Ngo’s pleiten voor herziening GLB en vrijhandelsakkoorden

GLB

Een coalitie van ngo's, waaronder Oxfam België en Humundi, wijst in zijn rapport op de “structurele gebreken” van zowel het economische als het landbouwsysteem zoals dat vandaag georganiseerd is en willen naar aanleiding van de boerenprotesten de wereldwijde impact van het GLB onder de aandacht brengen. Dat beleid is gemeenschappelijk voor alle EU-lidstaten en wordt op Europees niveau beheerd en gefinancierd. Volgens de ngo’s is het GLB niet alleen nadelig voor de Europese boer maar voor alle boeren wereldwijd. De coalitie wil in het bijzonder het effect van het GLB op de West-Afrikaanse zuivelproducenten onder de aandacht brengen.

In 1984, een tijd waarin de melkproductie de vraag ver overtrof, legde de EU melkquota op. Door de stijgende vraag naar zuivelproducten in zowel Europa als in de rest van de wereld kwam het systeem ter discussie te staan en werd het na 31 jaar opgedoekt. De totale melkproductie in de Europese Unie steeg en bedraagt vandaag zo’n 155 miljoen ton per jaar. Duitsland, Frankrijk, Polen, Nederland, Italië en Ierland zijn de belangrijkste producenten en zijn samen goed voor bijna 70 procent van de melkproductie in Europa. De EU is een belangrijke exporteur van zuivelproducten en is wereldwijd de grootste exporteur van kaas en mageremelk poeder. 

De coalitie van ngo’s stelt dat de Europese boeren, ondanks de hoge kwaliteit van hun melkproductie gedwongen worden om hun melk aan extreem lage prijzen te verkopen, vaak onder de productiekosten. De oorzaak daarvan ligt volgens de ngo’s bij de overproductie en de druk om concurrerend te blijven op de internationale markt.

Sinds de afschaffing van de melkquota in 2015 is er volgens de coalitie een proces van dumping van Europese zuivelproducten aan de gang op de West-Afrikaanse markten. De reden van die dumping schrijven ze toe aan de GLB-subsidies en het ontbreken van een marktreguleringsmechanisme. In West-Afrika worden de ingevoerde zuivelproducten verkocht aan een prijs die 30 tot 50 procent lager ligt dan de prijs voor lokale melk. Uit het rapport blijkt dat 34,9 procent van de melk die in 2021 in de regio werd geconsumeerd afkomstig was van mengsels van vetarme melkpoeders die worden aangevuld met goedkopere plantaardige vetten zoals palmolie. Twee derde van deze import komt uit Europa. Onder meer in Senegal, Nigeria en Burkina Faso raken de zuivelmarkten daardoor gedestabiliseerd.

“Deze dumping ondermijnt niet alleen het vermogen van lokale producenten om te concurreren op hun eigen markten, maar bedreigt ook de levensvatbaarheid van de lokale landbouw, die essentieel is voor de economie en voedselzekerheid in de regio”, klinkt het. Benoît De Waegeneer is secretaris-generaal van Humundi, een ngo die vecht tegen honger en armoede en daarnaast steun biedt aan landbouworganisaties in Afrika en Latijns-Amerika. Hij stelt dat "Europese zuiveldumping een verlies-verliessituatie creëert voor boeren op beide continenten".

"Met deze studie willen we ervoor zorgen dat het beleid niet alleen de belangen van grote agrovoedingsbedrijven en exporteurs dient, maar ook rekening houdt met de behoeften en rechten van kleinschalige boeren en veehouders, zowel in Europa als in West-Afrika", besluit Fairouz Gazdallah, beleidsmedewerker voedselsystemen bij Oxfam België.