Suikerindustrie haalt slag thuis

De Europese Unie betaalt momenteel 650 euro per ton suiker. Dat is meer dan het dubbele van de prijs van 300 euro die op de wereldmarkt wordt geboden. De subsidieregels zorgen ervoor dat landbouwers worden aangemoedigd om suikerbieten te planten. Overal in de Europese Unie, met uitzondering van Luxemburg, wordt suiker geproduceerd.

De Europese boeren produceren momenteel het maximaal toegelaten aantal van achttien miljoen ton suiker per jaar. Het regime is zo lucratief dat zelfs Finse en Zweedse boeren in de branche stapten nadat hun landen midden jaren negentig toetraden tot de Europese Unie.

Het suikerregime gaat een stuk verder dan de minimumprijzen en inkomensgaranties die Europa in andere domeinen van de landbouw biedt. Voor elk land wordt de suikerproductie vastgelegd, zelfs per suikerfabriek. Concurrentie tussen de suikerproducenten is niet mogelijk. De Europese Unie bepaalt de prijs. De winsten van de producenten liggen op voorhand vast.

Om dit systeem draaiende te houden en de concurrentie te weren, gelden extreem hoge invoertarieven tot 310 procent voor suiker van buiten de Unie. Goedkope suiker uit ontwikkelingslanden wordt op die manier even duur als suiker van Europese bodem. De Europese consument en de ontwikkelingslanden betalen het gelag.

De ontwikkelingslanden worden overigens twee keer benadeeld door het Europese suikerregime. In de eerste plaats omdat ze niet kunnen exporteren en ten tweede omdat de interne markten verstoord worden doordat de Europese Unie de uitvoer van de overtollige productie naar het buitenland subsidieert. De kostprijs van die overproductie zou in 2000 opgelopen zijn tot 800 miljoen euro. Dat is bijna evenveel als het bedrag dat enkele weken geleden uitgetrokken werd voor de bestrijding van de gekkekoeienziekte.

Hoewel de stemming in het parlement louter adviserend was, lijkt de suikerlobby een belangrijke slag te hebben thuisgehaald. Door het negatieve advies wordt het voor de Europese Commissie heel moeilijk om voor haar voorstellen groen licht te krijgen van de Europese landbouwministers.

Volgens VU-europarlementslid Bart Staes is de overwinning van de suikerlobby wellicht van tijdelijke aard. "Vermoedelijk passeert de suikerindustrie voor het laatst langs de kassa. Europa staat onder druk van de Wereldhandelsorganisatie om zijn suikerregime te hervormen".

Het suikerregime gaat overigens sowieso voor de bijl. De ministers van Buitenlandse Zaken van de vijftien Europese lidstaten stemden er vorige maand mee in om vanaf 2006 de Europese markt geleidelijk aan te openen voor onder meer suiker uit een aantal ontwikkelingslanden. In 2009 zou die handel voor de 48 minst ontwikkelde landen volledig geliberaliseerd moeten zijn.