Schelle compenseert CO2-uitstoot met veld olifantsgras

De aanplanting van twee hectare olifantsgras in de Antwerpse gemeente Schelle is nationaal nieuws omdat de bioboer het in samenspraak met het gemeentebestuur doet. De burgemeester ziet in het snelgroeiende, meerjarige gewas een mogelijkheid om de CO2-balans tegen 2020 in evenwicht te hebben en zo de eerste ‘klimaatneutrale’ gemeente van Vlaanderen te worden. Olifantsgras zou vijf keer meer CO2 opslaan in de bodem dan een bos. Olifantsgras groeit enorm snel en neemt daardoor veel CO2 op, bevestigt Universiteit Antwerpen aan De Standaard, maar dat alleen maakt het gewas nog niet interessant vanuit een klimaatperspectief. Daarvoor moet de CO2 ook zo lang mogelijk uit de lucht gehouden worden terwijl olifantsgras meestal geoogst wordt als biomassa voor verbranding.

Burgemeester Rob Mennes (CD&V) toonde aan de cameraploeg van VRT NWS het twee hectare grote veld waarop olifantsgras geplant wordt. Deze van oorsprong Aziatische grassoort groeit als siergras in heel wat tuinen, en er worden enkele hectaren van geteeld in de landbouw voor gebruik als biomassa. Het gemeentebestuur is vooral geïnteresseerd in de CO2-opname van olifantsgras want dat zou helpen om Schelle klimaatneutraal te maken. “Eén hectare haalt 25 tot 30 ton CO2 uit de lucht, wat vijf keer meer is dan wat gangbaar is voor een bos”, aldus Mennes. Voor het geoogste gras ziet biolandbouwbedrijf Biopolder toepassingen als biobrandstof of grondstof voor papier.

“We zijn één van de eersten in Vlaanderen die er op deze schaal mee bezig zijn”, vertelt Fried Van Opstal (Biopolder). “Van de droogte vorig jaar hadden onze andere aanplantingen geen last.” Olifantsgras laat zich na de arbeidsintensieve aanplanting vrij eenvoudig telen want het heeft geen grote noden op vlak van gewasbescherming en bemesting. Of het ook de klimaatambitie van de gemeente Schelle kan helpen waarmaken, toetste De Standaard af bij de Universiteit Antwerpen. “Zeker tijdens de eerste jaren kan olifantsgras heel sterk groeien en veel CO2 uit de lucht halen”, zegt bioloog Reinhart Ceulemans.

“Bomen houden de koolstof dan weer langer vast, soms wel decennia- tot eeuwenlang. Olifantsgras kan alleen beter doen als de koolstof na de oogst niet meteen opnieuw de atmosfeer in vliegt”, aldus Ceulemans. Dat gebeurt wel bij lokale energieproductie via verbranding. In dat geval is het hoogstens een koolstofneutrale biobrandstof. Ceulemans: “En dat is alleen in theorie zo, want voor de oogst, de logistiek en de verwerking is ook energie nodig.” Olifantsgras slaat door een minder diep en breed vertakt wortelstelsel ook minder koolstof op in de bodem. Bij sommige boomsoorten, zoals de populier, is die bodemopslag goed voor een vierde van de totale hoeveelheid opgevangen CO2.

Meer weten over olifantsgras/miscanthus? Zie Enerpedia.