Rundvee-en varkensstapel neemt verder af, pluimveestapel neemt toe

Minder varkens en minder varkensboeren

Volgens de nieuwe statistieken zette de dalende trend in de Belgische varkenshouderij zich ook vorig jaar voort. Zo noteerde de varkensstapel in oktober 2023 een daling van 6,5 procent, in vergelijking met oktober 2022. De daling deed zich zowel voor bij mestvarkens als fokvarkens. Niet enkel het aantal varkens daalde, ook het aantal varkenshouderijen verminderde. In Vlaanderen daalde het aantal met 7,4 procent en in Wallonië met 11,6 procent.

“De voorbije jaren hebben onze varkenshouders te maken gehad met enkele grote crisissen”, duiden experts Francois Huyghe en Wouter Wytynck van Boerenbond deze dalende trend. De experts verwijzen naar de moeilijke jaren 2021 en 2022 waar onder meer een forse opstoot van voederkosten de al slechte financiële situatie verder onder druk zette. “Een verslechterde rentabiliteit, in combinatie met lagere varkensprijzen, heeft tot een periode van grote onzekerheid geleid waarbij sommige varkenshouders beslisten om het aantal dieren te verminderen.”

Wytynck en Huyghe halen ook de onzekerheid rond de vergunningverlening aan als oorzaak van de dalende varkensstapel. “Door de stikstofregelgeving en moeilijkheden bij het verkrijgen van nieuwe vergunningen zagen varkenshouders hun toekomstperspectieven verslechteren. Sommigen namen hierdoor ook de beslissing om te verminderen of zelfs te stoppen. Door de onzekerheid zijn er bovendien ook minder overnames.”

Daarnaast is er ook nog de ‘natuurlijke evolutie’ die heerst binnen de varkenshouderij. Want net als in andere sectoren stijgt de gemiddelde leeftijd van de Vlaamse varkenshouder. "Vroeger werden stoppende boeren vaak opgevolgd door nieuwe generaties of bedrijven werden overgenomen door collega’s die hun activiteiten uitbreidden. Maar tegenwoordig gebeurt dit veel minder. Ook de instroom van nieuwe varkenshouders is minimaal”, geven de experts mee. “Tot slot bleef de nasleep van de Afrikaanse varkenspest (AVP) voelbaar.”

Meer pluimvee, schapen en geiten in België

De pluimveestapel nam vorig jaar dan weer toe met 2,3 procent. Deze toename is volgens de statistieken van Statbel volledig toe te schrijven aan de opwaartse trend (+3,7%) binnen de deelsector van vleeskippen. Tegenover deze toename aan pluimvee, staat echter wel een afname van 9,9 procent in pluimveebedrijven.

“Leghennen en vleeskippen profiteren van betere prijzen op de markt”, duiden Huyghe en Wytynck. “De vogelgriep die de Verenigde Staten en Polen trof, leidde tot een verminderde productie in die landen. Dat heeft op zijn beurt bijgedragen aan betere prijzen hier, wat de de rentabiliteit van de pluimveesector een boost heeft gegeven. Door een goede bioveiligheid op onze pluimveehouderijen hadden we in Vlaanderen gelukkig ook minder last van vogelgriep. Desalniettemin speelt ook in de pluimveesector het stikstofdecreet een rol. Er is veel onzekerheid omtrent het verkrijgen van nieuwe vergunningen, waardoor er tot op vandaag geen nieuwe stallen meer worden gebouwd.”

Al is het niet in dezelfde grootorde als de rundvee-, varkens- of pluimveestapel, toch is ook de uitgebreide schapen- en geitenstapel noemenswaardig. Zo steeg het aantal schapen in België met 10,2 procent en telde ons land ook 12,4 procent meer geiten vorig jaar. Terwijl 53 procent van het aantal schapen zich in Wallonië bevond, liep 81 procent van het totaal aan geiten dan weer op Vlaamse grond.