Natuurverenigingen vinden inhoud gelekte onderhandelingsnota tussen regering en boeren “hallucinant”

Onderhandelingsnota

De Vlaamse regering plant donderdag opnieuw een overleg met de grootste landbouworganisaties. Na weken van blokkades en protesten door boze boeren overweegt de Vlaamse regering toegevingen te doen om tegemoet te komen aan de verzuchtingen van de boeren. De landbouwers vragen onder meer maatregelen om hun administratieve lasten te verlagen en de landbouwgrond in Vlaanderen beter te beschermen. De regering en de landbouworganisaties zaten hierover eerder al samen maar bereikten toen geen akkoord.

De voorliggende onderhandelingsnota voor het geplande overleg morgen is inmiddels gelekt. In de nota staat onder meer dat landbouwgronden op enkele uitzonderingen na niet meer zouden kunnen worden omgezet in natuurgebied. Daarnaast zouden de rapporteringsvoorwaarden versoepelen voor boeren die water willen oppompen en zouden boeren toelating krijgen om te bemesten in natuurgebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Dat schrijft VRT NWS. Over sommige opgelijste agendapunten zou er nog geen eensgezindheid zijn tussen de regeringspartijen.

Natuurpunt en BBL konden de inhoud van de voorliggende onderhandelingsnota inkijken en waarschuwen voor een “juridisch moeras”’ als gevolg van de tegemoetkomingen die de Vlaamse regering overweegt voor de landbouwsector. De inhoud van de nota staat volgens de milieu- en natuurorganisaties haaks op de afspraken in het regeerakkoord en op het natuur- en milieubeleid. De verenigingen stellen dat het net extra problemen zal creëren voor de boeren en zal uitmonden in juridische veroordelingen. "Wat er op tafel ligt is hallucinant. Dit lost geen problemen voor de landbouwers op, maar creëert er nieuwe. De fundamenten van 30 jaar natuur- en milieubeleid worden onderuitgehaald", zegt Danny Jacobs, directeur van Bond Beter Leefmilieu.

Ook bij Natuurpunt kookt het bloed. "Dit gaat over veel meer dan landbouw alleen. Wat voorligt, dreigt nefast te zijn voor ons milieu en onze natuur en finaal ook voor de gezondheid en het welzijn van de burger. Dat is eigenlijk de essentie van wat hier op het spel staat", legt Natuurpunt-voorzitter Vangansbeke uit.

Natuurpunt en BBL hadden woensdag ook een gesprek met minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v). Bij minister Brouns zelf was achteraf te horen dat het overleg "constructief" is verlopen.

Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) begrijpt dat natuur- en milieuorganisaties zich bedreigd voelen door de standpunten in de onderhandelingsnota, maar op de lange termijn zijn die zaken volgens ABS ook positief voor natuur en milieu. "Landbouwgrond is vogelvrij, natuurgebied niet", vindt Mark Wulfrancke, woordvoerder van ABS. Hij dringt aan op een duidelijke afbakening van agrarisch gebied en natuurgebied. ABS vraagt daarbij om transparant overleg "in het maatschappelijk belang". Vooral de "gesubsidieerde aankoop" van landbouwgronden is een doorn in het oog voor de landbouworganisatie.

Natuurpunt en BBL waarschuwen dat de toegevingen die op tafel liggen juridische problemen zouden opleveren. De milieu- en natuurorganisaties stellen dat de stop op het omzetten van landbouwgrond in natuurgebied een belemmering zou zijn om de verplichtingen van het Ruimtelijk Structuurplan te realiseren. Volgens dat plan, dat geldt van 1997, moet er nog steeds 50 procent extra natuur gevonden worden en 75 procent bebost. Indien landbouwgrond effectief niet meer zou kunnen worden ingezet voor de uitvoering van dit plan, is het voorlopig nog onduidelijk hoe dit verder moet. "De vraag is of de natuurdoelstellingen nog haalbaar zijn in de huidige Vlaamse context", vraagt Wulfrancke van ABS zich af. "Toen de regels werden opgesteld was er minder aandacht voor klimaatverandering. Ook de droogte en verstedelijking zijn toegenomen."

De natuur- en milieuorganisaties willen ingaan tegen de polarisatie die lijkt toe te nemen tussen natuur en landbouw. In een gezamenlijk persbericht reiken Natuurpunt en BBL de landbouworganisaties de hand en hameren ze op de noodzaak van een oplossing "die zowel goed is voor de landbouw als voor de natuur." De organisaties benadrukken dat beide kanten elkaars belangen moeten erkennen. “Een leefbaar inkomen voor de landbouwers, bestaanszekerheid voor de sector, een duurzaam landbouwmodel dat de draagkracht van ons ecosysteem respecteert en een natuur die floreert", klinkt het.

Natuurorganisaties niet uitgenodigd bij onderhandeling

Hoewel Natuurpunt en BBL meermaals verzocht hebben om deel te nemen aan de onderhandelingsgesprekken werd hier niet op ingegaan. Tientallen vrijwilligers van Natuurpunt hebben daarom woensdag actiegevoerd op het Martelaarsplein in Brussel. Met dichtgeplakte monden en de slogan “Natuur heeft geen stem (meer)” klaagt de natuurorganisatie de manier aan waarop de overheid de boerenprotesten aanpakt en waarbij natuurorganisaties volgens hen “monddood” worden gemaakt in het lopende overleg tussen de Vlaamse regering en de grote landbouworganisaties. "We worden de mond gesnoerd, terwijl de regering in haar gesprekken met de landbouworganisaties afstevent op een verslechtering van de natuur en het milieu", besluit Bart Vangansbeke, voorzitter van Natuurpunt.

Boerenbond liet in een summiere reactie weten dat "de onderhandelingen aan de onderhandelingstafel worden gevoerd met de gesprekpartners die daar rond de tafel zitten".