NGO's maken strijdpunten voor het najaar bekend

Voor de ontwikkelingsngo's is dat in de eerste plaats de Tobin-taks. Dat is een in economische middens nogal omstreden belasting op munttransacties met de bedoeling speculatie tegen te gaan, omdat die desastreuze gevolgen kan hebben voor de economieën van ontwikkelingslanden (getuige de peso-crisis in Mexico en de Aziatische crisis). De opbrengst van de taks moet op nationaal niveau worden herverdeeld voor "duurzame ontwikkeling", vooral in de sociale sector.

De Tobin-taks staat op het programma van het Belgische voorzitterschap maar niet in de prioriteitennota. Ons land wil er immers niet worden op afgerekend. De NGO's vragen dat liberaal minister van Financiën Reynders het onderwerp een "eerlijke kans" geeft op ecofin-raad in Luik. In Gent is een ludieke actie gepland met kaalgeschoren koppen onder het motto: "RadiKAAL voor de Tobin-taks".

Een ander punt is schuldkwijtschelding voor derdewereldlanden, een thema dat vooral in Genua werd benadrukt. Tobin-taks en schuldkwijtschelding zijn tevens de voornaamste eisen van ATTAC (Association pour une Taxation des Transactions financières pour l'Aide aux Citoyens) , een van oorsprong Franse organisatie die internationaal opgang maakt als een van de voortrekkers van de "antiglobaliseringsbeweging". ATTAC verzet zich ook tegen de privatisering van de sociale zekerheid en instellingen van openbaar nut en pleit voor een vermogensbelasting en het afschaffen van fiscale paradijzen.

Met de WTO-ministerconferentie in Doha (Qatar) in het verschiet eisen de NGO's betere participatiemogelijkheden voor ontwikkelingslanden bij de wereldhandelsorganisatie en een hervorming van de geschillencommissie. In de onderhandelingen over landbouw mag niet alles draaien rond liberalisering, maar moet ook worden gedacht aan voedselveiligheid (hormonen, ggo's) en voedselsoevereiniteit. Dat laatste betekent dat ontwikkelingslanden hun markt moeten kunnen beschermen tegen goedkope invoer uit rijke landen.

Oxfam Wereldwinkels spitst zijn campagne toe op koffie en suiker. De EU moet tussenkomen op de koffiemarkt om de fel gedaalde prijs opnieuw op te krikken en ophouden zijn markt af te schermen voor rietsuiker ten gunste van de eigen bietenboeren, vindt Oxfam. Bij de gesprekken over diensten moeten gezondheid, onderwijs en huisvesting gegarandeerd in handen van de overheid blijven en tenslotte worden patentrechten op levende organismen ( de zogenaamde TRIPs-akkoorden) radicaal afgewezen.

De milieuorganisaties vragen vooral aandacht voor eco-fiscaliteit en vervoer. Een lager BTW-tarief moet biologische producten goedkoper en aantrekkelijker maken, terwijl bijvoorbeeld pesticiden en kunstmest zwaarder moeten worden belast, zo vindt de Bond Beter Leefmilieu (BBL). Wat transport betreft pleiten de milieuorganisaties voor een kilometerheffing als alternatief voor het Eurovignet. "Uiteindelijk moeten alle voertuigen worden uitgerust met een elektronisch telmechanisme. De kilometerbelasting wordt gecompenseerd door een lagere wegenbelasting en minder taksen op brandstof", legt Jan Verschoren van de BBL uit.

De Vredesbeweging vindt dan weer dat Europa het veiligheidsbeleid te militaristisch invult (zie de plannen voor een Europese interventiemacht). Zij stelt daartegenover een niet-militaire conflictpreventie, door aan ontwikkelingspolitiek en juridische bijstand te doen en vooral door de productie van en de handel in wapens in te dammen. Concreet eisen de NGO's een verbod op de productie en verspreiding van clusterbommen en wapens met verarmd uranium, alsook maatregelen om de verspreiding van lichte wapens tegen te gaan.

Binnen het NGO-forum zijn tenslotte de migrantenorganisaties vragende partij voor een coherent Europees immigratiebeleid dat niet leidt tot een Fort Europa maar waarin vluchtelingen een kans (en dus een verblijfsvergunning) krijgen. Harmonisering mag volgens Amnesty International en OCIV niet leiden tot een neerwaartse spiraal. Het gevaar is reëel dat de lidstaten gaan kiezen voor een standaardnorm op basis van de kleinste gemene deler, dit uit vrees dat asielzoekers bescherming zullen zoeken in de lidstaat met de meest gunstige asielprocedure, luidt het. "België gaat niet ver genoeg in zijn voorstellen tot harmonisatie", meent Koen De Mesmaeker van OCIV. "Bovendien worden asiel en migratie steeds door elkaar gehaald, waardoor asielzoekers en vluchtelingen de dupe dreigen te worden van maatregelen tegen illegale immigratie".