N-VA en cd&v verdelen de vijf provincies onder elkaar

Provincie Oost-Vlaanderen

Eenzelfde beeld als in Antwerpen zien we in de provincie Oost-Vlaanderen, al zijn de verschillen er minder uitgesproken. N-VA is de grootste met 22,7 procent van de stemmen (+1,3%), Vlaams Belang staat op de tweede plaats met 18,2 procent (+4,1%) en cd&v volgt op de derde plaats met 16,9 procent (-1,1%). Vooruit wint kiezers en behaalt 13,9 procent (+4,2%). Ook hier zijn Open Vld (-7%) en Groen (-2,1%) de verliezers, al is dat bij Open Vld veel meer uitgesproken.

Ook de Oost-Vlaamse provincieraad telt 36 zetels. Om een coalitie te vormen zijn er in elk geval drie partijen nodig. De huidige coalitie van N-VA (9 zetels), cd&v (7 zetels) en Groen (4 zetels) zou in theorie kunnen verder gezet worden, maar intussen is duidelijk dat Groen afvalt en vervangen wordt door Vooruit. Samen heeft de coalitie 21 zetels, een relatief comfortabele meerderheid.

De provincie telt vandaag vier gedeputeerden. Kurt Moens en An Vervliet zetelen voor N-VA in de deputatie, Filip Van Laecke voor cd&v en Riet Gillis voor Groen. De bevoegdheden die voor landbouw belangrijk zijn zitten grotendeels geconcentreerd bij Filip Van Laecke die in juni nog zijn partijgenote Leentje Grillaert verving nadat zij werd verkozen voor het federaal parlement. Van Laecke is bevoegd voor het vergunningenbeleid, voor landbouw en plattelandsbeleid en voor het integraal waterbeleid. Milieu en natuur zit bij Riet Gillis.

De kans is groot dat de N-VA-gedeputeerden aanblijven, want zij haalden voor hun partij de meeste voorkeursstemmen. Voor cd&v moet Filip Van Laecke vier partijgenoten laten voorgaan, waaronder nationale kopstukken Joke Schauvliege en Vincent Van Peteghem, maar ook Nele Cleemput, schepen in Dendermonde en Kruisem-burgemeester Joop Verzele. Bij Vooruit heeft Conner Rousseau het grootste aantal voorkeursstemmen, maar de kans lijkt klein dat hij een provinciaal mandaat gaat opnemen. De volgende voor de partij is Dagmar Beernaert uit Oudenaarde. Zij greep in juni nog net naast een zitje in het Vlaams parlement.

Provincie West-Vlaanderen

In West-Vlaanderen blijft cd&v overtuigend de grootste met 25,6 procent van de stemmen, al verliest de partij wel een fractie van haar kiezers (-0,3%). N-VA gaat dat weer heel lichtjes vooruit (+0,8%) en behaalt 20,3 procent. Vlaamse Belang haalt de grootste winst (+5,5%) en komt uit op 19,6 procent. Ook Vooruit is bij de winnaars en plust met 3,4 procent tot 15,8 procent. Net als in de andere provincies zijn Open Vld (-5,4%) en Groen (-4,9%) de grote verliezers.

Als we naar de zetelverdeling kijken, dan zijn ook in West-Vlaanderen 36 zetels de verdelen. Cd&v wint een zetel (11). Vlaams Belang wint er maar liefst drie en komt uit op acht zetels, terwijl N-VA zijn zetels weet te behouden (7). Vooruit gaat één zetel vooruit (6) en Open Vld en Groen verliezen respectievelijk drie en twee zetels waardoor ze er elk nog twee overhouden. De huidige coalitie van cd&v, Open Vld en Vooruit zou een nipte meerderheid kunnen behouden, maar er klinken stemmen om Open Vld in de coalitie te vervangen door N-VA.

