Subsidies voor zonnepanelen worden versneld afgebouwd

De subsidies voor wie zonnepanelen plaatst, gaan versneld omlaag. Dat heeft de Vlaamse regering vrijdag beslist op voorstel van Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche. Volgens de sp.a-politica zijn zonnepanelen nog steeds overgesubsidieerd. Dat heeft een negatieve impact op de elektriciteitsfactuur en leidt soms tot overdreven winsten voor grote zonneparken.

Wie enkele jaren geleden zonnepanelen plaatste, kreeg nog 450 euro per groenestroomcertificaat (een certificaat voor 1 megawattuur geproduceerde groene stroom). Door die hoge subsidies beslisten veel Vlamingen zonnepanelen te laten plaatsen. De investering was snel terugverdiend en leverde na enkele jaren doorgaans aanzienlijke winsten op. De vraag naar zonnepanelen piekte. Zo werden in 2009 bijna 50.000 installaties met zonnepanelen geplaatst, ruim vier keer meer dan in 2008.

Omdat zonnepanelen ingeburgerd raakten en goedkoper werden, besliste de Vlaamse regering vorig jaar al om de steun voor zonnepanelen terug te schroeven. Zo daalde de waarde van een groenestroomcertificaat vanaf 2010 tot 350 euro en was voorzien dat die waarde vanaf 2011 stelselmatig verder zou dalen. Die ingreep deed de vraag naar zonnepanelen in 2010 al teruglopen.

Maar volgens Van den Bossche blijkt uit een studie van het VITO (Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek) dat er bij zonnepanelen nog steeds sprake is van oversubsidiëring. Daarom gaat de steun nu versneld omlaag. Er wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen de grote zonneparken (installaties met meer dan 1 megawatt) en gezinnen en kmo's (minder dan 1 megawatt). Voor grote zonneparken zakt de steun stapsgewijs, maar toch vrij drastisch van 330 euro begin 2011 naar 90 euro vanaf 2013. Voor gezinnen en kmo's verloopt de daling minder snel: van 330 begin 2011 naar 190 in 2013 en uiteindelijk 90 euro vanaf 2016. De eerste stapsgewijze verlaging is voorzien vanaf april 2011.

Eerder was ook al beslist om de termijn voor groenestroomcertificaten vanaf 2013 terug te brengen van 20 naar 15 jaar. Het zal voortaan 8 à 10 jaar duren voor de investering in zonnepanelen is terugverdiend. Nu is dat zo'n 5 à 6 jaar. Volgens Van den Bossche blijft investeren in zonnepanelen rendabel, maar wordt de oversubsidiëring weggewerkt. Zij berekende dat de Vlaamse elektriciteitsgebruikers tegen 2020 hierdoor ruim 400 miljoen euro minder moeten betalen voor hun distributienettarieven.

Terwijl de steun voor zonnepanelen versneld wordt afgebouwd, zullen andere en nieuwe technologieën zoals vergisting en warmtekrachtkoppeling meer ondersteund worden. Zo gaat de steun voor vergistingsinstallaties op basis van mest of compost omhoog van 90 naar 100 euro. Aan de steun voor windenergie en biomassa (90 euro per megawatt) verandert er niets. De steun voor steenkoolcentrales die worden omgebouwd om volledig op biomassa te draaien, gaat dan weer naar beneden. Voortaan krijgen die centrales maar 70 procent meer van de certificaten waarop ze tot nog toe recht hebben.

Van den Bossche benadrukt nog dat alle aanpassingen enkel van toepassing zullen zijn op nieuwe installaties. Voor bestaande productie-eenheden of zonnepanelen die al in gebruik zijn genomen, verandert er niets. De herziening van de steunbedragen voor hernieuwbare energie zijn het gevolg van een tussentijdse evaluatie. Minister Van den Bossche bereidt daarnaast ook een grondige evaluatie van het certificatensysteem voor. Die diepgaande evaluatie zou in 2012 moeten afgerond zijn.

Volgens Febeliec, de federatie van industriële elektriciteitsverbruikers, gaan de aanpassingen aan de subsidiëring voor groene stroom nog niet ver genoeg. "De Vlaamse regering komt tot het besef dat het huidige systeem onhoudbaar en onbetaalbaar wordt. Maar wij betreuren dat nu een aantal lapmiddelen worden bovengehaald en dat men niet de moed heeft om het systeem grondig en duurzaam te hervormen", luidt het.

Febeliec verklaart dat de steun voor zonnepanelen wel wordt afgebouwd, maar het niveau nog vele jaren hoger zal blijven dan wat andere studies als verantwoord beschouwen. Volgens de verbruikersfederatie wordt er in het steunmechanisme ook nog geen rekening gehouden met de hoogte van de elektriciteitsprijs. "Hierdoor is het verwachte inkomen van investeerders in hernieuwbare energie onzeker, wat uiteraard weegt op het investeringsklimaat", aldus Febeliec.