“Tewerkstelling asielzoekers in land- en tuinbouw voordelig voor boer en nieuwkomer”

Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben aangevraagd, kunnen prima ingezet worden in de land- en tuinbouw, stelt Sammy Mahdi, federaal staatssecretaris voor Asiel en Migratie. Dat komt de integratie ten goede en is ook goed voor de eigenwaarde van de migrant die anders werkloos thuis zou zitten. “Bovendien is de sector erbij gebaat, omdat er veel krapte op de arbeidsmarkt heerst”, zegt hij.

Dat laatste wordt bevestigd door Leo Verdonck (63) en Marja van Dessel (59) die tomatenbedrijf Den Boschkant runnen, een serre van 9 hectare in het Antwerpse Vremde. De telers hebben jaarrond productie van trostomaten, cocktailtomaten, kerstrostomaat en andere tomatensoorten. Het plukken is een arbeidsintensieve activiteit. Gemiddeld werkt het bedrijf met 47 werknemers, maar dit aantal kan tijdens pieken oplopen tot 60.

Volgens de teler staat het er in andere landen beter voor met het imago. “De land- en tuinbouw neemt in landen als Ghana een veel belangrijkere positie in de samenleving in en veel nieuwkomers hebben een agrarische achtergrond.” Het gros van de werknemers zijn dan ook immigranten, sommigen zijn ooit als asielzoeker begonnen op het bedrijf. Ook op dit moment staan er 4 asielzoekers onder contract.

Voor staatssecretaris Mahdi, wiens Iraakse vader naar België vluchtte, is het tomatenbedrijf hiermee een lichtend voorbeeld voor de sector. “De land- en tuinbouw is bij uitstek geschikt voor de tewerkstelling van asielzoekers, omdat de sector productiepieken kent en daardoor bij momenten veel extra handen nodig heeft.” Het mes snijdt volgens hem aan twee kanten op het tomatenbedrijf. “Door immigranten en asielzoekers werk te verschaffen, dragen zij bij aan de integratie van nieuwkomers.”

De staatssecretaris is van mening dat tewerkstelling geen valse verwachtingen opwekt bij vluchtelingen, zoals wel eens beweerd wordt. “Als we mensen al terug moeten sturen, kunnen we dat beter doen door ze extra skills bij te brengen. Bovendien is het beter om iets te doen dan rusteloos thuis te moeten wachten op de procedure”, vertelt hij. De gemiddelde asielprocedure duurt ongeveer een jaar volgens hem.

Boerenbond wijst verder op het feit dat asielzoekers na registratie in ons land 4 maanden moeten wachten voordat zij mogen werken. Tijdens corona was deze maatregel tijdelijk opgeheven, maar sinds 1 juli is deze wachttijd opnieuw van toepassing. De boerenorganisatie pleit ervoor deze wachtperiode af te schaffen.

Tomatenvirus houdt tomatensector in de greep

Het echtpaar Verdonck-Van Dessel gaf tijdens het bedrijfsbezoek aan dat niet alleen het vinden van gemotiveerd personeel een probleem is in de glastuinbouw. De tomatenteelt in Noordwest- en ook Zuid-Europa kampt momenteel ook met het uiterst besmettelijke ToBRFV-virus, ook wel het tomatenvirus genoemd.

Voor de mens is het ongevaarlijk, maar voor de tomatenoogst is dit oprukkende virus uiterst destructief. Na een uitbraak van het virus, dat via een eenvoudige aanraking wordt overgebracht, moet het bedrijf geruimd worden. Alhoewel de schade in België vooralsnog beperkt is gebleven, zijn er in Nederland al tal van bedrijven getroffen en is de economische schade enorm.

Om verspreiding van het virus tegen te gaan, worden tomatentelers geadviseerd om de hygiënemaatregelen maximaal op te drijven. “Wij zijn uiterst voorzichtig met het toelaten van mensen tot het bedrijf”, stelt Van Dessel voordat de rondleiding begint. Mensen die de afgelopen maanden een tomatenbedrijf hebben bezocht (waaronder ondergetekende, red.) of deze ochtend een tomaat hebben gegeten (een fotograaf van Het Laatste Nieuws, red), komen de serre niet binnen.

Door de combinatie van belichte en onbelichte teelt heeft het serrebedrijf het jaarrond tomaten. Jaarlijks komen er zo’n 5 miljoen kilo tomaten uit de serre die via veiling BelOrta vermarkt worden. Een groot gedeelte van de Belgische tomatenproductie gaat op export. In Vlaanderen zijn er zo’n 160 tomatentelers actief op een totaal serreareaal van 500 hectare. Driekwart van de teelt gebeurt in de provincie Antwerpen waarbij de regio Hoogstraten de meeste bedrijven kent.

Ook Vremde in een historische tuinbouwregio, vertelt Van Dessel. “In de jaren 1950 had je hier net zo’n groot serreareaal als nu, alleen waren er toen veel meer telers actief. Bedrijven zijn de afgelopen jaren enorm uitgebreid en veel kleinere telers zijn ermee gestopt.”

Van Dessel en Verdonck hebben het bedrijf van hun ouders overgenomen. In 2005 verhuisde het echtpaar het ouderlijke tomatenbedrijf van Broechem naar Vremde waar het meer ruimte had. Hier kreeg de huidige serre in twee etappes vorm. De oude serre in Broechem is nog steeds operationeel. Daar worden in het voorjaar asperges geoogst. Ook hiervoor wordt een beroep gedaan op asielzoekers.