Opmerkelijke daling nitraatvervuiling door landbouw

Het "MAP-meetnet" bestaat uit 266 meetpunten, verspreid over heel Vlaanderen. Op die plaatsen wordt de vervuiling van het oppervlaktewater (rivieren en waterlopen) als gevolg van landbouwactiviteiten (lees: bemesting) gecontroleerd. Minstens om de maand vinden er metingen plaats. 's Winters, wanneer de uitspoeling van de nitraten naar de waterlopen het grootst is, wordt extra gecontroleerd.

De norm ligt op 50 mg nitraat per liter. De meetpunten waar het resultaat minstens één maal boven de norm ging, worden aangeduid. Tijdens de meetcampagne 1999-2000 werd de norm nog in 60 procent van de meetpunten overschreden. Tussen juli 2000 en april 2001 daalde het aantal overschrijdingen tot 50 procent.

De laatste meetcampagne (juli 2001-april 2002) toont nog betere cijfers. "Slechts" 38 procent van de meetplaatsen voldeden niet aan de norm. Met andere woorden: in meer dan 6 op de 10 meetpunten werd de limiet gehaald door de inspanningen van de lokale landbouwers om zuinig om te springen met mest. De cijfers illustreren de globale en aanhoudende verbetering van de MAP-resultaten.

"Ondanks deze positieve evolutie blijft de nitraatverontreiniging vooral in West-Vlaanderen, in de bekkens van de Ijzer en de Leie, problematisch", luidt het in het VMM-rapport. In West-Vlaanderen is amper 34 procent van de meetpunten conform de norm. In alle andere provincies - Limburg (58 pct), Oost-Vlaanderen (75 pct), Antwerpen (78 pct) en Vlaams-Brabant (86 pct) - liggen de cijfers ruim onder de norm.

Een hoera-stemming is nog niet gepast volgens de VMM. De omvang van de nitraatvervuiling van de Vlaamse waterlopen veroorzaakt door de landbouwsector blijft zeer groot en problematisch. Ook in enkele drinkwaterwinningsgebieden komen nog zeer hoge nitraatconcentraties voor. De verschillen tussen de diverse landbouwstreken zijn groot.

Uit de maandelijkse nitraatconcentraties blijkt dat in de zomer van 2001 de resultaten van de MAP-meetpunten voor het eerst lager lagen dan op het globale meetnet van de VMM dat naast de vervuiling door landbouw, ook die door de gezinnen en de industrie in kaart brengt. "De verbetering van de MAP-resultaten is aanzienlijk groter dan die voor het hele meetnet", stelt de VMM vast.

Wel wordt erbij vermeld dat 2001 een nogal nat jaar was. Er is dus wellicht meer uitspoeling van nitraat naar de waterlopen geweest, maar ook een grotere verdunning. Maar, "hoe dan ook zijn de metingen hoopgevend", zegt de VMM.

Tot slot wordt nog opgemerkt dat de verbetering van de nitraatconcentraties in de huidige kwetsbare zones water - waar de strengste bemestingsnormen gelden - niet sneller vooruit gaat dan in heel Vlaanderen.

Vorige resultaten van het MAP-meetnet: 28/5/01: Minder nitraatvervuiling door landbouw