WWF: EU-ontbossingswet bedreigt Zuid-Amerikaanse graslanden

De nieuwe wetgeving die in november vorig jaar werd voorgesteld door de Europese Commissie zou zich in eerste instantie beperken tot boshabitattypes, maar na een evaluatie zou er een uitbreiding kunnen komen naar andere ecosystemen. Alleen blijkt nu uit het rapport dat het consultancybureau 3keel voor WWF maakt, dat er een risico bestaat dat er juist door de nieuwe wetgeving nog meer omzetting komt in andere ecosystemen zoals de graslanden van de Braziliaanse Cerrado.

“Deze savanne herbergt de grootste biologische diversiteit ter wereld”, zegt WWF, “en ze verdwijnt aan een alarmerend tempo om plaats te maken voor weiden en monoculturen van sojabonen, die onder andere de Europese markten bevoorraden. Tussen januari en augustus 2021 ging in totaal 3.774 km² land, of meer dan een kwart van de oppervlakte van Vlaanderen (27,6%), verloren om natuurgebieden om te vormen tot landbouwgrond.”

Het waterreservoir van Brazilië bedreigd

De Cerrado wordt vaak een ‘omgekeerd bos’ genoemd vanwege de grote hoeveelheden koolstof die het onder de grond opslaat dankzij de diepe wortels van zijn vegetatie. Het is ook een cruciaal gebied voor de watervoorraden, aangezien acht van de twaalf grote rivierbekkens van Brazilië hun bronnen in de regio hebben. Graslanden en savannes slaan twee keer meer koolstof op dan tropische bossen en de vernietiging van veengebieden zoals op Sumutra en de Cuvette Centrale in Congo is verantwoordelijk voor 5 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot of dubbel zoveel dan de totale uitstoot van de luchtvaart.

Volgens WWF komt 23% van de sojabonen die uit Latijns-Amerika worden geïmporteerd uit de Cerrado en is 70% van de ontbossing en conversie voor sojabonen in de Europese Unie geconcentreerd in deze regio. Een kwart van de import van Braziliaans rundsvlees naar de EU is uit de Cerrado afkomstig. Uit de Argentijnse Chaco – een andere waardevolle grashabitat – wordt dan weer een kwart van de soja productie naar de EU geëxporteerd. Uit de veenlanden van Sumatra is dan weer tussen de 15 en de 20 procent van het Europese rubber en palmolie afkomstig. De Cuvette Centrale in Congo exporteert een vijfde van zijn hout naar de EU.  

Volgens het rapport van WWF en 3keel is het technisch perfect haalbaar om de due diligence-verplichting ook voor andere ecosystemen aan exporterende bedrijven op te leggen. Verschillende initiatieven van de EU – zoals de Richtlijn Hernieuwbare Energie - en ook de lidstaten leggen al een bescherming op voor andere ecosystemen dan bos. Ook veel ondernemingen gaan al verder wat betreft de ‘land use change’ van hun bevoorradingsketens.