Nederlands onderzoek brengt hoornloze koe stap dichter

In heel wat landen worden kalveren onthoornd om verwondingen bij mens en dier te vermijden. Omdat aangeboren hoornloosheid van nature voorkomt bij rundvee, heeft het Nederlandse onderzoekscentrum Wageningen UR Livestock Research de mogelijkheden van hoornloos fokken onderzocht. “We verwachten dat we binnen tien jaar hoornloze stieren kunnen kweken met een hoge fokwaarde voor melkproductie”, klinkt het.

In de Europese Unie is het onthoornen van runderen een wijdverspreide praktijk. Bij 82 procent van het melkvee, 63 procent van de zoogkoeien en 39 procent van het ander vleesvee wordt de techniek toegepast. Het aantal onthoornde dieren ligt het hoogst in Noord-Europa, al zijn er flinke nationale en zelfs lokale verschillen.

Omdat er steeds meer kritiek komt op het onthoornen, zijn steeds meer fokkerijorganisaties geïnteresseerd in het kweken met hoornloze stieren. Het niet langer onthoornen van de dieren zou het dierenwelzijn ten goede komen. Maar tot op vandaag zijn er nog weinig hoornloze stieren beschikbaar voor kunstmatige inseminatie. De fokwaarden van deze stieren voor melkproductie zijn dan ook vaak laag in vergelijking met andere veelgebruikte stieren.

Volgens de Nederlandse onderzoekers moet bij het fokken op hoornloosheid een balans gezocht worden tussen het verankeren van hoornloosheid in de populatie, genetische vooruitgang en minimalisatie van inteelt. “De beschikbare hoornloze stieren zijn onderling tamelijk sterk verwant, maar met een verstandig fokprogramma kan het risico op inteelt en verwantschap beperkt worden”, luidt het.

Bij Wageningen UR Livestock Research geloven ze sterk in selecties met merkers. Daardoor moeten ze binnen de tien jaar in staat zijn om hoornloze stieren te kweken met een hoge fokwaarde voor melkproductie. Een veehouder kan verschillende strategieën volgen om hoornloosheid in zijn veestapel te fokken. Het geleidelijk inzetten van hoornloze stieren is naar verwachting de beste strategie. Na 10 jaar is dan de helft van de nieuwgeboren kalveren hoornloos met een gelijkwaardige fokwaarde.

Niet alleen kan genetische selectie een antwoord bieden op het onthoornen van koeien. Ook de methaanuitstoot van runderen kan wellicht sterk beperkt worden met behulp van deze techniek. Deense onderzoekers gaan ervan uit dat er sprake is van genetische variatie voor de eigenschap in kwestie, zodat daar in de fokkerij kan op worden geselecteerd.

Meer informatie: Wenselijkheid en mogelijkheden voor het fokken van hoornloze stieren