Stuurgroep Vennengebied roept op te stoppen met allocatie van habitatgebieden

Het Turnhouts Vennengebied bestaat uit een landbouwlandschap doorweven met natte moeraslandschappen, vennen en heide. Veel natuurgebieden zijn er opgenomen in het Natura 2000-netwerk. De habitats die voor het gebied het meest bepalend zijn, zijn de voedselarme zwakke gebufferde vennen (habitat 3110) en de voedselarme tot matig voedselarme wateren (habitat 3130) die allemaal weinig stikstof dulden. Voor deze habitatstypes geldt een kritisch depositieplafond van respectievelijk zes en acht kilo per hectare.

In 2022 duidde de Vlaamse regering Piet Vanthemsche aan als intendant om een op maat gemaakt ontwikkelingsplan uit te werken in het Turnhouts Vennengebied. Eén van de taken van Vanthemsche is het alloceren van habitats: insecten, dieren, amfibieën, planten, bomen en watervegetaties catalogiseren in het kader van de instandhoudingsdoelstellingen op basis van de kritische depositiewaarde (KDW). “Het stikstofakkoord bevestigt dat de allocatie van 3110 en 3130 moet gebeuren, als intendant ben ik ertoe gehouden om dit uit te voeren”, aldus Vanthemsche die verrast reageert op het pleidooi om de allocatie te stoppen. “De doelen voor de habitats 3110 en 3130 zijn reeds neergelegd habitatrichtlijnen in die regio, door de habitats te alloceren verkleinen net de zoekzones”, legt Vanthemsche uit. “Voorheen gingen de landbouwers hier wel mee akkoord.”

Onhaalbaar doel

Voor de stuurgroep is het onbegrijpelijk dat Vanthemsche wil doorzetten met de allocatie van de habitatsoorten in het Turnhouts Vennengebied na het recente stikstofakkoord. “De Vlaamse regering heeft duidelijk en publiek erkend naar Europa te zullen stappen om deze kwetsbare en onhaalbare natuurdoelen aan te kaarten”, klinkt het.

“Het is niet alleen onbegrijpelijk, maar ook uitermate gevaarlijk dat hij wil doorzetten in een onhaalbaar doel. Zoals een studie van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) heeft aangetoond, zal het nooit mogelijk zijn om de uiterst kwetsbare, gevoelige en stikstofarme habitatsoorten zoals habitat 3110 en 3130, in een ‘gunstige staat van instandhouding’ te verkrijgen op basis van de KDW van de plantjes. De KDW is zodanig laag, dat zelf met een compleet leeg Vlaanderen, de KDW nog overschreden zal worden, gezien de invloed vanuit het buiten nog steeds te hoog is. Daarbij komt nog de toename van bevolking, vrachtverkeer, vliegverkeer, scheepvaart en industrie, wat wil zeggen dat dit absoluut onhaalbare doelen zijn, zonder zelfs rekening te houden met landbouw.”

Volgens de stuurgroep zouden door de allocatie niet enkel landbouwactiviteiten in de regio maar ook de havenactiviteiten gevaren lopen. “Het zou voor blijvende onzekerheid zorgen voor alle vergunningen, zowel bij landbouw als industrie. Dit betekent een groot risico voor onze economie en onze welvaart, en uiteraard is ook de natuur zelf niet gebaat bij onmogelijke en onhaalbare doelen waarvan vooraf geweten is dat deze onhaalbaar zijn. Daarom pleiten we ervoor om de bijkomende allocatie in het Turnhouts Vennengebied definitief te stoppen, tenminste tot men een beslissing heeft vanuit Europa over de wijziging of vervanging van de habitatsoorten.”

Verrast

Vanthemsche laat weten zijn werk als intendant verder te zetten. “Ik heb vorige week een infovergadering georganiseerd voor alle stakeholders waarbij toelichting werd gegeven over de inhoud van het stikstofakkoord en welke projecten er zullen opgestart worden”, aldus Vanthemsche. “Deze projecten zijn de opstart van het hydrologische onderzoek, het verdere allocatieproces en het flankerend beleid in het gebied. Op de vergadering kwam er geen protest van de landbouwers op de allocatie.”