Somers: "Gelijkschakeling industrie en landbouw in de praktijk bijna onmogelijk”

Dat het water tussen de meerderheidspartijen van de Vlaamse regering nog steeds diep is, bleek eens te meer in De Zevende Dag waar landbouwminister Jo Brouns (cd&v) en viceminister-president Bart Somers (Open Vld) te gast waren. Niet in debat met elkaar, maar elk apart gaven ze er tekst en uitleg bij hun visie en standpunten.

Na afloop van de mislukte onderhandelingen op vrijdag had minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) nog eens laten vallen dat een grondige bijsturing van het akkoord niet haalbaar is. “Dat betekent heel concreet dat je dit dossier over de verkiezingen van 2024 tilt. Helaas hebben wij die tijd niet want dat betekent dat we de facto naar een vergunningsstop gaan.”

1 jaar later

Maar Brouns wijst op de veranderde realiteit in vergelijking met een jaar geleden, toen het stikstofakkoord gesloten werd. “Ondertussen zijn er 20.000 bezwaren ingediend, zijn er nieuwe inzichten, nieuwe arresten die het onderscheid tussen landbouw en industrie in vraag stellen, een oorlog die ons heel erg geconfronteerd heeft met onze kwetsbaarheid als regio wanneer je te afhankelijk bent voor je basisbehoeften zoals energie of voeding”, aldus de cd&v-minister die nogmaals het standpunt van zijn partij rond de gelijke beoordeling van industrie en landbouw herhaalt. “Stikstof is stikstof, of het nu uit de landbouw of uit de industrie komt. Beide moeten gelijke kansen krijgen in de toekomst.”

Verder is het voor cd&v belangrijk dat de overschrijdingsdrempels niet wettelijk verankerd worden. “We zouden in een mijnenveld terecht komen als die drempels zo laag blijven”, aldus Brouns. Volgens hem zijn er delen in Vlaanderen waar de drempel van stikstofoverschrijding zo laag ligt, dat die nooit haalbaar zijn, zelfs als je landbouw en industrie “met tak en wortel zou uitroeien. Je mag dan nog 100 jaar maatregelen nemen, je kan die drempels nooit halen door de stikstof die via het buitenland zal binnenkomen.”

Brouns schermt met het argument van de voedselzekerheid en wijst nog op het tempo waarop landbouwers verdwijnen: “Per 100 stoppers zijn er maar een twaalftal die opvolging hebben. Alles wat we voorstellen, is gericht op het reduceren van stikstof. En boeren willen daaraan meewerken. We moeten de afweging durven maken ten opzichte van bepaalde planten die zodanig weinig stikstof verdragen. Ga je daarvoor bedrijven sluiten en de voedselzekerheid in het gedrang brengen? Dan zeggen wij duidelijk nee.”

80 vs. 4 procent

Bart Somers van zijn kant wijst erop dat de twee verschillende kaders voor industrie en landbouw niet uit de lucht zijn gevallen. “Er zijn 12.000 landbouwbedrijven die stikstof uitstoten, tegenover een honderdtal industriële bedrijven. De ene is verantwoordelijk voor 80 procent van de uitstoot, de andere voor 4 procent. Dus dat gelijkschakelen is in de praktijk bijna onmogelijk”, aldus de liberaal.

Hij staat er wel voor open om de kaders dichter bij elkaar te laten komen. “Als je de uitkoopregeling voor de varkenssector op gang trekt, kunnen die minimumdrempels omhoog. Vandaag ligt die drempel op 0,8, voor cd&v moet die op 1 procent komen. Volgens mij moet dat binnen een algemeen akkoord mogelijk zijn.”

Somers ijvert om voor elk knelpunt een concrete oplossing te zoeken en haalt daarbij het voorbeeld aan van de rode bedrijven. “Wij willen die de kans geven om om te schakelen naar bijvoorbeeld akkerbouw. Zorg ervoor dat natuurbeheer een verdienmodel wordt zodat landbouwers natuurbeheerders worden, breng landbouw en natuur dichter bij elkaar. Er zijn voldoende puzzelstukken aanwezig om een rechtszeker kader te bouwen. Maar ik stel vast dat men in zijn loopgraven blijft zitten.”

Karikatuur

Daarmee hekelt hij onder andere de verwijten die over en weer vliegen op Twitter. Demir reageerde zaterdag, een dag na de crisisvergadering over het stikstofdossier, op een kranteninterview met cd&v-voorzitter Sammy Mahdi. "Ik weet niet welke 'drie bomen en speciale vleermuis' Sabotage Sammy denkt te redden, maar gans Vlaanderen naar de afgrond duwen met een vergunningsstop lukt hem alvast prima", schreef ze.

Somers toonde zondag weinig begrip voor die uitspraak, al had hij ook wat te zeggen over Mahdi. "Omgekeerd, een partijvoorzitter die een karikatuur maakt van het dossier, kan ook niet. Een vleermuis redden, daar gaat dit dossier niet over. Het gaat over meer dan alleen maar biodiversiteit, ook over de volksgezondheid", zei Somers.

Voor de Open Vld’er is het duidelijk dat de klok tikt. “We moeten beslissingen nemen, anders dreigt Vlaanderen stil te staan. We moeten nu de moed hebben om een oplossing te vinden. Met wat goede wil kan het.”

Op de vraag of de deadline van 3 maart bindend is, bleef Brouns meer op de oppervlakte. “Snelheid is belangrijk, maar minstens zo belangrijk is dat we het grondig doen. Beter een goed akkoord dan een snel akkoord.”

Herbekijk de aflevering van De Zevende Dag (vanaf 1:13:20).