Mestproducent DCM geeft Afrikaanse landbouw vleugels met vleermuizenmest

Het project is opgestart door Mulweli Rebelo, de lokale verantwoordelijke voor het GUANO-mestproject in Mozambique. Luc Janssens, senior business development manager bij DCM, is vervolgens gevraagd door de ngo Exchange vzw als coach om het project mee vorm te geven. In verschillende landen in Zuid-Amerika en Afrika, bijvoorbeeld Madagaskar, wordt de guanomest al beperkt ontgonnen en gebruikt bij de teelt van groenten en andere planten zoals suikerriet. De guanomest wordt ook in bepaalde landen reeds al in kleine verpakkingen en verkocht voor hobbygebruik.

Anders dan koeien en paarden

Het hoeft niet te verbazen dat er tussen vleermuizenmest en de gangbare kunst- en dierlijke mest in onze contreien enkele verschillen zijn. “Verschillende soorten vleermuizen hebben een verschillend voedingspatroon dat varieert van insectenetende tot fruit- en plantenetende vleermuizen”, zegt Sofie Peeters van DCM. “De vleermuizen die zich voeden met insecten produceren mest die zeer rijk is aan fosfor en soms ook hoge gehaltes aan stikstof bevat. Insecten hebben nu éénmaal een veel hoger eiwitgehalte dan groenten en fruit. Hoe langer de mest in de grotten ligt, hoe lager het stikstofgehalte omdat een gedeelte van de aanwezige voedingstoffen door bacteriën worden omgezet tot ammoniak, en deze is vluchtig.”

“Onze dierlijke mesten daarentegen hebben een relatief laag gehalte aan stikstof en fosfor, vooral deze van koeien en paarden”, zegt Peeters. “Bij kippenmest ligt het gehalte aan voedingstoffen heel wat hoger, wat voornamelijk toe te schrijven is aan hun hoogwaardige voeding. De dierlijke mesten hebben het grote voordeel dat ze het bodemleven verrijken en de grond vruchtbaarder maken. Kunstmest komt uit energie-intensieve processen of wordt ontgonnen via mijnbouw. De zeer hoge gehalten aan stikstof, fosfor en kalium kunnen niet vergeleken worden met dierlijke mest. Maar zij beïnvloeden het bodemleven niet positief.”

Grote nadelen van werken met vleermuizenmest zijn er niet. “Alhoewel de vleermuizen bij verschillende pandemieën in een kwaad daglicht werden gesteld, zijn er hier geen meldingen geweest van overdracht van bepaalde ziektes bij mensen”, zegt Peeters. “In Mozambique leeft de lokale populatie al eeuwen samen met deze vleermuizenpopulaties. Deze bevinden zich in honderden grotten verspreid over immense gebieden.”

Nachtelijk graafwerk

De ophaling van vleermuizenmest vraagt wel wat werk. Daarvoor wordt er samengewerkt met de experten van het Bat Conservation Institute (BCI) onder leiding van Dr Pjotr. Zij hebben in kaart gebracht in welke vleermuizengrotten er mest kan worden verzameld en op welke manier. “De guanomest wordt alleen ’s nachts uitgegraven in de grotten als de vleermuizen niet meer aanwezig zijn, en sowieso handmatig om trillingen en lawaai te vermijden”, zegt Peeters. “Dit gebeurt verticaal tot op een bepaalde diepte zodat oudere mest, met de nieuwere mest vermengd wordt en homogener is qua samenstelling.”

DCM voorspelt dat dit project ten goede zal komen van de lokale landbouw in Mozambique. “Naarmate het project groeit, zal er meer lokale werkgelegenheid gecreëerd worden”, klinkt het. “De bemesting van de lokale teelten zal leiden tot meeropbrengsten en grotere oogsten. Eén van de belangrijkste toepassingen is voor de productie van biosuikerriet. Daarnaast zal de betere bescherming van de vleermuizen zorgen voor het meer en meer voorkomen van ziektes die door muggen verspreid worden.”

Ook bij ons?

Hoewel het project veelbelovend is voor de landbouw in Mozambique, ziet DCM niet meteen toepassingen in onze contreien. “In Mozambique bevinden zich honderden grotten met vleermuizen en is er voldoende volume voor de bemesting van lokale teelten”, zegt Peeters. “In onze contreien wordt lokale mest van vleermuizen niet gebruikt. Het volume is minder groot en er zijn voldoende alternatieven als grondstoffen voor meststoffen. Zo gebruikt DCM voor de productie van de organische meststoffen hoogkwalitatieve grondstoffen uit reststromen van de voedingsindustrie, zowel van plantaardige als dierlijke oorsprong. Druivenpitten, tarwegluten, beendermeel, verenmeel, … zijn daar een goed voorbeeld van. Zij zijn vaste bestanddelen van organische meststoffen. Door de omzetting van deze grondstoffen door micro-organismen verkrijgt men een rijk bodemleven en een betere plantengroei. ”