1.000 dode schapen per dag door blauwtong in Nederland: moet België zich zorgen maken?

Blauwtong is niet overdraagbaar op mensen. Tot daar het goede nieuws. Blauwtong wordt veroorzaakt beten van knutten, een soort muggen, die besmet zijn met het virus. Herkauwers, zoals schapen, geiten en runderen kunnen besmet raken, maar schapen zijn het meest gevoelig.

Wanneer een schaapveehouder deze ziekte aantreft in zijn stallen, mag die zich verwachten aan een flinke sterfte. Bij een uitbraak van blauwtong type 3 wordt bij het gemiddelde schapenbedrijf doorgaans een sterfte van 20 tot 25 procent vastgesteld. Van de totale kudde, welteverstaan. Volgens Nederlands minister van Landbouw Piet Adema zijn er reeds 300 Nederlandse bedrijven getroffen door blauwtong, al vermoedt hij dat het reële cijfer dubbel zo groot is.

Medicatie tegen de ziekte bestaat er niet. Wordt een dier ziek, dan kan men enkel afwachten. Sommige dieren kweken snel de nodige antistoffen, anderen bezwijken na acht tot tien dagen. Wel kan men het lijden verzachten met pijnstilling, de dieren verleggen om doorligwonden te voorkomen en voldoende water voorzien om hun vochtbalans op peil te houden.

Verboden vaccin

Hoewel er voor vele types blauwtong een vaccin bestaat, is dit voor blauwtong type 3 niet het geval. Of toch niet in Europa, wegens onvoldoende getest. Nederlandse dierenartsen zoals Reinard Everts pleiten om het desondanks in te zetten. “Ik begrijp de zorgvuldigheid waarmee dat gepaard moet gaan, maar dit is een noodsituatie", zegt hij in Nieuwe Oogst. "We zitten nu al boven 1.000 dode dieren per dag en de verdere verspreiding van het virus is nog lang niet afgelopen. Het is nu alleen in Nederland aanwezig, maar als het zo doorgaat wordt het ook in Duitsland en België een probleem.”

Het is overigens de eerste keer dat deze variant van blauwtong wordt aangetroffen in Noord-Europa. Blauwtong serotype 3 kwam wel al voor op Sardinië en Sicilië, maar daar waren de gevolgen – in tegenstelling tot Nederland - eerder beperkt.

Geen aanvullende regels

Voorlopig vaardigt het Voedselagentschap (FAVV) geen aanvullende regelgeving uit om de ziekte in te perken. Diergezondheidsorganisatie DGZ vraagt echter wel om waakzaam te zijn. “We blijven benadrukken om bioveiligheidsmaatregelen goed op te volgen”, zegt Mich Gillis van DGZ. “Wees liever strenger dan het moet. Op dit moment zijn er geen bevestigde besmettingen in België, maar we kunnen de mogelijkheid niet met 100 procent zekerheid uitsluiten.”

De gevolgen van blauwtong zijn groter dan de ziekte zelf. Door de epidemie in Nederland worden schapen niet gedekt en komen er dus ook geen nieuwe lammeren. Zelfs op bedrijven die gespaard worden van hoge sterftecijfers, zal de schapenpopulatie dus flink dalen.

Blauwtong valt onder meer te detecteren via koorts, blaasjes in de mond en vermagering. De kenmerkende blauwe tong is in veel gevallen niet aanwezig, dus ook bij afwezigheid van dit symptoom is het aangeraden om waakzaam te zijn.

Meer informatie over de ziekte op https://www.dgz.be/ziekten/blauwtong.