Onderzoekers waarschuwen voor microplastics in voeding

Volgens professor Philip Demokritou van de Amerikaanse Rutgers School of Public Health, hebben microplastics een aantoonbare invloed op het water, de bodem, de luchtkwaliteit en dus ook op onze gezondheid. “Plastics op basis van petroleum zijn niet bio-afbreekbaar. Ze blijven hangen in de bodem en worden opgenomen door planten en gewassen. Zo komen er kleine plasticdeeltjes terecht in onze voedselketen", aldus de professor in een artikel op de nieuwssite earth.com.

Bioplastic

De onderzoekers vragen met aandrang om onze afhankelijkheid van plastic af te bouwen. Dit vraagt een aanpak op meerdere fronten. Recyclage en verantwoord gebruik van plastic kunnen hierbij helpen, al schuiven de onderzoekers ook het gebruik van ‘bioplastic’ naar voren als alternatief op onze gekende plastics, die worden gemaakt van petroleum. Bioplastic is afbreekbaar, en brengt dus geen langdurige vervuiling met zich mee.

Demokritou pleit voor een wetgevend kader dat sterker inzet op een herbruikbare materialen, maar de onderzoekers pleiten evenzeer voor een grondig overleg met de landbouwsector. Dit zou moeten leiden tot meer verantwoord gebruik. De onderzoekers krijgen nu steun van het Amerikaanse Departement Landbouw om de impact van micro- en nanoplastics verder te onderzoeken, zowel op planten als op het menselijk lichaam.

Europees verbod

In onze contreien kondigde de Europese Commissie eerder al nieuwe maatregelen aan om milieuvervuiling door plastic pellets aan te pakken. Deze pellets zijn microplastics die gebruikt worden als grondstof voor plastic. Volgens Europa kan het verlies van microplastics tijdens het productieproces met 74 procent verminderd worden.

15 oktober kwam er ook al een verbod op de verkoop van microplastics en van producten waarbij microplastics vrijkomen bij gebruik zoals glitters en instrooimateriaal bij kunstgrasvelden. Voor sommige producten die onder meer in de landbouw en de industrie gebruikt worden, voorziet de Europese Commissie een overgangsperiode tot tien jaar, om hen tijd te geven de nodige aanpassingen uit te voeren.

EU-aanpak blijft uit

Een globaal plan om plasticvervuiling aan te pakken is momenteel nog niet in zicht. Eind november vond een derde ronde aan gesprekken plaats van het VN-Milieuprogramma (UNEP), maar daar is weinig winst geboekt. Dat besloten de deelnemers in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. De vierde ronde aan gesprekken zal in april 2024 plaatsvinden in het Canadese Ottawa. De vijfde en laatste ronde staat eind volgend jaar gepland in Zuid-Korea. De bedoeling is dat er in de helft van 2025 uiteindelijk een akkoord volgt.

Tot nu toe vallen de resultaten tegen. Vertegenwoordigers van de 170 deelnemende landen hebben "tijd gerekt", zo hekelt de Duitse tak van de natuurorganisatie WWF. "De vertragende manoeuvres en het verzet van olieproducerende landen als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran hebben veel tijd gekost en hebben de onderhandelingen bijna tot stilstand gebracht", zegt Florian Titze, beleidsadviseur bij WWF.

VN-leden raakten het in maart 2022 wel eens over de nood aan een globaal akkoord om plasticproductie wereldwijd te reguleren en de vervuiling aan te pakken. Volgens de Peruaanse diplomaat Gustavo Meza-Cuadra Velásquez, die aan het hoofd stond tijdens de onderhandelingen, "moet er nog veel gebeuren, zowel om onze meningsverschillen te verkleinen als om technisch werk te ontwikkelen als basis voor onze onderhandelingen".