Nutrientenhalte maakt landbouwgezinnen radeloos

"De landbouwers zijn de pineut van de onkunde van de minister en haar medewerkers", zegt de Boerenbond, die dringend een oplossing vraagt voor de knelpuntendossiers. "De trage afhandeling is hemeltergend". De boetes voor het niet-naleven van de nutriëntenhalte moeten opnieuw uitgesteld worden, luidt het.

De "nutriëntenhalte" -een soort productierecht- werd berekend op basis van het aantal dieren op het bedrijf in de referentiejaren '95, '96 en '97. Bedoeling was de mestproductie op dat niveau te "bevriezen" en dat zeker tot 2004. De toekenning ervan gebeurde in 2000. Normaal moeten vanaf dit jaar landbouwbedrijven die meer mest produceren dan toegelaten volgens hun toegekende nutriëntenhalte een "superheffing" betalen. Zelfs correctionele straffen zijn mogelijk.

Maar twee jaar na de toekenning van de nutriëntenhalte weten zeshonderd landbouwers nog niet definitief hoeveel dieren ze mogen houden, en of ze überhaupt nog dieren mogen houden. Ze gingen in beroep tegen de beslissing van de Mestbank. Maar ze kregen nog geen antwoord. In 1.800 afgehandelde beroepsdossiers heeft Dua nauwelijks blijk gegeven van de beloofde "billijkheid", zeggen de landbouwers.

Naar de rechter stappen haalde tot hier toe niet veel uit, omdat die zich onbevoegd verklaart. "Er zit niets anders op dan naar het Hof van Cassatie te gaan om de toegekende nutriëntenhalte aan te vechten", zegt Sonja De Becker, algemeen secretaris van de Boerenbond, geflankeerd door vier landbouw(st)ers die niet weten waar ze aan toe zijn.

Sommige veehouders kregen geen nutriëntenhalte. "Voor de Mestbank bestonden we niet. En dat omdat we één keer onze mestbankaangifte hadden vergeten invullen", doet Micheline Goemans (42) uit Eliksem haar verhaal. "Als er niets aan die beslissing verandert, wacht ons een superheffing van 5.500 euro. Onze zoon, die landbouwschool volgt, mag zijn toekomst in de landbouw vergeten".

Anderen hoorden van de Mestbank dat ze veel minder dieren mogen houden dan hun milieuvergunning hen toelaat. "In de referentiejaren voor de toekenning van de nutriëntenhalte waren we net bezig met renovatiewerken. Door de varkenspest in die jaren zat ik een tijd geblokkeerd. Het lage aantal dieren dat ik toen had, minder dan toegestaan volgens mijn milieuvergunning, werd als basis genomen voor mijn nutriëntenhalte", legt Fons Vissers (46) uit Grobbendonk uit.

De man heeft nu 107 zeugen en 725 vleesvarkens. Maar volgens de nutriëntenhalte moet hij afbouwen naar 50 zeugen en 126 vleesvarkens. "Onmogelijk, rekening houdend met al de gemaakte investeringen". Een superheffing van 13.725 euro dreigt. Er loopt nog een procedure bij de Raad van State.

"Wie zal onze leningen afbetalen?", vraagt Annick Van Vooren (35) zich af. Meer dan 70 runderen zouden er op haar bedrijf moeten verdwijnen volgens hun nutriëntenhalte. "Maar de investeringen die we in de referentiejaren deden, maken een afbouw onmogelijk. De 5.500 euro superheffing die dreigt, kunnen we niet betalen. Broodroof is het", luidt het. "En die procedures bij de rechtbank, kosten ook al handen vol geld".

Het jonge landbouwgezin van Luc (31) en Sabine (30) Dekens uit Gooik heeft 8 maanden na de indiening van een bezwaar bij Dua nog steeds geen antwoord gekregen. Ze investeerden zwaar in nieuwe stallen, onder andere voor een biologische varkenshouderij. "Als de beslissing negatief uitdraait, was dat een maat voor niets", zegt de bedrijfsleider.