"Lijst van 57 verdachte bedrijven"

Volgens minister van Landbouw Denis Ducarme is er in België inzake het fipronilschandaal een lijst van 57 verdachte bedrijven, waarvan een deel gebruik heeft gemaakt van de diensten van de verdachte Nederlandse onderneming Chickfriend. Het is de eerste maal dat er concrete cijfers voor België worden bekendgemaakt. "Het FAVV laat weten dat het, zodra het kennis heeft genomen van de lijst met 57 bedrijven onmiddellijk de geïdentificeerde producten heeft geblokkeerd om de consumenten te beschermen", aldus de minister. 

Nadat de druk op het FAVV om meer gedetailleerde info te geven over de situatie in ons land de voorbije dagen een hoogtepunt bereikte, laat Landbouwminister Denis Ducarme weten dat er een lijst zou bestaan van 57 verdachte bedrijven. De resultaten van de tests naar de aanwezigheid van fipronil worden eerstdaags verwacht. Die tests gebeuren nu nog niet in België zelf, al zou dat vanaf volgende week wel het geval zijn. "De minister van Landbouw heeft gevraagd dat alles in het werk wordt gesteld om tests op de aanwezigheid van fipronil in eieren te kunnen uitvoeren in België”, zo klinkt het op het kabinet van de Landbouwminister. “Het FAVV heeft geantwoord dat de erkende laboratoria vanaf het begin van de week van 7 augustus in staat zouden zijn om analyses uit te voeren in België."

Vanaf nu gaat de monitoringfase in, wat betekent dat er nog meer controles gebeuren buiten de 57 verdachte bedrijven. "Dat komt neer op 86 kippenkwekers die door het FAVV werden geïdentificeerd". Er komen ook nieuwe analyses op eieren die de jongste maanden werden geproduceerd. De minister zal tot slot ook contact hebben met zijn Duitse en Nederlandse ambtsgenoten, "aangezien de fipronilproblematiek potentieel een Europees probleem kan zijn".

Ducarme heeft daarnaast aan het FAVV "een omstandig verslag" gevraagd over de acties die het agentschap heeft ondernomen sinds het de eerste informatie over de fipronilproblematiek heeft ontvangen. De minister verbindt zich ertoe "de grootst mogelijke klaarheid te scheppen”. "Transparantie en het voorzorgsprincipe zijn prioritair", klinkt het. Ook minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) en minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V) volgen het dossier van nabij op.

De Block beklemtoont dat de analyses die tot nu toe uitgevoerd zijn op eieren geproduceerd in België aangeven dat er geen enkel gevaar is voor de volksgezondheid. "De informatie die het FAVV tot nog toe aan de minister bezorgde, betreft 80 procent van de verdachte bedrijven die eieren voor consumptie produceren”, aldus De Block. “De analyses van deze eieren tonen een aanwezigheid aan die ver onder de zeer strenge Europese normen ligt (10 keer minder en lager), in tegenstelling tot Nederland, waar diverse resultaten de Europese drempels overschrijden.”

Duitsland roept België en Nederland intussen op om een "minutieus" onderzoek te voeren naar de "criminele" besmetting met luizenbestrijdingsmiddel fipronil bij miljoenen eieren. De Duitse minister van Landbouw Christian Schmidt wil graag een telefoongesprek met de Belgische minister van Landbouw Denis Ducarme. Schmidt is "teleurgesteld" dat het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) al in juni op de hoogte was van de fipronilcrisis. Voor de Duitse minister van Landbouw is het duidelijk dat er kwaad opzet in het spel is. "Ik verwacht van de bevoegde autoriteiten dat ze deze zaak snel en minutieus ophelderen. In het bijzonder België en Nederland hebben hier verplichtingen", aldus Schmidt, die schat dat er minstens drie miljoen besmette eieren geleverd zijn in Duitsland.

