WHO: “Zeker 7.000 Europese doden per dag door onder meer ultrabewerkt voedsel”
nieuwsTabak, alcohol, ultrabewerkte voeding en fossiele brandstoffen zijn elk jaar deels of volledig de oorzaak van 2,7 miljoen doden in Europa. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). "Vier industrieën doden minstens 7.000 mensen per dag in onze contreien", zegt regionaal directeur van WHO Europa Hans Kluge. "De misleidende tactieken die de commerciële bedrijven hiervoor gebruiken zijn onder meer gerichte marketingstrategieën, misleiding van de consumenten en lobbywerk."
Volgens onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie zou 90 procent van alle sterfgevallen in de EU veroorzaakt zijn door niet-overdraagbare ziekten (NCD’s). 80 procent van de gezondheidslasten in de EU-landen zouden ook te wijten zijn aan deze ziekten. De meest voorkomende NCD’s zijn kanker en diabetes en hart- en vaatziekten zoals hartaanvallen en beroertes. De ziektes zijn een gevolg van een combinatie van allerlei factoren zoals genetische, omgevings- en gedragsfactoren.
In het rapport van de WHO wordt uiteengezet hoe roken, schadelijk alcoholgebruik, ongezonde voeding en luchtvervuiling het risico om te sterven aan een NCD verhogen en hoe de commerciële industrieën een niet te verwaarlozen rol spelen daarin. In Europa zijn deze industrieën geheel of gedeeltelijk verantwoordelijk voor 2,7 miljoen doden per jaar, of 7.000 mensen per dag.
Draaiboek
Het rapport toont hoe commerciële actoren in verschillende sectoren waaronder tabak, alcohol, en voeding bijna identieke praktijken toepassen om het beleid en informatieomgevingen vorm te geven. Het geheel van tactieken benoemt de WHO als het "draaiboek van de industrie” en is volgens de organisatie ontworpen om de gezondheidssector, politiek, economie en media te beïnvloeden in hun eigen belang. “Hun belangrijkste doelen zijn het genereren van winst, het maximaliseren van de productverkoop en het stimuleren van consumptie, met aanzienlijke gezondheids- en sociale schade”, aldus de WHO.
Veelgebruikte strategieën uit het "draaiboek” omvatten alles van politiek lobbywerk dat het NCD-beleid vertraagt, ontmoedigt en blokkeert zoals bijvoorbeeld de voedingswaarde-etikettering bij voedingsproducten. Maar het gaat ook om het verspreiden van desinformatie en om consumenten misleiden door valse beweringen te maken over de voordelen van hun producten.
De WHO beschrijft in detail hoe industrieën, zoals de tabaks-, alcohol- en voedingsindustrie, in Europa “marketingcampagnes hebben geïntegreerd om het gebruik van schadelijke producten te verheerlijken en te normaliseren, inclusief schadelijke producten die vaak gericht zijn op kinderen en sociaaleconomisch achtergestelde groepen”. Het rapport belicht ook de alomtegenwoordige rol van digitale marketing en de uitdagingen bij het reguleren ervan als gevolg van algoritmische targeting.
“Dit geheel van tactieken bedreigt de verworvenheden van de afgelopen eeuw op het gebied van de volksgezondheid en verhindert dat landen hun gezondheidsdoelstellingen halen”, klinkt het bij de WHO.
"Systemisch probleem" aanpakken
Het rapport roept regeringen op om mechanismen te implementeren om belangenconflicten op te sporen en overheidsbeleid te beschermen tegen inmenging van de industrie. De WHO pleit onder meer voor strengere regels voor marketing, lobbying en fondsenwerving. “Een aantal landen geeft alvast het goede voorbeeld,” zegt de WHO. “Zo zijn tandartsen, verpleegkundigen en artsen in Estland erin geslaagd om een belasting op gesuikerde dranken op de politieke agenda te krijgen.”
Volgens uittredend federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit), die het rapport woensdag voorstelde in Brussel, moeten overheden de risico's niet langer zien als een gevolg van individuele keuzes, maar wel van een "systemisch probleem". Politici moeten reclame op ongezonde producten inperken en erover waken dat de betrokken industrieën geen impact hebben op het beleid, vindt hij. "Onze huidige inspanningen zijn nog altijd ontoereikend", geeft hij toe. "Ik dring er bij alle nieuw gekozen Europese parlementsleden en beleidsmakers op aan om de omvang van het probleem en de verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid en onze democratieën te erkennen."
Bron: Eigen berichtgeving / Belga
