Milcobel rammelt aan de deur in Noord-Frankrijk

Hoe ziet de zuivelmarkt er vandaag uit?

Tom Schiettecat: "Wij hebben voor augustus de standaard melkprijs moeten verlagen met een halve euro en komen nu uit op 37 euro per liter. Dat komt met premies neer op een reëel uitbetaalde melkprijs van zo’n 41,15 euro per 100 liter. Waar 2022 het jaar was van recordopbrengsten voor de melk is 2023 het jaar van de recorddaling van de prijs. Daar waar de reëel uitbetaalde melkprijs begin 2023 nog 55 euro per hectoliter bedroeg, stellen we de voorbije maanden een opmerkelijke daling vast van de markten. Dat zorgt uiteraard voor de nodige zorgen bij onze melkveehouders."

Komt de rentabiliteit bij melkveehouders in gevaar?

"Adviseurs waarschuwen daarvoor. Niet alleen de melkopbrengsten zijn gedaald, ook de kosten blijven op een hoog niveau liggen. Alhoewel de kostprijs per bedrijf sterk verschilt, ligt deze ergens in de range tussen de 32 en 36 cent per liter. Veel bedrijven komen momenteel zeker nog uit de kosten, maar je merkt duidelijk ongerustheid in de sector."

Is de bodem in zicht?

"Experts voorspelden eerder dit jaar een kentering in het vierde kwartaal van dit jaar. Dit herstel blijft vooralsnog uit en het is onduidelijk wanneer het dieptepunt bereikt is. Momenteel ondervindt de markt veel hinder van een slabakkenede Chinese vraag. China is een bepalende speler op de wereldmarkt. Het lijkt erop dat het land nog grote zuivelreserves heeft waar het uit put. Anderzijds draait daar de economie ook niet bepaald goed en dat heeft impact op de vraag. Naast de tegenvallende vraag zie je verder dat de productie in Europa verder lichtjes stijgt."  

Stijgt de aanvoer in België ook? Zijn de dalende melkprijzen geen stimulans om minder te produceren?

"Dat zou je op zich wel verwachten. Vorig jaar zijn boeren harder gaan melken door meer krachtvoeder toe te dienen. Daarnaast hebben veel bedrijven geïnvesteerd in robots waardoor het aantal melkmomenten op een dag toeneemt en de productiviteit van de koe. Hierdoor is de productie in 2022 sterk gestegen, in sommige maanden zelfs met meer dan 10 procent ten opzichte van 2021. Alhoewel de krachtvoergift inmiddels wel genormaliseerd zal zijn, zie je nog steeds de invloed van de robotisering. In de zomermaanden lag de melkaanvoer bij Milcobel daarom nog 1,5 procent hoger dan vorig jaar."

Hoe ontwikkelt jullie ledenbestand zich? Last van de 'war for milk'?

"We zijn van 1.800 leden in 2022 gegaan, naar 1.700 leden nu. Die daling komt vooral door leden die in 2021 hun opzeg gedaan hebben. Als je in de tweede helft van het jaar opzegt, gaat de opzegtermijn in januari het jaar erop in. Ik kan niet ontkennen dat we toen felle concurrentie ondervonden van andere zuivelaars. In 2022, toen Milcobel tot de best betalende zuivelbedrijven van Europa behoorden, is het aantal uittredende leden beperkt geweest."

Wat doen jullie om de trend van het dalende ledenaantal te keren?

"Wij hebben ons aanwervingsbeleid geïntensiveerd om meer leden aan te trekken, onder meer door de aanwerving van twee extra fieldmedewerkers met de focus op acquisitie. Zij informeren melkveehouders over de ontwikkeling van Milcobel en het Feniks-programma. Binnen dat programma zetten we in op het reduceren van de kosten en het maximaliseren van de toegevoegde waarde van onze zuivelproductie. Een goed voorbeeld hiervan is de samenwerking met Arla waarmee we hoogwaardige weistromen uitwisselen. Momenteel worden de lijnen in Langemark aangepast; alles zit op schema om zoals gepland vanaf januari volgend jaar te starten met de productie van hoogwaardig weiconcentraat. Dit betekent uiteraard een plus op onze melkprijs. Naast dit alles hebben we ook onze toetredingsvoorwaarden aangepast waardoor het vooral voor jonge boeren nog interessanter is om Milcobel-coöperant te worden."

Wat is jullie concrete doelstellig wat betreft ledenwerving?

"We zijn op zoek naar minimaal 100 miljoen liter (zo’n 100 gemiddelde melkveebedrijven, red.) extra melk voor onze mozarellaproductie in Langemark. We hebben momenteel twee lijnen en zouden in functie van de potentiële vraag de tweede lijn kunnen uitbreiden of een derde lijn bijplaatsen. Voor deze investering vormt de aanvoer van extra ledenmelk de beste basis."  

Levert de geïntensiveerde acquisitie al extra leden op?

"Jazeker, zowel in zowel in België als Noord-Frankrijk mochten we dit jaar al nieuwe leden verwelkomen."

Noord-Frankrijk? Heeft de war for milk jullie naar het zuiden doen uitwijken?

"Nee hoor. We hebben onze acquisitie-inspanningen geïntensiveerd in het totale gebied waar we actief zijn. We werken al jaren op Noord-Frankrijk dat op een boogscheut gelegen is van onze fabriek in Langemark. Door de uitbreiding met zeven bedrijven zitten we daar nu op 50 leden. We merken daar wel iets minder concurrentie van andere zuivelverwerkers, maar anderzijds hebben melkveehouders hier vaker te maken met langetermijncontracten met hun afnemers. Daardoor zijn ze minder flexibel. We zien wel veel interesse voor onze afnamegarantie. In Frankrijk gelden er vaak verschillende prijzen voor verschillende gecontracteerde melkvolumes per melkveebedrijf. Bij ons geldt de prijssystematiek over het gehele melkvolume."

U verwacht dat de groei in melkaanvoer begrensd is. Is acquisitie voldoende om de melkaanvoer op peil te houden of zelf te verhogen? Of kijkt u ook naar alternatieven? Andere zuivelverwerkers zijn inmiddels ook op de kar van plantaardige zuivel gesprongen.

"We hebben vorig jaar 1,4 miljard liter melk verwerkt, net zoals in 2021. Ook dit jaar verwachten we op dit volume uit te komen. Wat de toekomst brengt, is moeilijk te voorspellen, maar ondernemen is vooruitzien. In anticipatie op een krapte in de melkaanvoer zijn we vorig jaar opnieuw gestart met de ontwikkeling van non-dairy producten. Zo drogen we inuline uit chicorei. Dat soort activiteiten zijn momenteel nog beperkt, maar dat kan altijd toenemen."