WWF slaat alarm: gemiddelde populatiegrootte wilde dieren daalt met bijna driekwart in 50 jaar
nieuwsDe gemiddelde populatiegrootte van de gemonitorde wilde dieren is met 73 procent afgenomen tussen 1970 en 2020. Dat blijkt uit de nieuwe editie van het ‘Living Planet Report’ van het Wereld Natuur Fonds (WWF). Het rapport waarschuwt de wereld: “nog vijf jaar tijd vooraleer er mogelijk kritieke omslagpunten worden bereikt”.
Achteruitgang populatiegroottes wilde dieren
In vijf decennia slonk de gemiddelde populatiegrootte van wilde dieren over de hele wereld met net geen driekwart. Het WWF-rapport onderzocht in totaal bijna 35.000 populatietrends bij 5.495 gewervelde diersoorten (amfibieën, vogels, vissen, zoogdieren en reptielen). Belangrijk is om te verduidelijken dat het hier gaat om de gemiddelde verandering in de omvang van de populaties en dus niet over het aantal verloren individuele dieren of het aantal ter ziele gegane populaties. Het zijn vooral de populaties in de zoetwaterecosystemen (-85%) die een grote terugval kennen, maar ook ecosystemen op land (-69%) en in de zee (-56%) krijgen een slecht rapport.
Als we de wereldkaart erbij nemen, is de grootste daling op te merken in Latijns-Amerika en het Caraïbische gebied (-95%). Ook in Afrika (-76%), Azië en de Stille Oceaan (-60%) boeren de gemiddelde populatiegroottes aanzienlijk achteruit. Het Wereld Natuur Fonds benadrukt dat deze cijfers een vertekend beeld geven voor Europa en Noord-Amerika. De cijfers voor deze regio’s liggen beduidend lager, maar dat komt volgens de organisatie omdat het verlies aan populatiegroottes voor de start van de monitoring in 1970 toen namelijk al zeer groot was.
Populaties die in 50 jaar zware klappen kregen, zijn onder meer de Afrikaanse bosolifant in Gabon (-78 tot 81% tussen 2004 en 2014), de roze rivierdolfijnen in het Amazonegebied (-65%) en de karetschildpad op Milman, een eiland in het Groot Barrièrerif in Australië (-57% tussen 1990 en 2018).
Nochtans zijn er naast de afnemende populatiegroottes ook positieve noten te horen. Zo is de Europese bizon van nul exemplaren in 1950 gegroeid naar 6.800 in 2020. Ook de subpopulatie berggorilla's in het Virunga-gebergte in Oost-Afrika doet het opnieuw beter Deze groep neemt met drie procent toe tussen 2010 en 2016.
Oorzaken
Het rapport wijst degradatie van de leefgebieden aan als belangrijkste oorzaak voor de afname van de populatiegroottes. Andere oorzaken zijn overexploitatie, invasieve soorten en ziekten. Ook klimaatverandering vormt een bijkomende bedreiging, vooral in Latijns-Amerika en het Caraïbische gebied.
WWF waarschuwt dat de afname van de gemiddelde populatiegrootte een belangrijk signaal is, dat erop wijst dat gezonde ecosystemen verloren kunnen gaan. Bovendien kunnen, bij het overschrijden van kritieke grenzen, onomkeerbare kantelpunten worden bereikt. Als het ecosysteem van het Amazonewoud, dat momenteel een koolstofput vormt en dus CO2 uit de lucht haalt en opslaat, verder aangetast wordt, zou het net een bron van CO2 kunnen worden, waarbij er tot 75 miljard ton koolstof zou kunnen vrijkomen. Het Living Planet Report geeft de wereld nog vijf jaar de tijd om dergelijke kritieke omslagpunten te voorkomen.
De oplossingen zijn er en werden de afgelopen jaren ook vastgelegd in verschillende akkoorden, alleen blijken de concrete maatregelen op het terrein ruim onvoldoende, stelt de natuurorganisatie. Daarom roept WWF in aanloop naar de internationale conferenties rond biodiversiteit en klimaat later dit jaar alle landen op om met ambitieuzere nationale plannen op de proppen te komen en meer financiële middelen vrij te maken.
"Als we de planeet willen herstellen, moeten we nu handelen, voor het te laat is", onderstreept Caroline Tsilikounas van WWF België. "De beslissingen en acties die de komende vijf jaar worden genomen, zullen cruciaal zijn voor de toekomst van het leven op aarde", voegt Kirsten Schuijt, directeur-generaal van WWF International daaraan toe.
Bron: Eigen berichtgeving
