BFA-voorstel voor aanpak varkenscrisis schiet in verkeerde keelgat van ABS

Nood aan adem- en ondernemingsruimte

ABS reageert fors op het voorstel dat BFA lanceerde tijdens haar algemene vergadering. "De visie van BFA over een 'licentie om te produceren' lijkt rechtstreeks uit de mond te komen van dierenrechtenactivisten die tegen elke vorm van dierlijke productie zijn. 'Jullie stallen voldoen niet', is de boodschap die gebracht wordt. Volgens ABS is het een boodschap die bij de varkenshouders keihard is binnengekomen. "Een mentale klap", zo hoorde de voorzitter bij zijn leden. Vandamme wijst erop dat varkensstallen vandaag al meerdere controles ondergaan bij de diverse audits.

De oproep aan de overheid om een aantal kleine bijdragen dit jaar te schrappen, noemt ABS sympathiek. "Al deze bijdragen samen, zijn best wel groot, maar ten opzichte van de maandelijkse verliezen stellen ze niet zo veel voor en het is een eenmalig klein doekje voor het bloeden", klinkt het. Katrien D’hooghe wijst erop dat dit niet de enige voorstellen zijn die aan de overheid werden voorgelegd. Zo wordt onder meer opgeroepen om nog meer in te zetten op het openen en behouden van exportmarkten, een schadeloosstelling in het kader van de Covid-maatregelen, het nog meer promoten van “varkensvlees van bij ons”, enz.

Over het 'licence to produce'-voorstel van BFA is de voorzitter echter niet te spreken. "Wordt er aangestuurd op een harde, ijskoude sanering? Er wordt gesproken over het uit gebruik nemen van stallen zonder enige compensatie. BFA gaat er zeer gemakkelijk vanuit dat redelijk wat stallen niet aan de standaardeisen voldoen, een beschuldiging die kan tellen. Als de 'standaardeisen' hoog genoeg gelegd worden, reken er dan maar op dat veel bedrijven verplicht zullen sluiten. Een ander deel zal moeten investeren om te voldoen. Ga er maar vanuit dat de 'standaardeisen' van morgen, niet die van vandaag zullen zijn. In deze optiek zullen nieuwe zware financiële lasten de schouders van de varkensboeren belasten", meent Vandamme.

ABS zegt te passen voor een dergelijke kille aanpak. "We passen voor een aanpak waarbij het enige perspectief voor de varkenshouder is om de zaak te sluiten of een bijkomende leningslast te torsen. We gaan volop voor een varkenshouderij waarbij de varkenshouder terug adem- en levensruimte krijgt. Dat zal zeer waarschijnlijk met een kleinere varkenshouderij zijn. Maak ruimte voor een deel warme sanering, waarbij ook de eraan gerelateerde NER’s uit de markt gekocht worden. Zorg bij uitbreiding voor  een voedselbeleid waarbij groei en ontwikkeling van bedrijven niet langer synoniem is van meer, méér en nog méér." De voorzitter wijst erop dat Vlaanderen, en bij uitbreiding Europa, nood heeft aan "een echt voedselbeleid waar de boer een centrale plaats krijgt en een bestaansrecht, met meer dan een magere onkostenvergoeding".

Tot slot lanceert ABS een oproep aan de beleidsmakers, Vlaams en Europees, én aan andere ketenspelers. "We vragen uitdrukkelijk om uit de ivoren toren en de bijhorende bubbel te stappen. Stop met het versturen van voorgekauwde typebrieven als reactie op noodkreten en ga de boer op, luister en doe inspiratie op voor een toekomstgericht voedselbeleid. Kom los van de eigen ideologie en wereldbeelden en luister naar wie op het terrein actief is."

"Voorstel gelanceerd vanuit oprechte bezorgdheid"

Volgens BFA heeft ABS het 'license to produce'-voorstel verkeerd geïnterpreteerd. "We hebben dit gelanceerd vanuit een oprechte bezorgdheid over alle uitdagingen die op de varkenshouders afkomen", zegt D'hooghe. "Iedereen in de varkenskolom is ervan overtuigd dat het zo niet verder kan. In plaats van van crisis naar crisis te gaan in de varkenshouderij, moet er dringend werk gemaakt worden van een toekomstvisie: wat verwachten we van een duurzame varkenshouderij anno 2030?". De BFA-directeur merkt dat er binnen de varkenskolom nog geen eensgezindheid over deze visie bestaat en noemt het zeer jammer dat constructieve voorstellen fout geïnterpreteerd worden.

BFA verwijst daarmee naar de verschillende thema's die op de sector afkomen: antibioticareductie, dierenwelzijn, stikstofemissie, biologische productie, enz. "Het is allemaal belangrijk. Alleen, hoe verzoenen we de verschillende eisen met elkaar? Waar dieren meer ruimte geven voor de ene problematiek een oplossing kan bieden, is dat misschien niet het geval voor een andere problematiek", legt D'hooghe uit. Het is in die brede visie dat de sectorfederatie zijn voorstel lanceerde. "Een 'licence to produce'-certificaat zou hierbij, naar analogie met de EPC-score van huizen, ruimte kunnen bieden om deze verschillende elementen met elkaar te verzoenen en zo boeren opnieuw adem- en ondernemingsruimte geven."

"ABS vraagt ruimte voor een deel warme sanering omdat we zeer waarschijnlijk met een kleinere varkenshouderij verder zullen gaan. Is het dan verkeerd om na te denken over de manier waarop we een toekomstgerichte varkenssector vorm willen geven? En is het dan verkeerd te stellen dat stallen die echt verouderd zijn (en die zijn er heus nog wel) misschien eerder uit productie genomen moeten worden dan stallen met toekomstperspectief?", vraagt BFA zich af. "Wij sturen uiteraard niet aan op een harde, ijskoude sanering. En wie die boodschap meent gehoord te hebben, heeft niet goed geluisterd."

De federatie wijst erop dat het al weken vraagt en ijvert voor aandacht en steun voor de crisis in de varkenshouderij. "En bij deze herhalen we nogmaals de oproep – die we ook op onze algemene vergadering hebben gedaan – naar alle betrokken stakeholders en ketenpartijen om in een constructieve geest samen te zoeken naar oplossingen in plaats van schuldigen te zoeken en terug te plooien op het eigen gelijk", besluit D'hooghe.