Stikstofcompromis versnelt uitdoving rode bedrijven en oude varkensstallen

De rode bedrijven die in 2016 al wisten dat ze geen nieuwe vergunning kunnen krijgen, zouden ten laatste in 2030 moeten sluiten. Het gaat om 58 veehouderijen en 2 mestverwerkers. Vijftien van die bedrijven zijn vandaag al uitgekocht, verplaatst of hebben hun dierlijke tak afgestoten. De grootste groep landbouwers op die bedrijven zien hun vergunning aflopen tussen 2026 en 2032. Een enkeling heeft nog een vergunning tot 2034. Zij zouden dus versneld moeten stoppen.

Varkens en kippen

De varkens- en kippenhouders met niet-emissiearme stalsystemen zouden hun uitstoot met 70 procent moeten terugschroeven. Sinds eind 2003 moeten nieuwe stallen in Vlaanderen emissiearm zijn. Voor vleeskippen gaat het vandaag al over de helft van de stallen. De varkensstallen in Vlaanderen zijn gemiddeld iets ouder; volgens het laatste Mestrapport werd in 2019 14% van de varkens gehouden in emissiearme stalsystemen, en 19% in stallen met een luchtwasser. Ook de varkenshouders zouden tijd krijgen tot 2030.

In De Standaard voorspelt ABS-voorzitter Hendrik Vandamme dat oudere varkensboeren de eventuele investering in hun stallen niet meer zullen doen: “De veestapel zal zo vanzelf krimpen, door de slechte marktsituatie en doordat boeren ermee ophouden.”

De Boerenbond reageert afwachtend op het lek in De Standaard. “We zijn op de hoogte van dit nieuwe, extra scenario. Het is één van de verschillende scenario’s die momenteel voorliggen, maar het zou voorbarig zijn om al te spreken van een decreet of beleid. Een politieke beslissing over de keuze voor één van deze scenario’s is nog niet gevallen. Bovendien moeten deze scenario’s ook nog tegen een socio-economische impactanalyse uitgelicht worden”, zegt Vanessa Saenen.

Gebiedsgerichte aanpak

De rundveehouders zou een lagere reductie van 15 procent worden opgelegd. Bij hen is emissiereductie technisch moeilijker te realiseren. De mestverwerkende bedrijven met de grootste stikstof-impact moeten een vermindering met 30 procent realiseren. Ook komt er een effectieve nulbemesting in de speciale beschermingszones van de Habitatrichtlijn, met nog maximum 2 grootvee-eenheden.

Eerdere scenario’s met een meer gebiedsgerichte aanpak zouden de veehouderij in hele streken onmogelijk maken, schrijft De Standaard. De inspanning wordt nu over de schouders van alle landbouwers in Vlaanderen verdeeld. De Vlaamse regering ontdekte daarmee dezelfde problemen als het Planbureau voor de Leefomgeving in Nederland: bij strikte toepassing van de stikstofnormen schieten alleen de gesloten stalsystemen over. Toch zullen er nog gebiedsgerichte maatregelen nodig zijn, daarover zou later nog worden beslist.

In De Standaard toont ook bioboer Kurt Sannen zich ongerust over de 60% reductie, waarvan hij vreest dat ze tot grotere stallen zal leiden. Door de vrije uitloop in bio-stallen zijn zij vandaag vrijgesteld van de emmissiearme bouwvoorwaarde. Het is nog niet duidelijk of die vrijstelling voor bioboeren met varkens of kippen zou behouden blijven in de nieuwe regeling. Het kabinet Demir wilde daarover nog geen commentaar geven.

Tegen het eind van het jaar wil de Vlaamse regering het definitieve stikstofkader klaar hebben.