Mogelijk Mercosur-compensatiefonds voor Europese boeren voedt de ongerustheid
nieuwsDe Franse boeren kondigden al actie aan tegen de onderhandelingen over Mercosur die half november op de agenda staan van de G20, maar ook in Vlaanderen en bij uitbreiding in de rest van Europa is heel wat ongenoegen over dit nakende vrijhandelsakkoord. “Dat Europa nu overweegt om een compensatiefonds op te richten, verontrust ons meer dan het ons geruststelt”, zeggen een reeks Europese organisaties. ABS spreekt van een “schijnvertoning in plaats van een echte oplossing”.
Het mogelijke vrijhandelsakkoord met de Mercosurlanden, Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay, kent een lange voorgeschiedenis. Al in 2010 zijn de onderhandelingen begonnen over een vrijhandelsverdrag. Waar de export van de Europese Unie naar Mercosur vooral bestaat uit industriële producten, importeert de EU vooral landbouwproducten uit Mercosur. Dat is meteen ook de reden waarom er zoveel onrust is in landbouwmiddens over een mogelijke handelsovereenkomst.
Hoewel de onderhandelingen eigenlijk in 2019 werden afgerond, kreeg het Mercosurakkoord nooit een finale goedkeuring in Europa. Tijdens de G20-top die start op 18 november in Rio de Janeiro willen de EU en de Mercosurlanden de onderhandelingen opnieuw oppikken. Vanuit de EU is er vooral een vraag naar een ‘level playing field’: de eisen die de unie aan de eigen producenten oplegt op vlak van duurzaamheid, voedselveiligheid en dierenwelzijn moeten ook gelden voor alle ingevoerde producten. Ook ons land is voorstander van deze zogenaamde spiegelclausules.

Zijn spiegelclausules de redding voor het Mercosur-akkoord?
29 februari 2024Hoewel deze spiegelclausules op papier een vrij simpel concept blijken, is de vertaling ervan in een vrijhandelsakkoord extreem moeilijk en bijna niet uitvoerbaar, zei Dirk De Bièvre, professor Internationale Politiek aan de UAntwerpen daar eerder over. Dat lijkt ook de Europese Unie te beseffen. Daarom heeft de Commissie het voorstel gelanceerd om een compensatiefonds op te richten voor de Europese boeren. Dat initiatief is in het verkeerde keelgat geschoten van verschillende Europese sectororganisaties. Samen met de Europese koepel van landbouworganisaties Copa-Cogeca reageren ook de federaties van de pluimveeverwerkers (AVEC), van de suikerverwerkers (CEFS), van de maïsproductie (CEPM) en van de suikerbietplanters (CIBE) misnoegd in een persbericht. “Wij zien dit compensatiefonds als een provocatie”, klinkt het.
Volgens de Europese sectorfederaties lost het compensatiefonds de problemen van het handelsakkoord niet op. “In plaats van het debat af te leiden met dergelijke voorstellen, zou de Commissie in plaats daarvan rekening moeten houden met de echte bezorgdheden. Denk daarbij aan de impact van het akkoord op gevoelige sectoren zoals pluimvee, rundvlees, maïs en suiker, aan het gebrek aan wederkerigheid in productienormen en aan de mogelijke achteruitgang van het milieu en het verlies aan biodiversiteit in de Mercosurlanden.”

Mercosur meer dan ooit doorn in het oog
26 februari 2024De organisaties vinden dan ook dat de Europese Unie moet rekening houden met de conclusies van de Strategische Dialoog over de toekomst van de landbouw. Daarin wordt benadrukt dat de Commissie haar onderhandelingsstrategieën “grondig moet herzien” en dat er meer wederkerigheid moet komen. “Elke andere aanpak zou onze sectoren die al verzwakt zijn door een moeilijke economische en klimatologische context, in gevaar brengen en zou ervoor kunnen zorgen dat de grote spanningen in de Europese landbouwsector van begin dit jaar, alleen maar groter zouden worden”, aldus Copa-Cogeca en de andere vier organisaties.
In eigen land klinkt er gelijkaardige kritiek op het Mercosurakkoord. ABS-voorzitter Hendrik Vandamme noemt het compensatiefonds “een fonds vooral gericht op het rustig houden van de Europese boeren”. “Als dit akkoord in Rio zou bekrachtigd worden, dan maakt de huidige én de eraan komende Europese Commissie de baan vrij voor de import van producten die tot stand komen met producten die wij hier niet mogen gebruiken”, meent Vandamme. “De cruciale wederkerigheid met betrekking tot productienormen en arbeidsvoorwaarden ontbreekt en de risico’s voor het milieu en de biodiversiteit in Zuid-Amerika zijn hiermee niet weg.” Volgens hem zou dit ervoor zorgen dat de straat opnieuw het actieterrein wordt van de boeren.
