Verdwijnt de Vlaamse kerstkalkoen van ons feestmenu door stikstof?
nieuwsDe Vlaamse kalkoenhouderij is geen grote, maar wel een levendige sector. Op 28 bedrijven worden elk jaar zo’n 350.000 kakelende kalkoenen grootgebracht. Toch weet geen enkele houder of hij binnen vijf jaar nog verder kan in Vlaanderen. “Omdat er nog geen erkende ammoniakemissiereducerende technieken voor kalkoenen bestaan, dreigt de kalkoensector af te stevenen op een impasse”, waarschuwt Landsbond Pluimvee.
Vandaag kunnen Vlaamse kalkoenhouders nog een tijdelijke vergunning krijgen tot eind 2030, zonder dat ze maatregelen moeten nemen om hun ammoniakuitstoot te beperken. Maar hoe de houders daarna verder moeten, is hoogst onzeker. Willen ze ook na 2030 van een vrijstelling genieten, dan moet er in hun omgeving eerst voldoende depositieruimte vrijkomen. Maar dat lijkt voorlopig zeer twijfelachtig. “Er is wel een dalende trend, maar de vraag is of die tegen 2030 groot genoeg zal zijn,” zei Vlaamsl minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns (cd&v) hierover.
Indien er geen depositieruimte over is in 2030, zullen de kalkoenhouders tegen dan moeten voldoen aan hun PAS-referentie. Net zoals de andere pluimveehouders houdt dit een emissiereductie in van 60 procent ten opzichte van de situatie in 2021. Om dit te bereiken moeten veehouders ofwel dieren wegdoen ofwel emissiereducerende technieken installeren. En daar wringt het schoentje: de kalkoensector heeft op dit moment geen enkele erkende techniek voorhanden. Hierdoor kunnen kalkoenhouders weinig concrete plannen maken voor na 2030.
“De kalkoenhouders hebben er wel alle geloof in dat het probleem opgelost zal worden”, reageert Martijn Chombaere van Landsbond Pluimvee op de situatie. “Maar zo eenvoudig is het niet. En als er geen oplossingen komen, dan is 2030 het laatste jaar dat er nog kalkoenen gekweekt worden in Vlaanderen.”
Weinig interesse in kleine sector
Dat er tot op heden geen technische oplossingen zijn, heeft onder meer te maken met de kleinschaligheid van de kalkoensector. Vlaanderen telt slechts een dertigtal kalkoenhouders, voornamelijk in West-Vlaanderen. "Daarom tonen toeleveranciers weinig interesse om systemen te ontwikkelen en te laten doormeten”, aldus Chombaere.
Het tekort aan technieken werd onlangs door Vlaams parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) op de agenda geplaatst van de landbouwcommissie. Daar liet minister Brouns weten dat hij het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veeteelt (WeComV) opdracht heeft gegeven om zich prioritair te focussen op sectoren waar nog geen technieken voor bestaan, zoals de kalkoenhouderij. “Maar voorstellen voor maatregelen en reducerende staltechnieken kunnen zeker ook vanuit de sector zelf worden aangebracht”, geeft Brouns nog mee. “Voor dergelijke initiatieven kan een beroep worden gedaan op innovatiesteun van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) om de technieken uit te testen en door te meten.”
De sector kan daarnaast ook Nederlandse systemen voorstellen aan WeComV en zo via de ‘fastlane’ een erkenning in Vlaanderen aanvragen, zonder bijkomende metingen. "Ook systemen uit andere pluimveesubsectoren kunnen we zo trachten erkend te krijgen. Hiervoor hebben we al verschillende malen overleg gevoerd, al zal dit geen evidentie zijn”, reageert Chombaere.
Strengere milieu- en dierenwelzijnswetten dan buurlanden
“Opmerkelijk hoe de overheid bepaalde eisen oplegt en de sector vervolgens haar plan moet trekken”, aldus Chombaere. Daarbij is het stikstofdossier niet zijn enige zorg. “Vlaams minister van Dierenwelzijn, Ben Weyts (N-VA), had vorig jaar nieuwe huisvestigingsnormen ingevoerd voor de sector. De normen waren irreëel en onpraktisch en zouden de lat veel hoger leggen dan andere EU-landen waardoor de Vlaamse kalkoenhouders vrezen voor hun concurrentiepositie. Deze werden uiteindelijk door de Raad van State vernietigd. Een nieuw voorstel zou bijna uitgewerkt zijn, maar buiten ons onderhoud met minister Weyts zijn wij niet verder betrokken geweest."
