Na succesvolle jaren doet deelname aan MTC melkveehouders momenteel pijn

De MTC-melkprijzen voor dit jaar zijn vastgesteld op 34 cent (zonder toeslagen en afgelijnd op de Milcobel-prijs), terwijl er op de markt momenteel 44 cent betaald wordt. Ook voor de komende maanden wordt een historisch hoge melkprijs verwacht met als gevolg dat MTC-deelnemers, 201 melkveehouders in Vlaanderen, goed voor circa 100 miljoen liter melk, 9 cent per liter extra waarborg moeten betalen. De melkveehouders hebben inmiddels een negende bijstorting gedaan van 1 cent per liter melk, waarvoor ze de melkprijs via MTC vastleggen. Dit bedrag (9x1) komt bovenop de al betaalde basis waarborg van 8 cent waardoor het totaal op 17 cent per liter uitkomt.

Deze waarborg dient om het mogelijk verschil tussen termijnprijs en fysieke prijs te compenseren. Deze waarborg wordt dus gebruikt om het uiteindelijke verschil tussen de fysieke markt en de termijnmarkt terug te kunnen betalen.  Dit bedrag wordt uiteindelijk betaald aan kopers die de melkprijs voor 34 cent hebben vastgelegd, maar hun melk nu duurder moeten aankopen op de fysieke markt. Dit is de werking van de termijnmark in een notendop. Met deelname aan de beurs kunnen melkveehouders hun risico inperken en op een gegarandeerde melkprijs en voederkost rekenen.

Geluk van de MTC boeren gekeerd

MTC-directeur Coucke legt het systeem van de waarborgstortingen uit: “MTC heeft de melkprijs op voorhand, voor 2022, vastgelegd aan 34ct/L en verrekent het verschil met de fysieke zuivelmarkt met de leden-melkveehouders. Het probleem is echter dat dit verschil voor alle afgedekte posities in de toekomst, dus voor een gans jaar, steeds gegarandeerd moet kunnen worden, waardoor er dus grote bedragen moeten vooruitbetaald worden. Indien de markt terug daalt, wordt die extra waarborg geleidelijk teruggestort.”

Sinds de oprichting van MTC in 2017 kregen boeren jaren achter elkaar meer voor hun melk, omdat de garantieprijs hoger lag dan de prijs op de fysieke markt. Sinds corona is het geluk van de melkveehouders op de beurs gekeerd. “Na een aantal succesvolle jaren is het jammer dan we nu minder inkomsten hebben via MTC”, zegt de Limburgse melkveehouder Bert Keppens die een gedeelte van zijn melkplas via de coöperatieve verkoopt. “In het voorjaar van 2021 is de prijs voor 2022 vastgesteld op 34 cent en dat was toen gezien de melkprijs van de melkerij van 27 cent een goede deal. Nu ligt dat anders. Maar dit hoort er ook bij. Daar kunnen we MTC niet de schuld van geven.”

Coucke erkent dit, maar verklaart dat MTC een voorschot had genomen op de komende ledenaanwas in oktober 2021. In voorgaande jaren was het ledenaantal steeds verdubbeld. Hierop werd besloten om – hierop vooruitlopend - in de loop van 2021 al 27 procent extra melk vast te leggen voor 2022. “Doordat de melkprijs vanaf oktober plotseling feller is gaan stijgen, is het aantal af te dekken liters maar met 20 procent gestegen. Dit betekent dat er geen sprake is van een overschot van 27 procent, maar van 7 procent, en dit voor slechts 5 maanden of 3 procent op jaarbasis.”

De bestuurder betreurt dat de boeren momenteel virtuele verliezen moeten slikken, maar hij benadrukt dat dit tot de risico’s van deelname behoort. “Op dit risico heb ik ook in de goede jaren tijdens elke ledenvergadering gewezen. MTC is niet per se bedoeld om meer te verdienen, maar wel om je risico’s af te dekken, de prijsdalen en pieken af te vlakken.” Hij benadrukt dat uit een ledenenquête in de eerste maanden van vorig jaar 80 procent van de MTC-leden tevreden was met een melkprijs van 34 cent oftewel 4ct/L boven het langjarig gemiddelde.

Coucke heeft er alle hoop op dat de situatie zich zal herstellen. Bij een dalende melkprijs krijgen melkveehouders waarborg terug. Voor volgend jaar wordt er ingezet op melkprijzen rond de 40 cent (basisprijs excl. toeslagen), maar volgens de bestuurder is de vraag op de termijnmarkt momenteel zeer gering. “Door de hoge melkprijs van het moment zijn bedrijven niet geneigd om nu al grote volumes tegen hoge prijzen melk vast te leggen voor volgend jaar.”