Vergoeding WKK-certificaten in functie van elektriciteitsvraag
nieuwsDe Vlaamse overheid onderzoekt hoe ze met de uitbetaling van WKK-certificaten serretelers kan motiveren stroom op te wekken in tijden van piekvraag. Dat meldt Vlaams landbouwminister Jo Brouns (cd&v) in zijn beleidsnota voor de jaren 2024-2029. Op deze wijze zouden serretelers kunnen bijdragen om het stroomnet op de been te houden en black-outs te voorkomen. Experts reageren enthousiast, maar stellen dat serretelers hun WKK nu ook al laten draaien als de stroom duur is en zij die elektriciteit duur kunnen verkopen. Bovendien is de WKK-steun een aflopende zaak.
“De glastuinbouw in Vlaanderen bekleedt een specifieke rol op vlak van energie en klimaat”, zo lezen we in de beleidsnota Landbouw voor de periode 2024-2029. "De sector is enerzijds verantwoordelijk voor meer dan de helft van het globale primaire energieverbruik door de sector, maar tegelijk zorgt hij ervoor dat de integrale land- en tuinbouw netto-elektriciteitsproducent is door toepassing van WKK-technologie. Hierbij wordt niet alleen elektriciteit op het openbaar net geplaatst, maar ook warmte, licht en CO2 geproduceerd en in de serre gebruikt."
Door deze efficiënte werking van de warmtekrachtkoppeling (WKK) werd het gebruik ervan jarenlang gestimuleerd door de overheid in de vorm van groenestroom- en warmtekrachtcertificaten. Mede ook met deze steun maakten de WKK-installaties de voorbije decennia een grote opmars in Vlaanderen. “Doel 1 is 400 megawatt. Onze coöperatie heeft iets meer dan 300 megawatt opgesteld vermogen”, vertelde Herman Marien van WKK-coöperatie WOM, waar glastuinbouwbedrijven aan verbonden zijn, enkele jaren geleden in een artikel in VILT.
“Ook glastuinbouw verliest vertrouwen in de overheid”
14 januari 2023Uitfasering van WKK-certificaten
Aan de WKK-certificaten, die ervoor zorgen dat de teler een vergoeding krijgt als hij zijn WKK-installatie laat draaien, kwam in 2022 een einde. Ondanks de efficiënte werking van de WKK, achtte Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) het niet wenselijk om installaties die werken op fossiele brandstoffen te subsidiëren. Na 2022 werden er geen nieuwe WKK-certificaten uitgereikt, maar de regeling voor bestaande installaties blijft behouden. Een certificaat is geldig voor tien jaar”, vertelt Hanne Leirs, energieconsulent bij Boerenbond. “Dat wil zeggen dat de laatste certificaten in 2032 verlopen.”
Alhoewel de regeling uitdooft, onderzoekt de Vlaamse overheid nu alsnog een aanpassing van de WKK-certificaten. “Ik onderzoek samen met de minister van Klimaat of steuncertificaten voor warmtekrachtkoppeling in de land- en tuinbouwsector die nu voor een bepaald aantal jaren wordt toegekend, op vrijwillige basis kunnen worden omgezet in steun voor een equivalent aantal vollasturen, zodat de WKKs meer gaan draaien in functie van de marktvraag van stroom (op momenten van piekvraag) en minder op ogenblikken dat er reeds een voldoende groot aanbod aan (fossielvrije) elektriciteit beschikbaar is”, laat minister Brouns weten in de recent gepubliceerde beleidsnota.
Sector reageert positief op voornemen
Hanne Leirs reageert enthousiast op de plannen. “Dat zou een win-winsituatie zijn voor tuinder en maatschappij.” Zij benadrukt dat serretelers ook nu in de praktijk hun WKK laten draaien als de stroomprijs hoog ligt. En dat is op momenten dat er weinig stroom is. “Wat dat betreft lijken de plannen niet heel vernieuwend, maar ik ben erg benieuwd naar de uitkomst van het onderzoek”, vertelt Leirs.
Serretelers kunnen hun WKK flexibel inzetten omdat zij over buffervaten beschikken waarin zij de warmte kunnen opslaan. Leirs: “En stroom kunnen zij op goedkope momenten - als er dus veel aanbod is - van het net halen waardoor zij de WKK niet hoeven te laten draaien. Op deze manier zorgen de serretelers er in de praktijk al voor dat onbalansen op de energiemarkt worden opgevangen.”
Ook Herman Mariën, van de WKK-coöperatie WOM, is benieuwd naar de uitwerking van de plannen. Hij ziet er in theorie wel aanknopingspunten voor. Hij wijst op het recente nieuws dat een aantal oude straalmotoren subsidie ontvangt om het stroomnet op de been te helpen. De turbojets die normaal straalvliegtuigen voorstuwen, maar ook stroom kunnen maken, moeten helpen om de sluiting van drie kernreactoren op te opvangen. Zij staan echter te boek als zeer vervuilend. "WKK's zouden een duurzamer alternatief zijn."
Verdere verduurzaming serreteelt
In de beleidsnota benadrukt Brouns verder de noodzaak van verduurzaming van de glastuinbouw. “Om de sector te blijven verankeren in Vlaanderen en de competitiviteit met onze buurlanden te behouden dient de sector de komende jaren verdere stappen te zetten op vlak van efficiëntie en een duurzamere invulling van de gewasbehoeften op vlak van warmte, licht en CO2 in de serre. Dit in het licht van een optimaal en functioneel beheer van het kasklimaat”, klinkt het.
Volgens de beleidsmakers zijn er nog technische innovaties mogelijk om te besparen op fossiele energie, zoals recuperatie van warmte bij luchtontvochtiging, schermgebruik, warmtepompen, gebruik van restwarmte enz. Om de sector te ondersteunen bij het terugdringen van de broeikasgasuitstoot wil de Vlaamse overheid meer investeringssteun voor energiebesparende maatregelen en investeringen in hernieuwbare energie voor de glastuinbouw bieden.
Bron: Eigen berichtgeving
