Waarom zoveel boeren willen meedoen aan ‘Boer zoekt vrouw’? Omdat ze geen tijd hebben om een lief te zoeken

Het nieuwste seizoen van Boer zkt vrouw op VTM zit er bijna op. Het was amusant om weer binnen te kijken in de woonkamer en het leven van anderen. Een guilty pleasure bij uitstek.

VTM doet ook moeite om een beeld te schetsen van het boerenleven. Er wordt zo veel mogelijk op de boerderij zelf gefilmd. Je ziet ook hoe jonge boeren en boerinnen worstelen met het spanningsveld tussen het werk op de boerderij en hun privéleven. Dankzij het empathische vermogen van presentatrice Dina Tersago wordt dat mooi aangekaart. Het is haar verdienste dat de soms stuntelige boeren en boerinnen hun hart luchten voor kijkend Vlaanderen, en dat daarbij niemand belachelijk wordt gemaakt.

Toch laat Boer zkt vrouw ook deze keer een wrange nasmaak achter. Na zoveel seizoenen van dat populaire realityprogramma maakt VTM nog altijd geen werk van een grondige analyse van de landbouw. De zender staat er blijkbaar niet bij stil waarom er elk jaar weer zoveel kandidaten zijn om aan het programma deel te nemen. Waarom zetten telkens zoveel jonge boeren en boerinnen hun laatste hoop om een lief te vinden op een tv-programma van de commerciële omroep?

Wie vertrouwd is met de landbouw, weet dat uiteraard wel. Want het leven op een boerderij is iets bijzonders. Het slorpt je helemaal op. En wie het waagt om de partner te worden van een boer, wordt algauw meegesleurd in het boerenleven. Het is een beetje zoals een achtbaan in een pretpark. Je stapt in zonder goed te weten wat je te wachten staat, maar onderweg uitstappen is geen optie.

Zelf heb ik het geluk al dertig jaar getrouwd te zijn. En ook al werkt mijn vrouw niet op de boerderij, ze zit mee op die achtbaan. Dat is een leuk avontuur, maar een achtbaan maakt soms vreemde bochten. Dan moet je je schrap zetten, en dat is niet altijd evident. Omdat wij niet op de boerderij wonen, krijg ik voortdurend de vraag wanneer wij onze verhuizing naar het erf plannen. Telkens opnieuw moet ik dan uitleggen dat ik met mijn vrouw getrouwd ben, niet met mijn koeien.

Eén boerderij, één woning

Mensen gaan er nog altijd van uit dat een boer dag en nacht boer is. En dat privéleven moet zich maar aanpassen. Dat is uiteraard niet alleen de fout van het beleid. Het is niet de taak van de overheid om een lief te zoeken voor elke jonge boer. Maar sommige problemen kun je wel oplossen door een ander beleid te voeren. De overheid heeft daarin een verpletterende verantwoordelijkheid.

Een belangrijk euvel op het Vlaamse niveau is gelinkt aan het recht op wonen op een boerderij. De regel is nog altijd dat één boerderij het recht heeft op één woning. Enkele jaren geleden deden we daar op bioboerderij De Kijfelaar wat onderzoek over, in een project met de Vlaamse Bouwmeester (onder de noemer Productieve landschappen). De conclusie was dat de Vlaamse wetgever geen millimeter ruimte laat voor creatieve formules in de Vlaamse landbouw. We kiezen nog altijd voor het model van de boer, zijn vrouw en het liefst wat Vlaamsche boerenzonen die gratis helpen op de boerderij. Als een boer geen vrouw vindt, moet hij zich maar inschrijven voor Boer zkt vrouw.

Dag en nacht

Maar op een boerderij met koeien die ook ’s nachts kalven, zou het soms handig zijn als er meerdere boeren op het erf woonden. Een beurtrol of weekendregeling voor de boeren zou dan mogelijk worden. Dat is relevant voor het kalven, voor het alarm van de melkrobot, voor het openen van de deuren in de tunnelserre, de leveringen die op alle momenten van de dag doorgaan, enzovoort. De mallemolen op een boerderij draait door, dag en nacht, elke dag.

Met creatieve formules in de wetgeving, zoals een tijdelijk recht op wonen, kun je het privéleven van boeren en hun partners een heel andere invulling geven. Het recht op wonen bij de boerderij is echt aan een update toe. We moeten dingen durven te veranderen.

Minstens zo belangrijk blijft uiteraard het inkomen in de landbouw. De boerenprotesten zijn ondertussen wel voorbij, maar er is op dat vlak niets veranderd. Met een uurloon van minder dan 10 euro zijn boeren nog altijd genoodzaakt om elke week 70 uren of meer te werken.

Boeren zijn dat gewoon en klagen daar nauwelijks over. Maar hun partners zijn dat niet altijd gewoon. We zien in Boer zkt vrouw regelmatig dat dit de wenkbrauwen doet fronsen. En terecht. Want we moeten onze verontwaardiging blijven uiten over die werkomstandigheden. Boeren en boerinnen hebben recht op tijd voor elkaar. Het zou goed zijn mocht VTM dat ook eens in de verf zetten. Misschien kan dat helpen om het landbouw- en voedselbeleid eens écht te veranderen.

Met dit opiniestuk, dat eerder in De Standaard verscheen, wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. 

De auteur:

Bavo Verwimp is landbouweconoom en runt de bioboerderij De Kijfelaar.