Oekraïners hamsteren en voedselvoorziening staat er onder druk

Door de start van de vredesonderhandelingen en de afschaffing van de avondklok komt mensen opnieuw buiten. Maar dit leidt tot chaos bij de supermarkten. "Veel supermarkten zijn gesloten en bij degene die open zijn, staan lange wachtrijen”, vertelt Sergei Vladikin, inwoner van de Oekraïense hoofdstad Kiev.

Het is moeilijk een beeld te vormen van de situatie in het hele land. Het land met 44 miljoen inwoners is het grootste land van Europa en de voedselketen lijkt in sommige regio’s harder geraakt dan in andere. In sommige regio’s wordt gevochten, andere regio’s zijn al bezet en in weer andere regio’s (West-Oekraïne) zijn er weinig problemen. Problematisch lijkt vooral de situatie op plaatsen waar er heftig gevochten wordt en mensen dekking zoeken in schuilkelders met beperkte voedselvoorziening.

De bevindingen lijken in overeenstemming met andere signalen. De Nederlander Antoon Smits, die in Oekraïne 1.500 koeien melkt, 80 kilometer ten zuiden van Kiev, vertelde in Veeteelt dat de verwerkende industrie verlamd is. “We leveren dagelijks 40 ton melk aan drie verschillende fabrieken, terwijl we opslag voor 45 ton hebben. Gisteren konden twee van de drie fabrieken de melk niet ophalen. We hebben een deel weggegeven aan de bevolking, een deel in het tmr-rantsoen gemengd en een deel moesten we weg laten lopen."

Inmiddels wordt al het melk bezorgd aan de ene afnemer in de regio Kiev, maar de logistiek is een groot probleem vertelt Erik Jan de Jong, die de dagelijkse leiding voert op het melkveebedrijf. "Het is moeilijk om trucks te vinden en wij voorzien zelf het diesel." De Jong zegt dat de schappen in de lokale supermarkt als sinds de eerste dag van de oorlog leeg zijn. "Mensen zijn gelijk gaan hamsteren en de toeleverantie stokt. Veel melkbedrijven geven hun melk aan de plaatselijke bevolking en laten het weglopen. Ook slachthuizen kunnen productie niet kwijt." Alhoewel de Oekraïense bevolking het voorlopig lijkt te kunnen uitzitten, voorziet hij op termijn problemen vooral in de steden.

Voor het Nederlandse melkveebedrijf is het alle hens aan dek om de bedrijfscontinuïteit te waarborgen. Zo staan aggregaten klaar voor als de stroom uitvalt en is voor het uitbreken van de oorlog veel diesel ingeslagen. Het bedrijf heeft 15 personeelsleden afgestaan aan het leger. Vier daarvan zijn inmiddels teruggekeerd omdat het leger de veeteeltsector zo veel mogelijk zou willen ontzien om zo de voedselvoorziening niet in gevaar te brengen.

Nederlandse boer barricadeert wegen en bevoorraadt leger

Een andere Nederlandse boer in Oekraïne, Kees Huizinga, is ook bezig om zijn bedrijfscontinuïteit te waarborgen. “De koeien moeten gemolken worden en de mest moet over het land uitgereden worden”, vertelt hij in een brief op social media. De Nederlander streek twintig jaar geleden in het land neer en bouwde een akkerbouwtak op van 15.000 hectare. Hij melkt 1.600 koeien en heeft er ook nog varkens bij.

In de bescherming van wat hij zijn “levenswerk” noemt, doet de Nederlander nog meer dan alleen de landbouwactiviteiten zo goed en kwaad als mogelijk continueren. “Wij hebben machines gestuurd om wegversperringen op de centrale snelweg te plaatsten, sturen onze melk gratis naar de fabriek, waarna het verdeeld wordt onder inwoners. Ook sturen we wortelen, uien en vlees naar het leger en regelen we onderdak voor vluchtelingen.”

Volgens Huizinga is de Oekraïense bevolking strijdvaardig en draagt iedereen zijn steentje bij. Zelf zegt hij daarover: “Oekraïne is een klein land dat het tegen zijn grote broer opneemt. Maar dat deed Abel ook tegen zijn oudere broer Kain. Die laatste was gedoemd na het doden.” De boer roept mensen op in het westen om te helpen waar mogelijk. "Kom naar buiten, demonstreer, vraag de autoriteiten om sneller te reageren, bied mensen uit Oekraïne opvang aan."