Rusland opent grenzen voor verse groenten uit Europa

België kan vanaf vanaf donderdag opnieuw groenten uitvoeren naar Rusland, verkondigde een woordvoerder van de Europese Commissie woensdag. De Commissie heeft met de Russische autoriteiten een akkoord bereikt over de opheffing van het embargo op Europese verse groenten. Boerenbond schat dat de schade die deze crisis in de Vlaamse tuinbouwsector heeft veroorzaakt, zeker 25 à 30 miljoen euro zal bedragen.

Als reactie op de verspreiding van de gevaarlijke EHEC-bacterie, besloot Rusland begin juni een importverbod op Europese groenten in te voeren. Het Russische embargo vormde een grote klap voor de Europese en niet in het minst voor de Belgische export van verse groenten. Europees Commissievoorzitter José Manuel Barroso had reeds op 10 juni met de Russische regering een princiepsakkoord bereikt over de opheffing van het importverbod, maar nu pas zijn de onderhandelingen over de details van de certificering afgerond.

Met dit akkoord kan de export volgens de woordvoerder van EU-commissaris voor Gezondheid John Dalli deze week hernemen. België, Nederland en Polen kunnen volgens hem vanaf donderdag opnieuw uitvoeren naar Rusland. De drie landen voldoen reeds aan alle voorwaarden. Even later zaaide topman Guennadi Onichtchenko van de Russische autoriteit voor voedselveiligheid echter verwarring door de nakende opheffing van het importverbod "overdreven" te noemen. Maar de woordvoerder van Dalli bevestigde dat de Belgische export donderdag hervat kan worden.

Boerenbond stelt vast dat Rusland 12 volle dagen nodig had om duidelijk te stellen aan welke voorwaarden Europese groenten moeten voldoen voor ze in Rusland kunnen worden ingevoerd. Geaccrediteerde  instellingen in de diverse Europese lidstaten moeten zorgen voor attesten waar uit hun labo-analyses blijkt dat de geleverde groenten vrij zijn van de gevaarlijk EHEC-bacterie. Belgische instellingen kunnen de gevraagde resultaten voorleggen. Het Voedselagentschap bewaakt de controles en de certificatie.

Rusland is een belangrijke afzetmarkt voor Belgische verse groenten. "Op jaarbasis voert België er voor 30 miljoen verse groenten naar uit", zegt Luc Vanoirbeek, adviseur Tuinbouw van Boerenbond. "Mei en juni zijn de topmaanden omdat België op dat moment, samen met Nederland, één van de weinige landen is die de Russische markt kunnen voorzien van verse groenten."

De invoerstop die Rusland begin juni instelde, kwam bijgevolg zeer hard aan bij de hele tuinbouwsector. De verliezen stapelden zich dag na dag op. Tot op heden bedraagt de door het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) effectief geregistreerde schade voor de Belgische groentesector 13 miljoen euro. In dit bedrag is geen rekening gehouden met de kosten verbonden aan het uit de markt nemen van groenten. Dit wordt tot op vandaag  geraamd op 1,5 miljoen euro.

Het verlies van de exporteurs wiens product  geblokkeerd werd aan de Russische grens  of die rechtsomkeer hebben moeten maken, loopt eveneens in de miljoenen. Boerenbond beseft dat de markt waarschijnlijk pas volgende week terug zal aantrekken aangezien de handel zich door deze malaise terug moet herstellen. "Hierdoor zal het verlies dat we oplopen zeker nog een tijd aanhouden", weet Vanoirbeek. "Daarbovenop komen de inspanningen en kosten die nodig zijn om het  vertrouwen van de consument terug te winnen. Het geloof in iets wordt sneller afgebroken dan heropgebouwd."

Boerenbond besluit daarom dat de schade die deze crisis veroorzaakt heeft zeker 25 à 30 miljoen euro zal bedragen. Het is de vraag hoe de Europese schaderegeling zal geconcretiseerd worden naar de individuele telers toe. Boerenbond  blijft politiek ijveren voor een compensatie voor telers die hun groenten niet vernietigd hebben, maar onder de kostprijs hebben verkocht. Zij hebben volgens Boerenbond de markt draaiend gehouden, maar anderzijds effectief een verlies geleden dat eveneens vergoeding verdient.