“Ook glastuinbouw verliest vertrouwen in de overheid”

Niet alleen veehouders en akkerbouwers verloren de voorbije jaren het vertrouwen in de overheid, die volgens velen met onder andere de stikstof- en mestplannen terugkomt op eerdere afspraken. Ook de glastuinbouw heeft alle reden tot overheidsargwaan. Directe aanleidingen zijn de knip in de groene energiecertificaten en de aanpassing van de wetgeving rond energie-certificaten waar vooral de glastuinbouw mee te maken heeft. Waren glastuinbouwers verzekerd van een vast subsidiebedrag voor hun geproduceerde energie, zal binnenkort de subsidie jaarlijks geëvalueerd worden. “De overheid komt hiermee terug op gemaakte afspraken waar bedrijven mede hun businessmodel op baseerden”, klinkt het bij Boerenbond.  

14 januari 2023  – Laatste update 14 januari 2023 11:33
tomaattomatenteeltserre-1280

Het Vlaams parlement heeft eind december een ontwerpdecreet over energie van Omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA) goedgekeurd. Daarin staat dat de overheidssteun voor biomassa, biogas en fossiele warmtekrachtkoppeling "jaarlijks kan geactualiseerd worden". Dat leidt tot onvrede bij tal van sectoren, waaronder de landbouw, en in het bijzonder de glastuinbouw waar er gewerkt wordt met warmtekoppeling (WKK). De opkomst van de WKK’s de voorbije decennia hing onder andere samen met de groenestroom- en warmtekrachtcertificaten die aan het systeem verbonden waren, een subsidieregeling van de overheid die daarmee ook het gebruik van de energie-efficiënte installaties wilde promoten. Doordat WKK’s zowel CO2, elektriciteit en warmte halen uit de verbranding van gas, kennen zij een zeer hoog rendement en werd het gebruik ervan gestimuleerd door de overheid.

Vlaanderen kwam twee jaar geleden al terug op de overheidssteun voor WKK-gebruik door vanaf dit jaar over te gaan op de uitfasering van de energiecertificaten op nieuwe installaties. Door het nieuwe decreet worden echter ook de bestaande installaties geviseerd. Via een nog niet bepaalde berekeningsmethode wordt de zogenaamde ‘bandingfactor’ jaarlijks aangepast. “Hierdoor weet de sector niet langer waar hij aan toe is. De omvang van de energiecertificaten was altijd bekend en tuinbouwers konden hier hun businessmodel op bouwen. Dat valt nu plotseling weg”, vertelt Hanne Leirs, adviseur Klimaat en Energie bij Boerenbond.

Woekerwinsten niet bij iedereen

Demir wil met de maatregel zogenaamde oversubsidiëring stoppen. Maar daarin dreigt ze volgens Leirs voorbij te gaan aan de verscheidenheid van bedrijven en projecten. “Veel serretelers hebben langetermijncontracten afgesloten voor de aankoop van gas en de verkoop van elektriciteit en daar is van oversubsidiëring helemaal geen sprake.” Onder de huidige wetsvoorstel zou het verdienmodel van deze bedrijven in gevaar kunnen komen. “Onze leden rekenen op de inkomsten die voortvloeien uit de engagementen die de Vlaamse overheid met hen aanging. Wij kunnen ons niet vinden in zo’n de jaarlijkse aanpassing, omdat dit indruist tegen eerdere afspraken. Gaat men hier toch mee door, dan is het essentieel dat de jaarlijkse actualisatie steeds op bedrijfsniveau bekeken wordt. Enkel zo kan gegarandeerd worden dat de verscheidenheid van bedrijven en situaties wordt meegenomen, en effectief enkel de zogenaamde oversubsidiëring wordt aangepakt.”

Naast deze energiemaatregelen, die vooral de serretelers treffen, hangt de landbouwsector nog nieuwe wetgeving boven het hoofd, die van de knip in groenestroomcertificaten. Volgens de plannen van Demir stoppen de groene stroomcertificaten voor zonnepanelen die voor 2013 zijn aangelegd en waarbij de eigenaar de voorbije drie jaar meer dan 200.000 euro staatsteun ontving vanaf volgend jaar. Schattingen van Boerenbond gaan uit van 50 landbouwbedrijven die hierdoor geraakt worden en 60 bedrijven in de agrovoedingsketen, zoals bijvoorbeeld de veilingen die hun daken met zonnepanelen hebben uitgerust.

Volgens Leirs beogen beide wetswijzingen dezelfde doelstellingen. “De overheid is op zoek naar middelen om de energiefactuur voor de consument te verlagen en door te knippen in energiecertificaten voor het bedrijfsleven, kosten die de energieleveranciers doorrekent aan zijn klanten, kan dit gerealiseerd worden.”

WKK

Groenestroomcertificaten verscheurd

De plannen van Demir met de groenestroomcertificaten stuitten op vragen van de Raad van State. “De Raad wilde onder meer een betere motivatie waarom bepaalde groepen wel en andere niet getroffen zouden worden door de knip. Oversubsidiëring zou bijvoorbeeld ook bij particulieren kunnen plaatsvinden, maar deze vallen niet binnen de scope van het wetsvoorstel”, zegt Leirs. De minister van Omgeving leverde eind vorig jaar bijkomende verantwoording aan die nu geanalyseerd wordt door de Raad van State alvorens de procedure verder gaat.

In de pers wordt vaak het beeld geschetst dat dit wetsvoorstel focust op ondernemers als Ferdinand Huts die zijn magazijnen in de Antwerpse haven vol liet leggen met zonnepanelen en zo ‘op kap van de consument’ veel groenestroomcertificaten binnenrijft. Volgens Leirs raakt dit wetsvoorstel echter net zo goed kmo’s. De adviseur Energie geeft het voorbeeld van een Limburgs fruitbedrijf dat recent ook in Boer&Tuinder werd opgevoerd. Twee kinderen namen het bedrijf van hun ouders over en hielden bij de uitkoop van hun andere broers en zussen ook rekening met toekomstige inkomsten uit de groenestroomcertificaten. Die inkomsten dreigen er dus nooit te komen. Of een varkensbedrijf dat 20 jaar geleden zonnepanelen heeft laten leggen die energie-inefficiënt bleken waarop – met het oog op subsidie-inkomsten die nu dreigen weg te vallen – geïnvesteerd werd in nieuwe panelen.

Volgens Boerenbond is de impact van deze twee beslissingen in het energiebeleid op de land- en tuinbouw nog niet in te schatten, maar deze kan enorm zijn. “Wat wel al zeker is, is dat het vertrouwen in de overheid bij de landbouwbedrijven door deze beslissingen nog verder wegzakt. Men kan blijkbaar niet langer vertrouwen op de afspraken met de overheid, zelfs niet als het gaat over duurzaamheidskeuzes, en dat weegt enorm op het investeringsklimaat”, besluit Leirs.

Bron: Eigen berichtgeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek