"Test op antibiotica melk en honing soms vals positief"

Uit het doctoraat van Wim Reybroeck van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) blijkt dat de gebruikte methodes voor het opsporen van antibioticaresidu’s in rauwe melk en honing verfijnd kunnen worden. Zowel in de cases van melk als van honing, vond hij valse positieve testresultaten en mogelijke verklaringen daarvoor.

Wim Reybroeck staat aan het hoofd van het labo dat antibioticaresidu’s screent in producten van dierlijke oorsprong bij ILVO. Tijdens zijn doctoraat onderzocht hij de doeltreffendheid van screeningmethodes voor het opsporen van residu’s van antibiotica en andere chemotherapeutica in rauwe melk en honing, die gebruikt worden door de sector en door de overheid.

Het onderzoek heeft een grote economische relevantie. Melkerijen zijn immers verplicht om ingangscontroles uit te voeren op melk die zij ophalen bij melkveehouders. Ook voor de melkveebedrijven zelf zijn de resultaten belangrijk. Zij moeten namelijk het verlies van de volledige opgehaalde tank melk met antibioticaresidu’s compenseren en krijgen daarbovenop een boete en strafpunten van de melkerij. Op jaarbasis wordt zo gemiddeld 0,06 procent van de hoevemelk beboet.

“In bepaalde cases blijkt het resultaat van de screeningtest positief te zijn, terwijl de betrokken melkveehouder beweert dat hij zijn dieren niet behandelt met antibiotica,”, aldus Reybroeck. “Wanneer we in zo’n geval in het labo verder onderzoek uitvoeren, vinden we effectief geen antibiotica terug. De gebruikte methodes blijken met andere woorden soms vals positief te testen.”

Uit de zoektocht naar een mogelijke oorzaak van die valse positieven blijkt dat bepaalde natuurlijk aanwezige bacteriën in melk (Pseudomonas-bacteriën) bacteriegroeiremmende stoffen kunnen produceren, die het positieve resultaat op bepaalde tests veroorzaken. Daarnaast vond Reybroeck dat een langdurige gekoelde bewaring van rauwe melk waarin zich koudminnende bacteriën bevinden, ook aanleiding kan geven tot valse positieve resultaten.

Ook voor honing stelde Reybroeck vast dat in bepaalde cases vals positief getest werd. Nochtans blijkt de gebruikte test betrouwbaar te zijn. Nader onderzoek naar een verklaring wijst uit dat na gebruik van de antibiotica sulfonamiden in een bijenvolk, residu’s achterblijven in de was van de honingraten die de honingoogst van het volgende seizoen kunnen verontreinigen.

Dit heeft zware gevolgen voor imkers uit landen met een nultolerantie voor residu’s in honing, en voor de recyclage van bijenwas. “Nochtans is de vervuiling toxicologisch niet relevant”, zegt Reybroeck.