Terugblik op 5 jaar agro-ecologisch proefplatform: "Elk bedrijf wint erbij"

Enkele pijlers waar de Bousies op leunt, zijn een variëteit aan teeltrassen en mengteelt. “Denk maar aan oude granen die honderd jaar geleden nog gangbaar waren, maar nu verloren zijn gegaan”, zegt hij. “Dit zijn granen die dieper wortelen, en dus robuuster zijn en nutriënten dieper uit de bodem opnemen. Het resultaat is een betere smaak en verteerbaarheid.”

Naakte grond is verloren grond

Het nieuwste project van de Bousies legt dan ook de focus op granenteelt in permacultuur volgens de Bonfils-Fukuoka-methode. Masanobu Fukuoka is een Japanse microbioloog uit de 20^ste eeuw en is een belangrijke voorloper van de permacultuur. “Op basis van deze principes zaaien we graanvelden in met een permanente bodembedekker, zoals witte klaver. Waarom we dat doen? Sol nu, sol foutu. Wanneer je in een gangbare teelt je graan oogst, komt je bodem bloot te liggen en verstoor je alle lopende processen. Vele landbouwers zaaien na hun teelt wel groenbedekkers in, maar in de praktijk doen ze dit vaak te laat, soms door drukte, soms door regen. Terwijl het net van belang is om de bodembiologie constant draaiende te houden. Bovendien houdt de groenbedekker onkruid tegen zodat we veel minder werkgangen hebben. En de bodem blijft vochtig.”

Aan het begin van het jaar start de Bousies met de inzaai van zomergraan op zijn klavervelden. De klaver wordt evenwel geklepeld om de inzaai niet te verdringen, en wordt samen met resterende graanhalmen verwerkt tot een mulch om de bodem te voeden. In juni, anderhalve maand voor de oogst van het zomergraan, wordt het wintergraan door dit perceel gezaaid. Op het moment dat de zomergranen geoogst worden, hebben de wintergranen dus al anderhalve maand zonlicht en bodemactiviteit gekend en kunnen ze met een voorsprong beginnen aan het nieuwe seizoen. “De graansoorten die ik heb gebruikt, hebben minder, maar wel grotere korrels dan de gangbare rassen. En omdat ze zo lang blijven staan, levert het zaaigoed meerdere halmen op. In totaal zal de opbrengst nog altijd minder zijn dan bij een gangbaar systeem, maar de kosten zijn ook lager. Herbiciden en kunstmest moet ik niet gebruiken, en de bedekker houdt het onkruid tegen.”

Verleden en toekomst

De Bousies kijkt hoopvol uit naar de resultaten van de volgende teelt, en hoopt dat ook andere landbouwers er inspiratie uit oppikken. “Ik had mijn agro-ecologische werking ook alleen in een hoekje kunnen doen, maar wie heeft daar baat bij? Via mijn samenwerking met ILVO doen we aan kennisopbouw voor het brede publiek, die dan bijvoorbeeld via de pers verspreid wordt. Agro-ecologie is geen strikt keurmerk zoals bio. Op elk bedrijf zijn er wel agro-ecologische technieken die je kan toepassen. Klimaatverandering drukt zijn stempel op iedereen, en niet in het minst op de landbouw. De bodem weerbaar maken met de kennis van vroeger en technologie van vandaag, is van het grootste belang.”