Ook in Frankrijk is een pluimveebedrijf geblokkeerd. Het gaat om een boerderij in de regio Pas-de-Calais, schrijft de krant La Voix du Nord. Het is nog niet zeker dat de eieren besmet zijn met het insecticide. Dat wordt onderzocht. De boer heeft enkel aan de autoriteiten gesignaleerd dat hij op 28 juli door één van zijn Belgische partners is geïnformeerd "dat het betrokken product mogelijk gebruikt is in zijn kwekerij". Sindsdien verliet geen enkel ei nog het bedrijf, aldus het Franse ministerie van Landbouw in de krant. Het bedrijf blijft geblokkeerd tot de resultaten van de analyses bekend zijn.

In Nederland schrijven verschillende media ondertussen dat het bedrijf Chickfriend, dat het middel aankocht bij Poultry-Vision en zo mee aan de basis ligt van de besmetting van honderdduizenden eieren, eigenlijk niet vergund was om ongedierte te bestrijden. Volgens de Nederlandse krant NRC wist Chickfriend wellicht dat het middel fipronil bevatte. Op een factuur van Poultry-Vision aan het Nederlandse bedrijf, waar de krant de hand op kon leggen, wordt het middel immers 'fypro-rein' genoemd. De krant bemachtigde ook een e-mail van de directeur van een Roemeens bedrijf aan Poultry-Vision over de levering van fiprocid, een middel dat fipronil als belangrijkste bestanddeel heeft.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft zondag een lijst vrijgegeven van 170 eicodes van pluimveebedrijven die besmet zouden zijn met het verboden pesticide fipronil. Tot nu toe zijn in Nederland al 10 à 12 bedrijven geruimd als gevolg van de fipronilcrisis. Dat meldt het bedrijf Van Eck Bedrijfshygiëne dat als enige in Nederland instaat voor het ruimen van pluimveebedrijven. "Er zijn ongeveer 10 à 12 bedrijven die we inmiddels al hebben geruimd. Dat zijn ongeveer 300 à 350.000 kippen schat ik", zegt Johan de Rooij van Van Eck Bedrijfshygiëne. "Zoals we nu gepland hebben zijn er nog een 30-tal bedrijven die we nog moeten doen. Dat gaat nog eens over 600.000 tot 1 miljoen kippen." Ook in België is er al in één bedrijf geruimd, meldt VRT.

Dat pluimveebedrijven worden geruimd, gebeurt in de eerste plaats om economische redenen. Bedrijven blijven namelijk kosten maken, bijvoorbeeld voor voeder, terwijl ze geen inkomsten hebben. Volgens Danny Coulier, voorzitter van de Vlaamse Bedrijfspluimvee- en konijnenhouders, kan een getroffen bedrijf ofwel wachten tot de contaminatie voorbij is (en de fipronil uit de leghennen verdwenen is) of kan hij beslissen om zijn bedrijf te ruimen. "Maar dat kan enkel na toestemming van het Voedselagentschap", aldus Coulier. Dierenrechtenorganisatie GAIA laat alvast weten juridische stappen te overwegen tegen de ruimingen. “Dat er bedrijven uit economische overwegingen hun kippen zouden slachten omwille van de fipronilcrisis is totaal onaanvaardbaar”, aldus Gaia-voorzitter Michel Vandenbosch. “Er is geen enkel bewijs dat ruimingen noodzakelijk zouden zijn voor de volksgezondheid.”

Vanuit de oppositie tenslotte klinkt de roep naar een onderzoek naar de gang van zaken steeds luider. Groen vraagt de “grootst mogelijke transparantie en een versterking van de controles” om de veiligheid van het voedsel te garanderen. "De huidige situatie stelt veel vragen over de controlecapaciteit van het Voedselagentschap", aldus Kristof Calvo. Sp.a merkt op dat er zeker vijf ministers bevoegd zijn in het dossier. "Maar terwijl de consument schreeuwt om duidelijkheid, zwijgen de excellenties in alle talen”, aldus de socialisten. PS-er Jean-Marc Delizée, voorzitter van de Kamercommissie Economie en Landbouw, laat alvast weten dat de commissie dinsdag al zou kunnen samenkomen.