Vlaamse kookapp van half miljoen verdwijnt
nieuws‘Zeker Gezond’, de receptenapp die in 2020 werd gelanceerd door toenmalig Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (cd&v), wordt stopgezet. Dat heeft huidig minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit) geantwoord op vragen van Maurits Vande Reyde en Egbert Lachaert (Open Vld) in de Commissie Welzijn van het Vlaams Parlement. De app oogstte van bij het begin kritiek om haar ontwikkelingskost van 550.000 euro.
“Wij hebben samen met het Departement Zorg zelf beslist om de app te laten uitdoven”, zegt woordvoerder Liese Weemaels van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven dat de app beheerde. “De onderbouwing (gedragsveranderingstechnieken) en content (receptcriteria) die achter Zeker Gezond zitten, zal Gezond Leven waar mogelijk op andere manieren toepassen om blijvend in te spelen op voedselvaardigheden van burgers en de vraag van professionals naar onderbouwde en praktische tools.”
Vlaams Parlementslid voor Open Vld Maurits Vande Reyde bekritiseert de app al van het eerste uur en is dus ook tevreden dat die offline wordt gehaald. “Een half miljoen euro ontwikkeling en 2 miljoen euro extra kosten voor iets wat de vrije markt al perfect deed. Voor eeuwig symbool van verkwisting belastinggeld en gebrek aan besef wat kerntaken overheid zijn”, laat hij weten op X.
Ook de krantenkoppen waren bij lancering erg scherp voor de ontwikkelingskosten van de app, al zijn deze kosten volgens het Instituut Gezond Leven niet abnormaal. “We hebben de procedures voor het uitbesteden van overheidsopdrachten gevolgd”, zegt Weemaels. “Dit wil zeggen dat alle leveranciers hierop konden intekenen. Op basis van criteria werd de beste leverancier weerhouden. Het budget was voorzien voor het uitdenken van een inhoudelijk concept door Gezond Leven, de ontwikkeling van de app door een externe leverancier en een communicatiecampagne, ook door een externe leverancier. Dit zijn marktconforme prijzen.” Een app vraagt ook onderhoud. Volgens Weemaels werd hiervoor “een beperkt budget van 12.000 euro” voorzien.
Gebruikers
Gelddiscussies terzijde: de app werd wel degelijk gebruikt. Volgens Gezond Leven telt de app in totaal 207.000 downloads, met twee miljoen gebruikers op de daarbij horende website (van 2020 tot juni 2024). VILT vroeg ook de bezoekerscijfers van de afgelopen maanden op, maar heeft deze niet ontvangen. Gezond Leven deelt wel mee dat de bezoekerscijfers tot 2023 in stijgende lijn waren. “Maar omdat we in 2024 hebben besloten de app af te bouwen en gestopt zijn met actieve promotie, zijn de bezoekersaantallen sindsdien gedaald”, zegt Weemaels.
Vandaag telt de app zo’n 1.700 recepten. Bij de lancering in 2020 waren het er meer dan 1.000. Recepten werden gedeeld in samenwerking met diverse partners zoals Ferm, Diabetesliga, NICE, de Socialistische Mutualiteit, enzovoort.
Het is niet duidelijk of de recepten gecatalogiseerd op de app nu verloren zullen gaan. Op de vraag of de recepten nu elders zullen worden gepubliceerd, reageert het Instituut dat dit de komende maanden bekeken zal worden met de betrokken partners die de recepten hebben aangeleverd.
Kerntaak of niet?
De app zelf verdwijnt dus, maar de beheerovereenkomst met het Vlaams Instituut voor Gezond Leven blijft bestaan. Die overeenkomst zou Vlaanderen twee miljoen euro per jaar kosten. Vande Reyde laat in een mededeling weten dat het geen kerntaak is van de Vlaamse overheid om “Pascale Naessens te spelen”, en zou ook hier een aanpassing willen zien. “Bij dat instituut werken meer dan 50 mensen, die zich via de overeenkomst bezighouden met de meest uitlopende zweverige projecten, gaande van kookrecepten met pompoen in de herfst tot bizarre lifecoaching tips. Daar moet geen belastinggeld heengaan”, aldus de liberale politicus.
De app valt wel te verdedigen als methode om de volksgezondheid te verbeteren. Uit de gezondheidsenquête 2018 blijkt dat 49,3 procent van de volwassen bevolking een BMI telt hoger dan 25, wat de grens is van overgewicht. 15,9 procent is obees, met een BMI gelijk of hoger dan dertig. Bij onze jongeren (tussen 2 en 17 jaar) is dat 5,8 procent. Op basis van deze gezondheidsenquête en de ziekenfondsgegevens van 2013 tot 2017, becijferden Sciensano en UGent dat de Belgische overheid jaarlijks minstens 4,5 miljard euro spendeert aan de directe en indirecte kosten die gelinkt zijn aan overgewicht en zwaarlijvigheid.
Niet de enige gezonde chef
Maar dan rijst natuurlijk de vraag hoe de app zich differentieert tegenover andere kookwebsites. Zo is het platform ‘Lekkervanbijons’ van VLAM, waar naast desserts een uitgebreid gamma aan gezonde recepten wordt aangeboden. En dat doen ze met een groot bereik. De website trekt jaarlijks miljoenen bezoekers.
Nog een ander bekend platform is Dagelijkse Kost, een website van VRT, en dus ook de Vlaamse overheid. Deze is verbonden aan het gelijknamige kookprogramma van Vlaanderens sympathieke opperkok Jeroen Meus. Meus’ voorliefde voor het betere blokje boter is welgekend, maar het zou te ver gaan om deze receptensite een pantheon voor dichtslibbende aders te noemen. In 2012 analyseerde Oona Mennes, studente Mediastudies aan de UAntwerpen, 183 maaltijden van de Dagelijkse Kost-website voor haar masterproef. Hieruit bleek dat de meeste hoofdgerechten op Dagelijkse Kost voldoen aan de aanbevelingen van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ), de vroegere naam van Vlaams Instituut voor Gezond Leven, en de Hoge Gezondheidsraad. Sommige recepten bevatten te veel verzadigde vetzuren en zout, maar de gerechten scoren wel goed qua variëteit en bevatten meestal verse groenten en kruiden.
Los van de overheid zijn er ook nog diverse privéspelers, zoals kookpersoonlijkheden Sandra Bekkari en Pascale Naessens, die zowel online als in print gezonde recepten delen. Deze worden echter niet allemaal gratis aangeboden, wat wel de norm is bij een overheidsproject.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Youtube, Vlaams Instituut Gezond Leven
