare. Met het Cristal-project komt daar nu 300 hectare bij.

De knowhow en teeltopvolging komen van Arvesta. “Het afgelopen najaar zijn we er voor het eerst in geslaagd om samen met de landbouwers ongeveer 220 hectare brouwgerst van goede kwaliteit te produceren die voldoet aan alle eisen”, vertelt projectleider Simon Eyers. “Bovendien is dit ook een rendabele teelt voor de landbouwer die een eerlijke prijs krijgt voor zijn product.”

Verbinding met eindproduct

Geert Gille uit Tildonk, bij Haacht is één van de landbouwers die met Alken-Maes in zee gaat. Hij baat een gemengd landbouwbedrijf uit met rundvee, suikerbieten, maïs, granen, vollegrondswitloof en aardappelen. Die laatste 2 worden ook via de eigen hoevewinkel verkocht. “Voor ons is het belangrijk om een hoogwaardig product te produceren en er de nodige waardering voor te krijgen”, vertelt hij. Dat argument trok Gille ook over de streep om brouwgerst te gaan telen. De gerst past bovendien goed in zijn teeltrotatie. “Het is een gewas dat minder stikstofbemesting nodig heeft en de bodem minder uitput, waardoor een duurzame teelt mogelijk is.”

In oktober vorig jaar heeft hij 6 hectare brouwgerst ingezaaid die nu rijp is om te oogsten. Tijdens de persvoorstelling op zijn bedrijf werd al een eerste strook gedorst. “Vooral voor de foto’s, want de vele regen van maandag heeft wat roet in het eten gestrooid”, aldus Gille. De analysemachine van de loonwerker geeft hem geen ongelijk. Het vochtgehalte is nog een tikkeltje aan de hoge kant. “Maar zondag zullen we de rest ongetwijfeld zonder problemen kunnen dorsen.”

Naast het vochtgehalte speelt ook het aandeel zetmeel en eiwit een belangrijke rol. Zo is er voldoende zetmeel nodig voor de suikers die zich tijdens het brouwproces omzetten in alcohol en koolzuurgas. Het lage eiwitgehalte moet ervoor zorgen dat het bier niet te troebel wordt. Nadat de gerst is goedgekeurd, vertrekt die van bij de familie Gille richting Mouterij Albert van Alken Maes in Puurs-Sint-Amands.

Van 30 naar 50 procent Cristallekes met lokale gerst

Het aandeel pils dat met lokale gerst gebrouwen wordt, wordt door de nieuwe samenwerking sterk verhoogd. “Vanaf dit jaar, nadat de oogst binnengehaald is, zal één op drie 'Cristallekes' met lokale gerst gebrouwen worden”, vertelt meesterbrouwer Ellen Mertens, die meegeeft dat ze vorig jaar ook al gestart waren met het gebruik van Belgische hop uit Poperinge en Henegouwen.

Zo wil Alken-Maes in de toekomst evolueren naar 50 procent lokaal geproduceerde gerst voor het Cristal-bier. "Omdat we werken met natuurproducten moeten we onze risico's spreiden. Als we naar 100 procent lokale gerst zouden gaan en er komt een slechte zomer, bestaat de kans dat we al onze grondstoffen verliezen", zegt Zuidema. "We moeten dus een balans vinden tussen de lokale keten opbouwen, en het garanderen van voldoende volume gerst. Maar als we zover zijn, zullen we opnieuw een oproep lanceren aan alle geïnteresseerde Belgische landbouwers om zich bij deze samenwerking aan te sluiten.”