Groen vraagt uitkoopregeling voor rundvee

Volgens Schauvliege zou een opkoopregeling voor de rundveehouderij instrumentaal zijn om onze klimaatambities te behalen. “Twee jaar geleden, op de Klimaattop in Glasgow, schaarde de Vlaamse regering zich achter de ambitie om tegen 2030 de methaanuitstoot te doen dalen met 30 procent ten opzichte van 2020. Enkel als we met een open perspectief durven praten over een vermindering van de melkveestapel, kunnen we ervoor zorgen dat de methaanemissies snel genoeg zullen dalen", aldus Schauvliege.

Uit het voortgangsrapport Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2023 bleek dat de Vlaamse uitstoot van broeikasgassen tussen 2005 en 2021 met 20 procent is gedaald. Dat lijkt een mooi resultaat, maar het is onvoldoende om Vlaanderen op koers te zetten om de 2030-doelstellingen te realiseren. “Er zijn te weinig ambitieuze doelstellingen”, aldus Schauvliege. Ze merkt tegelijk op dat de daling vooral het gevolg is van energierenovaties door gezinnen en elektriciteitsproductie. Nu wil ze dat de landbouwsector een extra tandje bijsteekt.

"Geen landbouwreductie, maar stijging"

“Ondanks de sterke focus op productiviteitsverhoging en innovatie slaagt de sector er niet in om de broeikasgasemissies naar beneden te brengen”, zegt Schauvliege. “De emissies pieken opnieuw op het niveau van het begin van deze eeuw. Twintig jaar innovatiebeleid levert op dat vlak niets op.” Groen wijst er ook op dat er geen landbouwreductie plaatsvindt, maar dat er net een stijging van emissies. “Met acht procent”, zegt Schauvliege fijntjes.

Vandaag heeft de landbouwsector een aandeel van 18 procent van de ESR-emissies, dat zijn alle emissies die losstaan van energie, industrie en luchtvaart. “Het grootste aandeel van de emissies is terug te brengen tot methaanemissies in de melkveehouderij, de opslag en het gebruik van mest”, zegt Schauvliege. “Als we die methaanuitstoot afkomstig van runderen kunnen doen dalen, zou dat een gigantische winst opleveren. Methaan is een erg krachtig broeikasgas, dat tot 28 keer meer klimaatimpact heeft dan CO2. Daarop maatregelen treffen, heeft een veel sneller effect.” Schauvliege sluit haar betoog af met een voorstel om een opkoopregeling voor rundvee in te stellen, zoals het geval is in de varkenshouderij.

Uitgesteld effect

Volgens Brouns zal het effect van genomen maatregelen pas later duidelijk worden. “We zien vandaag nog maar weinig concreet resultaat van het CEER, maar alles komt nu wel meer en meer in een versnelling. De Klimrek-tool wordt via de zuivelfederatie uitgerold voor alle bedrijven, en we voorzien vanaf 2024 een bijkomende financiële stimulans vanuit het GLB voor het toepassen van methaanreducerende voeders en/of rantsoenen. We wisten van tevoren dat de daling van enterische emissies (methaan dat vrijkomt uit het dier zelf, red.) geen lineair verloop zou kennen, wat logisch is gezien de specifieke kenmerken van de rundveesector. Het duurt namelijk twee jaar vooraleer de volgende generatie in productie komt, pas dan zullen de resultaten zichtbaar zijn van maatregelen in genetica en het veestapelmanagement." Brouns belooft ten slotte dat men in 2025 een evaluatie zal maken van deze ingrepen, om te zien of er bijkomende maatregelen genomen moeten worden.

Te laat, vindt Schauvliege. “Minister, dat is nu net wat elk wetenschappelijk rapport zegt: er is geen tijd meer", aldus de Groen-politica. "U hebt de methaanpledge in Glasgow twee jaar geleden ondertekend, en we zien nog geen enkel resultaat. Het staat bol van de vrijwillige maatregelen waarvan we niet weten of ze ook effectief tot resultaat zullen leiden. Ik geef het u op een blaadje: in 2025, als u dan uiteindelijk met uw finaal evaluatierapport komt, zal blijken dat de maatregelen toch niet genoeg hebben gewerkt.”

Wij niet, wie dan wel?

Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v) waarschuwt dat als de Vlaamse veestapel wordt afgebouwd, andere spelers zullen overnemen. Spelers die niet onderhevig zijn aan de strikte Vlaamse regelgeving. Daarom noemt Dochy het voorstel van Groen struisvogelpolitiek. “Want als u beweert dat door de afbouw van de veestapel hier u het klimaat zult redden, dan hebt u het wel mooi verkeerd. Zoals de minister aangeeft, zitten we hier technologisch verder dan om het even waar elders. De liter melk die hier wordt geproduceerd en die hier wordt geconsumeerd, is het meest duurzame en klimaatvriendelijke product.”