Pootgoedfirma's azen op kwekersrechten Belgische boeren

De voorbije vier jaar betaalden Belgische aardappeltelers geen kwekersrechten op meer dan 11.000 ton pootgoed. Dat beweert althans kwekersorganisatie Breeders Trust die daarom meer dan 130 akkerbouwers in een brief aanmaant tot betaling. Landbouworganisaties ABS en Boerenbond onderzoeken de zaak ten gronde. Zij stellen het alvast niet op prijs dat Breeders Trust de gerechtelijke procedure niet afwacht.

Pootgoedfirma's storen zich al jaren aan het mislopen van kwekersrechten op nieuwe aardappelvariëiteiten. De acht grootste handelshuizen in Noord-Europa hebben in 2008 Breeders Trust opgericht met als enige doel het "illegaal gebruik van nieuwe aardappelvariëteiten" tegen te gaan. 

Dit voorjaar heeft Breeders Trust het Voedselagentschap in België voor de handelsrechtbank gedaagd om inzage te krijgen in het gebruik van hoevepootgoed. De Brusselse rechter duidde een expert aan die de gegevens van hoevepootgoedtelers opvroeg bij het Voedselagentschap. "Deze kennis wordt nu gebruikt of beter misbruikt door Breeders Trust om kwekersrechten te gaan innen", zegt François Huyghe, akkerbouwspecialist van Boerenbond.

Ook Guy Depraetere, woordvoerder van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), stelt vast dat Breeders Trust de uitspraak van de rechter niet afwacht maar zich rechtstreeks richt tot de landbouwers. De pootgoedfirma's spreken van 11.000 ton pootgoed van de variëtieten Fontane, Asterix en Felsina dat illegaal aangewend zou zijn. "Het bedrijf gaat vier teeltjaren terug en komt zo uit op een bedrag van 400.000 euro dat het wil verhalen op 130 Belgische akkerbouwers", zegt Depraetere.

Het Voedselagentschap benadrukt dat het steeds heeft geweigerd de persoonsgegevens van de landbouwers vrijwillig over te maken aan Breeders Trust om de privacy van de betrokkenen te beschermen. In het kader van de gerechtelijke procedure, werden in april een aantal gegevens met betrekking tot landbouwers die de rassen Fontane, Felsina en Asterix op hun bedrijf vermeerderen en gebruiken als hoevepootgoed, in beslag genomen door een gerechtelijk expert. De expert heeft een verslag opgesteld waarin deze gegevens werden opgenomen en heeft - zoals voorzien door de gerechtelijke procedure - een kopie van dit verslag overgemaakt aan Breeders Trust.

Breeders Trust geeft de hoevepootgoedtelers tijd tot 6 juni om 50 procent van de werkelijk verschuldigde kwekersrechten te vereffenen en belooft dan af te zien van verdere gerechtelijke stappen. "We zijn er ons bewust van dat de landbouworganisaties in België een oogje dichtknepen voor wat de betaling van kwekersrechten door hun leden betreft", zegt directeur Geert Staring van Breeders Trust, "zodat we slechts de helft opeisen van waar we werkelijk recht op hebben." Volgens Staring liggen kwekersrechten in Nederland en andere lidstaten een stuk hoger omdat in overleg met de landbouworganisaties een efficiënt inningssysteem is uitgewerkt.

Boerenbond en ABS zijn niet opgezet met deze intimidatiepoging. Boerenbond vraagt de medewerking van zijn leden-landbouwers zodat een inventaris kan worden opgemaakt van het dossier. "Uiteindelijk ligt de beslissing bij de rechtbank, die moet oordelen of Breeders Trust de gegevens van het Voedselagentschap mag gebruiken", zegt François Huyghe.

Volgens Guy Depraetere maakt dit mogelijks een schending van de privacy uit. Hij benadrukt nog dat de landbouwers niets fout hebben gedaan omdat er tot op heden geen interprofessioneel akkoord is dat de inning van kwekersrechten op hoevepootgoed regelt. "Boeren kunnen niet weten of bepaalde rassen al dan niet beschermd zijn als de kwekers daarover zelf niet overleggen, noch communiceren", beaamt Huyghe.