PFOS: Vlaamse land- en tuinbouwproducten zijn veilig
De actielimiet voor PFAS in Vlaamse land- en tuinbouwproducten is niet overschreden. Dat heeft het federaal Voedselagentschap laten weten na een uitgebreide monstername geografisch gespreid over heel Vlaanderen. “In 13 van de 175 monsters werd een laag gehalte aan PFAS teruggevonden, maar zonder gevaar voor de voedselveiligheid”, stelt het Voedselagentschap.
Nadat het FAVV eerder al een grondige analyse deed van land- en tuinbouwproducten uit de directe omgeving van de 3M-fabriek in Zwijndrecht, deed het ook een breder onderzoek op landbouwproducten die afkomstig zijn uit zones waar geen historische verontreiniging met PFAS bekend is. Tussen augustus en november 2021 zijn 175 monsters van levensmiddelen bij verschillende landbouwbedrijven in Vlaanderen genomen, zowel van plantaardige als van dierlijke producten.
Buitenbeloop
Voor plantaardige producten zijn 58 monsters genomen van aardappelen, bonen, bloemkolen, appelen en peren. Op één monster na, zijn geen PFAS-concentraties aangetroffen. “Deze analyseresultaten bevestigen wat EFSA in zijn rapport van 2020 heeft aangegeven: commercieel geteelde groenten en fruit spelen een ondergeschikte rol in de blootstelling van de consument aan PFAS”, laat het Voedselagentschap weten in een persbericht. PFAS is de familie van erg moeilijk afbreekbare fluorverbindingen waartoe ook PFOS behoort.
Daarnaast werden er 117 monsters genomen van dierlijke producten, zoals eieren, melk en vlees van kippen, varkens en runderen. Hier werden in 12 stalen PFAS-restanten gevonden – geografisch verspreid over Vlaanderen – maar geen enkele keer was de actielimiet overschreden. In producten van dieren die tijdens het hele kweekproces op stal staan, werd geen PFAS aangetroffen.
Kleine PFAS-concentraties werd enkel gemeten bij producten van dieren met buitenloop: eieren (2 monsters), vlees van kippen (3 monsters), vlees van varkens (2 monsters) en vlees van runderen (5 monsters). “Dit wijst erop dat intensief contact van dieren met de bodem een belangrijke factor is voor de aanwezigheid van PFAS in eieren en vlees”, aldus het FAVV.
Omdat de actielimieten niet werden overschreden en er dus geen gevaar is voor de voedselveiligheid, hoeven de betrokken landbouwbedrijven geen bijkomende maatregelen te nemen. Wel zijn zij op de hoogte gebracht van de resultaten van de monsters die werden genomen op hun bedrijf.
Nood aan geharmoniseerde normen in plaats van actielimieten
Vandaag zijn er nog geen geharmoniseerde Europese of Belgische normen voor PFAS in levensmiddelen. Het Voedselagentschap is naar eigen zeggen niet bevoegd om normen op te leggen. “Maar bij gebrek aan normen kunnen wij wel actielimieten hanteren. Zo’n actielimiet heeft niet dezelfde functie of geldigheid dan een norm, maar het gaat om een grenswaarde die we hanteren om beslissingen te kunnen nemen bij overschrijding, zoals het blokkeren van producten”, legt het agentschap uit.
Toch zijn geharmoniseerde normen belangrijk, zo benadrukt het FAVV. Daarom zal het zijn bevindingen van de achtergrondmonitoring overmaken aan de Europese Commissie. “Enkel de Europese Commissie – als regelgevende instantie – kan duidelijkheid brengen over welke PFAS-waarden we in levensmiddelen aanvaarden en welke niet. Door dezelfde normen op te leggen, in alle Europese landen, wordt de Belgische en Europese consument overal op dezelfde manier beschermd. Het is dan ook aangewezen dat we zo snel als mogelijk over deze Europese normen kunnen beschikken”, stelt Herman Diricks, CEO van het FAVV.
Het Voedselagentschap laat weten dat het zal blijven monitoren op de aanwezigheid van PFAS in commerciële levensmiddelen. In 2022 zal ook een soortgelijke monitoring in Wallonië worden georganiseerd.
Bron: Eigen berichtgeving