Net als Oost-Vlaanderen telt West-Vlaanderen vier gedeputeerden. Vandaag zijn dat nog Bart Naeyaert en Jean de Bethune voor cd&v, Sabien Lahaye-Battheu voor Open Vld en Jurgen Vanlerberghe voor Vooruit. De belangrijkste bevoegdheden bevinden zich in de handen van Bart Naeyaert. Hij is zowel bevoegd voor omgevingsvergunningen, voor landbouw en visserij, voor plattelandsbeleid als voor Integraal waterbeleid. De bevoegdheid milieu, natuur en landschap zit bij Jurgen Vanlergberghe.

Of deze gedeputeerden verder gaan, hangt in eerste instantie van de te vormen coalitie af. Jean de Béthune blijft na Hilde Crevits de populairste in zijn provincie. Bart Naeyaert moet partijgenoten Lies Laridon, die 17 jaar burgemeester was van Diksmuide maar nu de sjerp moet afstaan, en Els Kindt, schepen in Lichtervelde en provincieraadslid, laten voorgaan. Bij Vooruit blijft Jurgen Vanlerberghe de populairste, net als Sabien Lahaye-Battheu dat blijft voor Open Vld. Bij N-VA haalt Kelly Detavernier, schepen in Kortrijk, de meeste voorkeursstemmen.

Provincie Limburg

De provincie met het laagste inwonersaantal is Limburg. Net als in West-Vlaanderen blijft cd&v er de grootste partij met een kwart van de stemmen (25,4%). N-VA verliest licht (-0,7%) maar behoudt met 20,8 procent de tweede plaats. Vlaams Belang wint ruim vijf procent stemmen en haalt een score van 17,9 procent. In tegenstelling tot de andere provincies kan Vooruit hier geen stemmen winnen: een daling van één procent tot 14,4 procent. De achteruitgang van Groen en Open Vld blijft ook iets beperkter dan in de andere provincies, zij gaan respectievelijk 2,1 procent en 3,5 procent achteruit.

Als enige provincie telt de Limburgse provincieraad maar 31 zetels. De afgelopen periode hadden cd&v, N-VA en Open Vld een coalitie gesloten. Het Nieuwsblad had uit verschillende bronnen vernomen dat er een voorakkoord bestond tussen N-VA, Vooruit en Open Vld. Volgens de krant is het “een deal van de hand van Zuhal Demir”. Zij wou naar verluidt zo cd&v uit het provinciebestuur houden. Maar dat plan is mislukt, want cd&v werd niet alleen zo’n vijf procent groter dan N-VA, zonder de christendemocraten is er ook geen meerderheid mogelijk. Bovendien heeft cd&v initiatiefrecht. Op zich heeft cd&v (10 zetels) genoeg aan N-VA (7 zetels) om een meerderheid te vormen. Maar willen de christendemocraten het voorakkoord van N-VA afstraffen, dan kunnen ze ervoor kiezen om samen met Vooruit (4 zetels) en Open Vld (3 zetels) verder te gaan.

Limburg telt vandaag vier gedeputeerden. Inge Moors van cd&v is eerste gedeputeerde en bevoegd voor omgevingsvergunningen, landbouw, platteland en de Limburgse praktijkcentra. Haar partijgenoot Tom Vandeput is eveneens gedeputeerde, net als Bert Lambrechts (N-VA) die bevoegd is voor milieu en natuur, en Igor Philtjens (Open Vld). Als we naar hun voorkeursstemmen van afgelopen zondag kijken, dan is duidelijk dat Tom Vandeput wellicht op post blijft. Hij haalt de meeste voorkeursstemmen in de provincie. Inge Moors moet Jo Brouns en Raf Drieskens laten voorgaan. Bij N-VA heeft Lambrechts de meeste voorkeursstemmen, net als zijn collega-gedeputeerde Philtjens die heeft voor Open Vld. Bij Vooruit haalt Els Robeyns de meeste stemmen.