Vlaanderen geeft negatief advies voor zonnepanelenparken in landbouwgebied

Recent werden negen vergunningsaanvragen ingediend voor de plaatsing van zonnepanelen op verschillende landbouwgronden. De projecten in Turnhout en Jabbeke ontvingen intussen al een advies van de Vlaamse overheid. “Beide projecten kregen een ongunstig advies omdat ze niet verenigbaar zijn met de agrarische bestemming van de percelen”, deelde Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) mee. “De opstelling van de zonnepanelen laat immers geen combinatie toe met een productieve teelt of een gangbaar landbouwgebruik.” Het negatieve advies is overgemaakt aan de betrokken gemeenten, die nu moeten beslissen over het al dan niet toekennen van de vergunning.

Eind februari dienden Boerenbondleden onder meer in Turnhout en Sint-Gillis-Waas persoonlijk een bezwaarschrift in tegen de projecten. De landbouworganisatie is bezorgd dat deze vergunningsaanvragen een precedent zullen vormen als ze goedgekeurd worden, waardoor landbouwgrond voor voedselproductie nog meer onder druk komt te staan. “Zonnepanelen horen op verharde oppervlakten of waar ze een teelttechnische meerwaarde hebben. Landbouwgrond moet voorbehouden blijven voor voedselproductie”, gaf voorzitter Lode Ceyssens toen mee.

Standpunt Vlaanderen

Het negatief advies ligt niet onverwacht in lijn met het standpunt over zonneparken en agrivoltaïcs in agrarisch gebied van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij en het Departement Omgeving. “Een te soepel vergunningenbeleid dreigt een stormloop teweeg te brengen op landbouwgrond. Energie-installaties brengen doorgaans meer op dan landbouwteelten. In die optiek kan het dus ook interessanter zijn voor de grondeigenaar om de gronden te verpachten of te verhuren aan een ontwikkelaar. De boodschap is dat landbouwgronden prioritair dienen voor voedselproductie”, leest het standpunt. “Op deze manier vermijden we een bijkomende druk op landbouwgrond en grond- en pachtprijzen die de pan uit swingen. Binnen het aanwezige ruimtebeslag ligt nog heel wat onontgonnen potentieel om in te zetten in functie van groene energievoorzieningen, denk maar aan het overkappen van parkings, zonnepaneelvrije daken, industriegebied, enz.”

Het standpunt van de administraties verduidelijkt hoe ze ten opzichte van aanvragen tot omgevingsvergunningen staan, dit ter ondersteuning van de vergunningverleners.

Spanning tussen energiecreatie en landbouwgrond

Het regeerakkoord stelt dat Vlaanderen tegen 2030 de ambities inzake zonne-energieproductie fors wil optrekken. Maar datzelfde regeerakkoord zegt dat Vlaanderen de toegang voor jonge landbouwers tot grond wil verbeteren en dat Vlaanderen zal onderzoeken hoe speculatie met landbouwgronden kan worden verhinderd. “De nood aan hernieuwbare energie is bijzonder groot, maar het mag niet een zoveelste sluipende aanslag zijn op het landgebruik in agrarisch gebied”, liet Vlaams parlementslid Mien Van Olmen (cd&v) zich hierover uit in de commissie Leefmilieu van het Vlaams parlement deze week. “Ik vind het wel erg zinvol dat we onderzoeken welke synergieën er mogelijk zijn tussen hernieuwbare energieproductie en onze land- en tuinbouwsector, maar dan zonder neveneffecten op voedselproductie of concurrentievermogen.”

Brouns ging zelfs nog een stapje verder: “Ik ben terughoudend voor het leggen van extra druk op de open ruimte tout court.” Daarnaast ziet hij ook mogelijkheden voor een landbouwer die in functie van de eigen bedrijfsvoering wil inzetten op hernieuwbare energie met agrovoltaïcs. “Dat is iets anders dan gewoonweg je akker vol met zonnepanelen leggen. Ik ben hier heel duidelijk in: we gaan daar niet in mee."