Soja en palmolie binnenkort niet meer in biobrandstoffen
Vanaf midden 2022 zal in biobrandstoffen voor de transportsector geen palmolie meer mogen zitten. Vanaf 2023 is dat ook voor soja het geval. Federaal minister van Leefmilieu en Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) scherpt daarvoor de duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen aan. Het besluit kadert in Europese wetgeving en wil mondiale ontbossing tegengaan.
"Deze brandstoffen hebben nauwelijks tot geen voordeel ten opzichte van klassieke fossiele brandstoffen vanuit klimaatoogpunt, maar leiden tot ontbossing, verlies van biodiversiteit en zelfs mensenrechtenschendingen", verklaart de minister het besluit.
Palmolie is een plantaardige olie die gewonnen wordt uit de vruchten van de oliepalm. Deze plant gedijt in een tropisch klimaat en wordt veelvuldig geteeld in Indonesië en Maleisië. Palmolie wordt ook verwerkt in producten als chips, sauzen en margarine.
Het gebruik van biobrandstof uit palmolie is op de Belgische markt tussen 2019 en 2020 vertienvoudigd, naar 231 miljoen liter. "Alleen al om die biodiesel voor de Belgische markt te produceren zijn er palmolieplantages nodig met een totale oppervlakte van meer dan 100.000 voetbalvelden”, laat de minister weten. Zij wijst op studies die aantonen dat minstens de helft van die palmolieplantages is aangeplant op grond die in een recent verleden ontbost is. Omdat dit ook geldt voor soja, wordt ook dit product uit de biobrandstofindustrie geweerd vanaf 2023.
Deze brandstoffen hebben nauwelijks voordeel ten opzichte van klassieke fossiele brandstoffen vanuit klimaatoogpunt, maar leiden tot ontbossing, verlies van biodiversiteit en mensenrechtenschendingen
Concurrentie met landbouwgewassen
De Belgische Petroleum Federatie (BPF), die de belangen van de brandstofleveranciers verdedigt, zegt dat België met deze beslissing vooruit wil lopen op wat de Europese Richtlijn inzake Hernieuwbare Energie vooropstelt. Europa wil het gebruik van palmolie vanaf 2024 gefaseerd uitbannen en in 2030 tot een volledig verbod komen.
Het snellere verbod op het gebruik van palmolie zou kunnen leiden tot verhoogde prijzen aan de pomp, vertelt Jean-Benoit Schrans van BPF, die aangeeft dat het niet makkelijk is om op korte termijn alternatieven te vinden. “De vervanging door andere biobrandstoffen zal wel een hogere kost met zich meebrengen die een impact zal hebben op de maximumprijzen voor de petroleumproducten in ons land."
Suikerbiet, maïs, tarwe
Terwijl palmolie en soja op de zwarte lijst komen te staan, blijven andere landbouwgewassen wel toegestaan voor de productie van biobrandstof. Biodiesel wordt onder andere verkregen uit maïs (maïsolie), koolzaad (koolzaadolie), oliepalm (palmolie) en soja (sojaolie). Bio-ethanol wordt onder andere verkregen uit suikerbiet, suikerriet, suikerpalm, maïs en tarwe. Biodiesel en ethanol worden vervolgens toegevoegd aan een brandstof. “Zo bevat benzine E10 bijvoorbeeld maximum tien procent ethanol en diesel tot zeven procent biodiesel”, aldus Schrans.
De woordvoerder van BPF geeft aan dat de ‘eerste generatie biobrandstoffen’ – biobrandstoffen die gebaseerd zijn op voedingsgewassen - desalniettemin ter discussie staan omdat deze concurreren met landbouwproducten voor consumptie. “Tegen 2030 wil Europa het aandeel hernieuwbare energie in brandstof opkrikken naar 14 procent, maar hiervan mag maar maximum zeven procent bestaan uit eerste generatie biobrandstoffen.”
90 procent CO2-reductie
De EU stuurt volgens hem aan op een toenemend gebruik van zogenaamde 'tweede generatie briobrandstoffen' die volledig geproduceerd worden uit afval- of reststromen van duurzaam geteelde landbouwgewassen die geen economische allocatie hebben. Hierbij vindt geen concurrentie plaats met andere landbouwgewassen en worden problemen van ontbossing uitgesloten.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan houtsnippers, dierlijk vet, gebruikt frituurvet, restafval, houtsnippers. Deze tweede generatie biobrandstoffen hebben volgens Schrans het potentieel om de CO2 uitstoot van transport tot 90 procent te reduceren. ”Vooral Hydrogenated Vegetable Oil (HVO) dat al op de markt verkrijgbaar is onder de naam Diesel XTL, heeft veel potentieel”, zegt hij.
Een kanttekening bij deze nieuwe generatie biobrandstoffen is dat de kostprijs hoger ligt. “Om de productie hiervan te promoten, zouden gunstigere accijnzen aan de pomp moeten worden toegepast zodat mensen geneigd zijn deze duurzame brandstof te tanken”, besluit Schrans.
Bron: Belga / Eigen verslaggeving
