Vlaamse geitenhouders hopen op herstel na zwaar jaar
duidingTerwijl 2024 voor koeienboeren een gouden jaar was dankzij stijgende melkprijzen, beleefden de Vlaamse geitenhouders een uitdagende tijd. De melkprijs daalde, en het gemiddelde (Nederlandse) inkomen halveerde volgens de inkomensraming van Wageningen University & Research (WUR). Bij Capra, de belangrijkste verwerker van Vlaamse geitenmelk, hoopt men dat het dieptepunt nu bereikt is.
Geitenmelkmarkt uit balans
“Wij hebben een deel van onze geitenmelkers afgestoten, waardoor vraag en aanbod weer beter in balans zijn”, zegt Guy Hex, directeur van Capra. “Daardoor kunnen we volgend jaar de melkprijs voor het eerst in lange tijd verhogen.” Hex constateerde eerder dit jaar dat de melkprijs onder druk stond, en zijn voorspelling kwam uit: een overschot op de markt, mede veroorzaakt door een verminderde vraag naar geitenmelkpoeder uit China, drukte de prijzen.
Capra moest restmelk – melk die niet wordt gebruikt voor de eigen kaasproductie, maar op de poedermarkt terechtkomt – tegen verlies verkopen. “Dat was niet houdbaar”, aldus Hex, die de uitbetalingen aan leveranciers moest verlagen.
Halvering inkomen
Dalende geitenmelkprijzen waren ook de trend elders in de Benelux dit jaar. Uit cijfers van WUR blijkt dat geitenhouders in 2024 tot de grootste verliezers in de landbouwsector behoren. Door het overschot daalde de melkprijs gemiddeld met zes procent, en het gemiddelde inkomen van de Nederlandse houders halveerde naar 50.000 euro.
Terwijl er bij de prijsnoteringen van het Nederlandse Agrimedia – een gewogen gemiddelde van zes Nederlandse zuivelbedrijven en richtinggevend voor de melkprijs bij Capra – geen signalen van prijsverbeteringen zijn, is er toch enig optimisme bij Capra. Het wil in 2025 voor het eerst sinds lange tijd de melkprijs verhogen. “We hebben dit jaar een leukere kerstboodschap dan vorig jaar”, vertelt Hex, die tijdens zijn kersttour langs leveranciers benadrukt dat de balans in de markt hersteld is.
Geitenmelkprijs onder druk: brengt melkquotum soelaas?
11 april 2024Hervormingen bij Capra
In april pleitte Hex voor een gecoördineerde daling van de productie om de prijzen te stabiliseren. Toen dat niet van de grond kwam, besloot Capra zelf in te grijpen door afscheid te nemen van tien leveranciers. Dit bracht de aanvoer beter in lijn met de vraag. Capra blijft met 50 vooral Vlaamse geitenbedrijven de grootste afnemer van Vlaamse geitenmelk.
De afgestoten bedrijven vonden onderdak bij Nederlandse zuivelverwerkers Amalthea en Bettinehoeve, die ook op de Vlaamse markt actief zijn. Hoewel ook zij te maken hebben met de impact van het melkoverschot, kunnen ze inspelen op de afname van Nederlandse geitenbedrijven. “Zo’n 20 tot 30 Nederlandse bedrijven nemen deel aan opkoopregelingen, waardoor de productie daar afneemt”, zegt Hex.
Ondanks strengere wetgeving en druk op de productie, is er voorlopig geen sprake van een melktekort in de sector. “De vraag uit China heeft de geitenhouderij de afgelopen tien jaar enorm gestimuleerd, maar het is onzeker of die vraag in de toekomst herstelt”, aldus Hex.
Biologische melk zoekt nieuwe markten
Een lichtpuntje voor de sector is biologische geitenmelk, vooral op de Amerikaanse markt. In Europa blijft het aantal toepassingen relatief beperkt, denk aan kaas of melkpoeder voor onder andere babyvoeding. “In Amerika wordt geitenmelk breder toegepast, bijvoorbeeld als drinkmelk of in boter”, zegt Johan Devreese, secretaris van de Organic Goatmilk Coöperatie (OGC). De coöperatie telt 45 leden waaronder drie Vlaamse geitenmelkbedrijven en is gespecialiseerd in biologische melkverwerking.
OGC lanceert volgend jaar een nieuwe melkstroom om in te spelen op het Amerikaanse potentieel: NOP-geitenmelk (National Organic Program), die voldoet aan de strenge USDA/NOP-certificering. Dit betekent onder meer een antibioticavrije bedrijfsvoering. “Bij medische behandelingen wordt de melk van het betreffende dier uitgesloten van de NOP-stroom”, legt Devreese uit. Een aantal geitenhouders binnen OGC heeft inmiddels de omschakeltermijn van 12 maanden succesvol afgerond.
Volgens hem biedt de biologische markt nog voldoende groeipotentieel. “Hoewel er door inflatie tijdelijk minder vraag was, zagen we in de tweede helft van 2024 een sterke opleving. Voor 2025 zijn de vooruitzichten positief”, besluit hij.
