Tot de helft minder wintergraan ingezaaid door natte omstandigheden

In 2022-2023 bedroeg het areaal wintergraan 89.000 hectare, waarvan 71.000 tarwe en 18.000 gerst. Alhoewel er aanvankelijk geen grote wijzigingen op stapel stonden, lijkt dit areaal dit seizoen terug te vallen met 30 tot 50 procent. Dat vertelt Mark Ballekens van de Belgische zaaizaadsectorvereniging Seed@bel. “De reden is de vele regen in het najaar waardoor boeren het land niet op konden en hebben moeten afzien van hun geplande inzaai.”

De bevindingen worden bevestigd door Bram Vervisch, coördinator van Landbouwcentrum Granen (LCG) Vlaanderen. Dit informatiecentrum voor graangewassen houdt dit voorjaar verschillende studieavonden door het hele land. “Op deze informatieavonden komt steeds terug dat heel wat akkerbouwers hun graan niet hebben kunnen inzaaien”, vertelt Vervisch. Al kan hij er geen concreet getal op plakken. Vooral West-Vlaanderen en de polderstreek langs de kust, waar veel graan geteeld wordt, is het slachtoffer geworden van regenval.

Op zoek naar alternatieven

De boeren die in het najaar niet hebben ingezaaid, zullen zich momenteel op alternatieven oriënteren. Stefaan Van Haecke van bietenplantersvereniging Coco Vlaanderen liet eerder al weten dat er mogelijk om deze reden meer suikerbieten geteeld zullen worden. Ballekens stelt evenwel dat deze groei beperkt zal zijn. “Wij merken niet dat er meer bietenzaaigoed is verkocht”, vertelt hij. In Nederland nam de verkoop van bietenzaaigoed wel toe waardoor er tot zeven procent meer bieten geplant worden bij onze noorderburen dit jaar. Ook het aardappelareaal ziet Ballekens dit jaar niet toenemen. “Ik voorzie dit jaar weinig verschuivingen om de simpele redenen dat er te weinig pootgoed is. Vlas zou eventueel een alternatief kunnen zijn, maar dan begint de tijd al te dringen”.

Experts verwachten dat boeren vooral voor korrelmais zullen kiezen als alternatief. “Het wordt een jaar met uitzonderlijk veel korrelmais”, aldus Ballekens. Vervisch is dezelfde mening toegedaan, maar plaatst wel de kanttekening dat een groter areaal impact kan hebben op de verkoopprijs. Volgens hem zijn er ook alternatieven waar in eerste instantie niet snel aan gedacht wordt, maar die financieel interessant kunnen zijn. “In onze informatieavonden wijzen we ook op ecoteelten, waar binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) interessante subsidies voor bestaan.”

Hij denkt daarbij aan eiwitgewassen zoals erwten en veldbonen, waar vanuit voedingsbedrijven volgens hem interesse in is en aan biodiversiteit verhogende teelten zoals hennep, maar ook zomergranen. “Ook voor deze laatste groep zijn subsidies mogelijk vermits het perceel gelegen is in akkervogelgebied en dat geldt voor veel graanregio’s. Hierdoor kan het financiële rendement van deze teelt dan interessanter worden.”

Mengeelt veldbonen met zomergraan

Eén van de door regen getroffen akkerbouwers is Thierry Beaucarne, een Nederlandstalige bioboer uit Moeskroen. “Bij ons is het tot 15 oktober nog gelukt om (winter)spelt in te zaaien, maar vanaf 18 oktober is het onophoudelijk beginnen te regenen en hebben wij vier hectare wintertarwe niet kunnen inzaaien.” Deze percelen wil Beaucarne de komende weken inzaaien met een mengteelt veldbonen-zomertarwe. “Maar dan moet het wel droog worden. Mocht het niet lukken om voor 1 april in te zaaien dan gaan we voor korrelmais.”

Mocht de inzaai van zomertarwe lukken, dan is de schade volgens Beaucarne te overzien. Wel kan het late oogstmoment van zomertarwe tot problemen leiden. “Vorig seizoen hebben we op 27 juli onze wintertarwe kunnen dorsen en dat is goed gelukt. De zomertarwe had toen nog een week nodig, maar omdat het in die periode flink is gaan regelen, is de kwaliteit sterk achteruitgegaan en werd ze afgekeurd als baktarwe.”