"Westen heeft geen respect meer voor voedsel"

“We hebben geen respect meer voor voedsel. Iedereen vindt het schandalig dat groenten voor vijf cent meer verkocht worden dan het kost om ze te produceren. Maar dat je een telefoon maakt voor tien euro en hem doorverkoopt voor 200 euro, dat is normaal”, zegt Hein Deprez van Univeg en PinguinLutosa. Volgens hem zou er geen honger zijn in Afrika, als we in het Westen meer zouden betalen voor voedsel.

Deprez, die via Univeg en PinguinLutosa zowat 10.000 mensen over heel de wereld tewerkstelt, is van mening dat de westerse consument vergeten is wat levensnoodzakelijk is. “Voeding is een basisbehoefte, maar het mag geen geld kosten. We zijn gewoon dat er altijd voldoende aanbod is. In heel wat gebieden in de wereld werden de consumenten van nu in hun jeugd geconfronteerd met tekorten. Zodra ze koopkracht hebben, zijn ze bereid te betalen voor voedsel”, legt hij uit.

Volgens Deprez zijn we aan de grens gekomen. “De prijzen zijn ridicuul laag. Als wij als westerse consument meer zouden betalen, dan zouden we ook hongersnood en grote crisissen elders vermijden.” De topman van Univeg en PinguinLutosa is ervan overtuigd dat de kennis van producten en het productieproces in de westerse wereld zit of bij producenten in het zuidelijk halfrond die voor de westerse wereld werken. “Als die producenten geen geld verdienen, is de drive om te ontwikkelen en te investeren volledig weg.”

Investeren in ggo’s is één van de opties voor de toekomst, meent Deprez. “We moeten onze kennis gebruiken om variëteiten op de markt te zetten die bijvoorbeeld minder water nodig hebben om te groeien. Daarbij moeten we zeker waken over biodiversiteit. We moeten ook in het oog houden dat bepaalde bedrijven niet alle macht in handen krijgen. Als je in Europa een patent neemt op een groente, dan mag je concurrent verder veredelen. In de VS niet.”

Als deze wedren niet gestopt wordt, ziet Hein Deprez over een paar jaar vijf bedrijven eigenaar worden van alle flora. “Met als gevaar dat niemand nog verder ontwikkelt en dat alleen dat op de markt wordt gezet wat het minste kost en het meeste opbrengt. Maar als we onze kennis ten goede gebruiken, dan is dat de sleutel tot het oplossen van het voedselprobleem.”

De naweeën van de EHEC-crisis blijven volgens Deprez nog even voelbaar. “Je krijgt die prijs niet meer rechtgetrokken, het is een neerwaartse spiraal. Ook heeft de Russische markt zich pas vorige week geopend. Van bepaalde producten wordt tot 20 procent uitgevoerd naar dat land. Stel je eens voor dat die markt twee maanden geblokkeerd wordt, terwijl je niets met de situatie te maken hebt. Dan gaat je bedrijf kapot.” De Univeg-topman is ervan overtuigd dat een derde van de Nederlandse glastuinbouwbedrijven zwaar in de problemen zit. “In België zal dat niet veel beter zijn. Dit soort crisissen leidt tot een koude sanering.”

De boeren een behoorlijk inkomen garanderen, kan volgens hem door vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Hij gelooft dan ook niet in het nut van de veilingen. “De tijd is voorbij dat je met al je producten naar de veiling gaat en gewoon rekent op de vrije markt. Producenten moeten de variëteiten en hoeveelheden produceren waar vraag naar is en ze verkopen op basis van contracten”, stelt Deprez.

Ook in België lijkt de impact van de klimaatverandering toe te nemen. Voor Deprez is dit positief voor de fruit- en groenteteelt in onze regio. “Ik wil niet zeggen dat de opwarming van de aarde positief is. Maar we hebben een uniek klimaat en het wordt zelfs zachter. Door die gunstige omstandigheden is Vlaanderen eigenlijk een soort groente- en fruitmijn.”

Het is dus niet over het klimaat dat de man zich zorgen maakt. “Wel over de investeringen. Onze sector is kapitaalintensief. Bovendien is de financiële wereld niet geïnteresseerd in de lange termijn, terwijl het jaren duurt vooraleer een investering zijn vruchten afwerpt. Het begrip langetermijndenken moet opnieuw geïntroduceerd worden”, besluit Deprez.