Thee uit bloemenstroken: start-up genomineerd voor 'Social Impact Award'
'(On)kruid' maakt thee van kruiden uit bloemenstroken aan boerenakkers. Hiermee wil de start-up de biodiversiteit in Vlaanderen opkrikken en de boeren een aanvullend inkomen bieden. Het initiatief van een boerenzoon werd deze week geselecteerd voor de Cera Social Impact Award. Ook het bedrijf 'Akers' uit Eeklo dat eikels wil “herintroduceren” in de voedselketen behoort tot de drie genomineerden voor de award.
“Deze kruiden heb ik geplukt op het melkveebedrijf van mijn ouders. Na droging gaan wij er thee van maken”, vertelde Brecht Herteleer deze zomer terwijl hij een jutezak gevuld met kamillekruiden openhield. Een tweede zak in de kofferbak van zijn auto was gevuld met goudsbloemen en korenbloemen. Ik trof de Oost-Vlaamse boerenzoon in de Polder van Kruibeke waar hij voor Boerennatuur een natuurbeheerproject voor boeren leidt.
Wat toen nog een businessidee was, is inmiddels uitgegroeid tot de start-up on-kruid.be, waar ook zijn studiegenoot Torsten Martens en natuurliefhebber Anthony Denayer bij betrokken zijn. De start-up streeft dezelfde doelen na als de hoofdwerkgever van Herteleer: het herstellen van de natuur in samenwerking met de boer.
“(On)kruid heeft als missie meer biodiversiteit terugbrengen in Vlaamse landbouwgebieden", legt Herteleer uit. "Dit doen we door wilde bloemen- en kruidenranden aan te leggen, waarvan de geoogste bloemen en kruiden worden gevaloriseerd tot kruidenthee. Die bloemen en kruiden trekken tal van insecten aan die op hun beurt weer vogels aantrekken, en zo meer natuur terug in Vlaamse velden brengen.”
Extra nevenverdienste
De ondernemers zien veel synergie met de landbouw waar de aanleg van bloemenranden, waarvoor binnen het nieuwe GLB een subsidie voorzien is, aan populariteit wint. Door deze bloemenranden te verwaarden in de vorm van thee kan er op termijn een aanvullend verdienmodel ontstaan voor de landbouwers. De voorbije jaren waren er reeds samenwerkingen met landbouwers in Oost- en West-Vlaanderen. Vorig jaar werd in totaal één hectare aan kruidenstroken voor thee aangelegd, goed voor 100 kilo aan theemengeling.
De mannen van (On)kruid adviseren de landbouwers over het correct inzaaien en onderhouden van bloemenranden. Een infopaneel vertelt de voorbijganger waar de betreffende bloemen en kruiden vandaan komen en waarvoor deze gebruikt worden.
Herteleer geeft aan dat de gangbare agrarische bloemrandmixen niet volstaan omdat niet alle bestandsdelen drinkbaar zijn. Onder de drinkbare theekruiden vallen onder andere kamille, goudsbloem, brandnetel, veldsalie, zuring, kruizemunt, wilde bloemen en andere (on)kruiden. Waar er in de testfase nog smalle stroken met een afzonderlijk kruid werd aangelegd, werken de ondernemers nu aan een 'dedicated thee kruidenmix'.
Zakje voor eigen theeproductie
Nadat de eerste oogsten nog werden aangeleverd bij het Nederlandse Wilder Land, een organisatie die al langer synergie zoekt tussen boeren, natuur en consument, produceert (on)kruid sinds vorig jaar zelf de kruidenthee. Twee smaken, 'de akker' en 'de weide', zijn samengesteld door de bekende theesommelier Ann Van Steenkiste.
Na de oogst worden de kruiden gedroogd en vervolgens in theezakjes verpakt. Deze verpakking gebeurt door Spoor5, een werkplaats voor mensen met een beperking. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn volgens (On)kruid naast de natuur en de landbouwer een derde partij die baat heeft bij het project. “Het oogsten, verwerken en verpakken van de kruiden creëert dan weer tewerkstelling en arbeidsmatige participatie voor personen uit kansengroepen, denk maar aan het handmatig plukken van bloemen, sorteren van kruiden, zakjes vullen met kruidenthee”, klinkt het.
Voorlopig vindt de verkoop uitsluitend online plaats, maar Herteleers sluit een samenwerking met hoevewinkels of biologische stadswinkels niet uit. Het online aanbod, een proefpakket met 3 theesmaken, wordt standaard verstuurd met een zakje kruidenzaad. “Met dat zakje kunnen mensen thuis hun eigen thee kweken”, vertelt Herteleer die niet bang is voor concurrentie. “Thee is voor ons een middel, ons doel is de biodiversiteit in Vlaanderen verbeteren.”
Cera Social Impact Award
(On)kruid is deze week genomineerd voor de “Cera Social Impact Award”. Het betreft een initiatief van Cera, een coöperatie die investeert in maatschappelijke projecten, in samenwerking met de Belgische start-up accelerator Start it@KBC. “Het is de eerste keer dat we deze awards houden. Hiermee willen we start-ups die maatschappelijke inclusie nastreven stimuleren”, vertelt Pieter Vanwildemeersch, projectmedewerker bij Cera.
Belangrijke criteria om mee te doen aan de prijs was de haalbaarheid en schaalbaarheid van een project. “Daarnaast moest er een maatwerkbedrijf betrokken zijn bij het project”, vertelt Vanwildemeersch. Naast deze hoofdcriteria werd er ook gekeken naar zaken als duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van het project. “Eén van deze duurzame ontwikkelingsdoelstelling is het maatschappelijk aandacht vragen voor biodiversiteit”, aldus Cera.
Onder de genomineerden zit ook het Eeklose project 'Akers' dat eikels terug voedingsketen wil introduceren/ “Eikels waren historisch gezien altijd voedingsmiddelen. Het waren noten die over de hele wereld gegeten werden. In West-Europa is dat verminderd en daar willen we verandering in brengen”, vertelt Akers-oprichter en projectleider Jurgen De Wever. De derde finalist is 'Geveltuintjes' die zoals de naam doet vermoeden, geveltuintjes bij je thuis komt installeren.
Op deze pagina kan er tot 8 februari gestemd worden op de drie genomineerden. De keuze van het publiek weegt voor 50 procent mee in het bepalen van de winnaar. De bevinding van een jury weegt voor de andere helft mee. Later in februari wordt de winnaar bekend gemaakt. De winnaar gaat naar huis met een prijsbedrag van 5.000 euro en wordt tevens een jaar begeleidt door Started@KBC.
Naamsbekendheid
De begeleiding en de geldsom van de award zouden uiteraard welkom zijn in het kamp van (On)kruid, maar ook naamsbekendheid moet op termijn uitkomst bieden. “Hoe groter onze naamsbekendheid en theeverkoop, hoe meer bloemenstroken we kunnen laten aanleggen en hoe groter onze impact op de biodiversiteit”, aldus Herteleer. “Het is mogelijk dat we op termijn ook anderen producten kunnen ontwikkelen van de bloemen en kruiden die door landbouwers voor ons geteeld worden. Denk aan ijsthee of bijvoorbeeld siropen”, besluit hij.
In onderstaande video's leggen de finalisten hun projecten uit.
Beeld: Eigen foto's en (on)kruid
